صبح جمعه با «شهدا»

به گزارش ایران اکونومیست، آنانی که عزیزی از دست داده‌اند، کسی که واقعا برای آنها جانی گرامی بوده و نه‌فقط نسبت سببی و نسبی با آنها داشته باشد، می‌دانند سوگ یعنی از دست رفتن پاره‌ای از وجود. می‌دانند بخشی از خاطرات، هویت، خوشی‌ها، گذشته و امید به آینده از دست رفته و حضور آن عزیز دیگر به شکل فیزیکی ممکن نیست و بر اساس تعالیم اسلامی باید به حضور معنوی و همراهی روحانی او (آنهم در شرایطی خاص) امید بست.

هر چه این فرد عزیزتر باشه و رابطه صمیمی‌تری با او داشته باشیم، میزان سوگ‌ عمیق‌تر و تحمل آن دشوارتر می‌شود. گاه شاید به اندازه‌ای که سنگینی تحمل‌ناپذیر هستی خود را نتوانیم کشید و چه بی‌شمار آنها که زیر بار فقدان عزیزی، عطای زندگی را به لقایش بخشیده‌اند. اما سوگ جمعی هر چند گاه به آسیب یا ترومای جمعی منجر می‌شود، راحت‌تر قابل تحمل است.

فقدان‌هایی که بعد از حوادثی مثل سیل، زلزله یا جنگ رخ می‌دهد معمولا عامل بیرونی دارد و عده‌ای در آن با هم شریک هستند؛ بنابراین از یک جهت راحت‌تر می‌توان آن را تحمل کرد. اما باید مراقب بود به آسیبی جمعی و خمودگی کلی در جامعه نینجامد.

آنها که در تهران ساکن هستند و برای زیارت اهل قبول مرتب به بهشت زهرا (س) سر می‌زنند، می‌دانند بهشت زهرای تهران به دلیل دوری نسبتا زیاد حتی از مرکز شهر و دلایل بسیار دیگر معمولا اواسط هفته به هیچ‌وجه شلوغ نیست و در پایان هفته آنهم ساعات نزدیک غروب تا حدی میزبان زایران می‌شود که نسبت به گستردگی و میزان امواتی (نزدیک دو میلیون نفر) که در آن به خاک سپرده شده‌اند، باز هم زیاد نیست.

عزت و کبریایی از آنِ توست

با وجود این، معمولا روزهای آخر هفته قطعه‌های شهدای دفاع مقدس چندان خالی از جمعیت نبود و برای نمونه محل خاکسپاری شهید احمد پلارک (مشهور به شهیدی که مزار او همیشه خوشبوست) در قطعه ۲۶ یا محل خاکسپاری نمادین شهید ابراهیم هادی (همان جا) یا شهید سجاد زیرجدی (شهیدی که به حاجت‌روایی مشهور است) در قطعه ۵۰ معمولا آنهایی را که برای زیارت اهل قبور خود آمده بودند جذب می‌کرد و به اندازه سلامی و فاتحه‌ای آنجا هم توقف می‌کردند.

شهدا از ابتدای دفاع مقدس با ابتکاری خوب در قطعه‌های مخصوصی مانند ۲۶ و ۲۷ و بعد ۴۰، ۴۲ به خاک سپرده شده‌اند و قطعه‌های ۴۳ و ۴۴ هم به پدر و مادرهای شهدا اختصاص یافته است، قطعه ۵۰ هم بیشتر محل دفن شهدای مدافع حرم است.

حالا این قطعه‌ها شهدای جدیدتری هم دارند، آنگونه که شهید امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مطابق وصیت خود در کنار دیگر شهدای مدافع حرم و نزدیک به مزار شهید زبرجدی به خاک سپرده شده است. مزار او تقریبا از ساعات اولیه صبح روزهای پایان هفته میزبان مردم زیادی است که می‌آیند، فاتحه‌ای می‌خوانند، لختی می‌نشینند و با گریه و التماس دعا می‌روند. طوری که گاه برای نشستن کنار مزار باید کمی صبر کرد تا کسی برود و جایی باز شود.

عده‌ای هم دورادور و با فاصله‌ای چند ثانیه‌ای از مزار شهید حاجی‌زاده زیراندازی پهن کرده‌اند و آرام برای خود زیارت عاشورا می‌خوانند و یاد این شهید و بقیه شهدای مدافع حرم را زنده می‌کنند.

و همه این حضور و صحنه‌ها این فراز از دعای جوشن کبیر را به یاد می‌آورد که «یا من له العزه و الجمال» (ای کسی که عزت و جمال مخصوص اوست). عزتی که مخصوص خداست و به آنهایی می‌بخشد که بخواهد؛ تُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ.

از راست؛ مزار شهید سردار ربانی، سردار محرابی و سردار باقری

یاد یاران یار را میمون بود

اما سردار شهید محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، (بنابر وصبت خود) همراه با سردار غلامرضا محرابی، معاون رئیس اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و مهدی ربانی، معاون عملیات ستاد کل نیروهای مسلح کنار هم در قطعه ۴۲ و با فاصله‌ای اندک از سردار حسن باقری، سردار ابراهیم همت، محمد بروجردی و شهید چمران آرمیده‌اند.

هر چند شکل و شمایل سنگ قبر این سرداران جدید است، از جهت حجله کوچک بالای سر شبیه شهدای هشت ساله دفاع مقدس و یادآور روزهایی بی‌شماری است که پدران و مادران این شهدا با دل سوخته سر مزار شهید جوان خود حاضر می‌شدند و هر بار قطعه‌ای به این حجله‌ها می‌افزودند که امروز خود اهمیتی تاریخی دارد.

خاکسپاری سردار باقری همراه با فرزند (فرشته باقری) و همسرش (اشرف افشردی) در این قطعه، باعث شده افراد زیادی برای فاتحه و زیارت مزار او به اینجا بیایند و تازه می‌بینند آنها که سال‌های زیادی از رشادت‌هایشان شنیده بودند کجا به خاک سپرده شده‌اند. البته سردار ربانی هم به همراه فرزندش محمدحامد ربانی در این قطعه آرمیده است.

سردار طهرانی مقدم پایه‌گذار برنامه موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شمار دیگری از فرماندهان و نیروهایی که آبان ۱۳۹۰ در پی حادثه انفجار زاغه مهمات واقع در پادگان مدرس شهید شدند، در همین قطعه و بسیار نزدیک به سردار باقری به خاک سپرده شده‌اند.

شاید بتوان بعد از این، قطعه ۴۲ را قطعه شهدای خانواده باقری نامید، جایی که چهار نفر از اعضای این خانواده در آن به خاک سپرده شده‌اند. سردار حسن باقری در سال ۱۳۶۱ و سردار محمد باقری و اعضای خانواده‌اش خرداد ۱۴۰۴.

آنها که رفتند تا به قول آن شاعر خوش‌قریحه «چراغ از ما نگیرد دشمن».