آیا کولر گازی شما را بیمار می‌کند؟ کارشناسان پاسخ می‌دهند

کولر گازی و تاثیر آن بر سلامت موضوعی است که بسیاری از خانواده‌ها آن را تجربه کرده‌اند. کسانی که در خانه یا محل کار زیاد از اسپلیت استفاده می‌کنند، گاهی با علائمی مثل گرفتگی بینی، آبریزش، گلودرد یا خشکی چشم روبه‌رو می‌شوند.

به گزارش ایران اکونومیست؛ این نشانه‌ها بیشتر به کیفیت هوای داخل و نحوه نگهداری از کولر گازی برمی‌گردد. حتی بهترین کولرها هم اگر درست سرویس نشوند، می‌توانند هوای ناسالمی در محیط پخش کنند. به همین دلیل، خرید کولر گازی جدید بدون توجه به سرویس و مراقبت اصولی، راه‌حل درستی برای رفع این مشکل نیست.

کارشناسان تاکید می‌کنند کولر به خودی خود بیماری‌زا نیست. مشکل از شیوه استفاده و مراقبت نادرست ایجاد می‌شود. کیث وورت‌اسمیت، رئیس شرکت DASH Heating & Cooling، توضیح می‌دهد که کاربران معمولا فیلترها را دیر به دیر عوض می‌کنند، کویل‌ها و لوله تخلیه را تمیز نمی‌کنند یا دریچه‌ها را مستقیم به سمت خود می‌گیرند. این عادت‌ها کیفیت هوا را پایین می‌آورد و ممکن است شما را بیمار کند. خیلی‌ها تجربه کرده‌اند که وقتی فیلتر کولر دیر عوض می‌شود، صبح‌ها با بینی گرفته یا گلودرد بیدار می‌شوند.

یکی از اصلی‌ترین دلایل، فیلترهای کثیف است. فیلتر آلوده اجازه می‌دهد گرد و غبار، آلرژن‌ها و حتی ویروس‌ها از آن عبور کنند و روی کویل دستگاه جمع شوند. سپس همین ذرات همراه هوای خنک دوباره وارد اتاق می‌شوند. وورت‌اسمیت هشدار می‌دهد که بستن درها بدون وجود مسیر برگشت هوا هم به همین اندازه آسیب‌زا است. در این شرایط هوا وارد می‌شود اما خروجی ندارد و این کار تعادل هوا را بر هم می‌زند. هوای مرطوب و آلوده از شکاف‌های ریز سقف یا دیوار وارد اتاق می‌شود. نتیجه آن چیزی است که بسیاری تجربه کرده‌اند؛ بینی گرفته، خارش گلو و گاهی سردرد.

جیسون اسپارک، مدیر شرکت Spurk HVAC، توضیح می‌دهد که کولر علاوه بر خنک کردن، رطوبت و ذرات را هم جذب می‌کند. اگر فیلترها تمیز نباشند، این محیط به محلی برای رشد قارچ و باکتری تبدیل می‌شود. هر بار که دستگاه روشن می‌شود، همان آلودگی‌ها در تمام خانه پخش خواهند شد. در مقابل، یک کولر سالم می‌تواند کیفیت هوا را بهبود دهد و به جای ایجاد مشکل، محیط خانه را راحت‌تر کند. برای کسانی که آلرژی دارند یا حساسیتشان بالاست، خرید یک دستگاه تصفیه هوا کمک‌کننده است.

مسئله اصلی این است که چه زمانی باید فیلترهای کولر گازی تمیز یا تعویض شوند. دیوید میلوشف، متخصص شرکت Fantastic Services، می‌گوید در بیشتر خانه‌ها بازه یک تا سه ماه مناسب است، اما شرایط محیطی تعیین‌کننده خواهد بود. خانه‌هایی که سگ و گربه و پرنده دارند، افراد سیگاری در آن زندگی می‌کنند یا ساکنان دچار آلرژی هستند، نیاز به تعویض زودتر فیلتر دارند. اگر فیلتر مسدود شود، جریان هوا کاهش پیدا می‌کند، دستگاه سخت‌تر کار می‌کند، سرمایش ضعیف می‌شود و در نهایت مصرف برق بالا می‌رود. حتی قطعاتی مانند موتور دمنده هم زودتر فرسوده می‌شوند.

برای پیشگیری از این مشکلات، سرویس کلی دستگاه را جدی بگیرید. فیلترها باید مرتب تعویض یا شست‌وشو شوند، کویل‌ها تمیز باشند و لوله تخلیه باز بماند. وورت‌اسمیت چند نکته عملی هم پیشنهاد می‌دهد: فن را روی حالت خودکار بگذارید تا همیشه روشن نماند، دریچه‌ها را روی تخت یا مبل تنظیم نکنید و دمای ترموستات را کمی بالاتر قرار دهید. این تغییر کوچک باعث می‌شود کولر مدت بیشتری کار کند، رطوبت اضافی گرفته شود و رطوبت خانه در محدوده سالم ۳۵ تا ۶۰ درصد حفظ شود.

اگر خانه‌ای رطوبت بالایی دارد، به‌ویژه در حمام‌های بدون پنجره و هواکش، استفاده از رطوبت‌گیر توصیه می‌شود. کولر تنها در تابستان مفید نیست. اسپارک پیشنهاد می‌دهد حتی در فصل سرد هم گاهی فن کولر یا چرخه‌های کوتاه آن را فعال کنید تا هوا حرکت کند و فیلترها به کار بیفتند. این کار موجب افزایش طول عمر کمپرسور کولر گازی نیز خواهد شد.

بخش بیرونی کولر را هم نباید فراموش کرد. واحد خارجی باید از باران، باد و برگ‌های خشک محافظت شود. به گفته میلوشف، استفاده از پوشش مناسب توصیه می‌شود اما نباید کاملا بسته باشد، چون رطوبت گیر افتاده باعث خوردگی قطعات می‌شود. در روزهایی که هوا معتدل است، سیستم را روی حالت فن بگذارید تا هوا گردش داشته باشد و محیط بسته و خفه نشود.

کاربران تجربه کرده‌اند که رها کردن یونیت بیرونی زیر باران و برگ‌های خشک باعث خرابی زودهنگام فن و ایجاد صداهای آزاردهنده شده است. به همین دلیل، بسیاری توصیه کرده‌اند از پوشش قابل تنفس استفاده شود.

در زمستان مسئله رطوبت برعکس می‌شود. هوای خشک می‌تواند تنفس را دشوار کند و حتی الکتریسیته ساکن ایجاد کند. در این شرایط استفاده از مرطوب‌کننده همراه سیستم گرمایشی یا HVAC کمک می‌کند. فراموش نکنید ترموستات را با تغییر فصل تنظیم کنید. اگر مدل اینورتر دارید، می‌توانید مصرف انرژی را هنگام خواب یا زمانی که در خانه نیستید کاهش دهید.

این نکات نشان می‌دهد نگهداری ساده و منظم کولر گازی تا چه حد در سلامت هوای خانه و سلامت جسمی افراد تاثیر دارد. یک دستگاه تمیز و سرویس‌شده کار خودش را به خوبی انجام می‌دهد و به جای پخش آلودگی، هوای مطلوبی در خانه فراهم خواهد کرد.