به گزارش ایران اکونومیست، نشست علمی «بحران آب و استفاده از فناوری‌های نوین شیرین‌سازی و انتقال آب» روز نهم شهریورماه ۱۴۰۱ با حضور محمدصادق تاروردی، عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی صنعتی شریف؛ اقبال شاکری، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر؛ مجید امامیه مدیرعامل شرکت نیکو سگالف همزمان با برگزاری نمایشگاه گزیده‌ای از دستاوردهای شاخص فناوری و نوآوری جهاد دانشگاهی در سالن جلسات سازمان برنامه و بودجه کشور برگزار شد.
نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر در سخنانی در این نشست علمی بیان کرد: جهاد دانشگاهی در زمان خلا علمی و پژوهشی در کشور جزء نهادهای برتر بود. این نهاد در تامین نیازهای دانشی و پژوهشی کمک های فراوانی از حوزه دفاعی داشته است. امروز دولت حمایت خوبی از جهاد دانشگاهی دارد. در بودجه ۱۴۰۱ کمک های خوبی به جهاد دانشگاهی داشتیم. امروز فضای جهاد باید در دانشگاه‌های کشور توسعه پیدا کند.
شاکری با بیان اینکه جهاد دانشگاهی باید در حوزه های فرهنگی نیز توسعه شایانی داشته باشد و این بخش را در دانشگاه‌ها به خوبی پیش ببرد گفت: یکی از مسائل امروز اعتمادسازی نهادهای مختلف به سازمان‌هایی مانند جهاد دانشگاهی برای بهره گیری از تولیدات داخلی است.
وی با تاکید بر حمایت کامل از برنامه‌های جهاد دانشگاهی در حوزه‌های مختلف به ویژه صنعت آب‌شیرین‌کن اظهار کرد: حضور جهاد دانشگاهی در صحنه باید به صورتی باشد که برنامه‌ها با همکاری با نهادهای مختلف به پیش روند. بودجه ۱۴۰۲ و برنامه هفتم توسعه حوزه‌هایی هستند که حمایت کامل از جهاد دانشگاهی در این دو مقوله به خوبی انجام خواهد شد.
عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر بیان کرد: امروز لایحه مشارکت عمومی و خصوصی در حال طی کردن مراحل نهایی در مجلس است و یکی از مسایلی که به صنایعی مانند آب‌شیرین‌کن کمک ویژه خواهد کرد، همین لایحه است که به زودی برای تصویب به صحن علنی مجلس خواهد آمد. امروز از لحاظ دانشی هیچ مشکلی در حوزه آب‌شیرین‌کن‌ها وجود ندارد. روش های بسیار خوبی در جهاد دانشگاهی برای صنعت آب شیرین‌کن مطرح شده است که حتما در مجلس نیز از آن حمایت خواهد شد.
شاکری تصریح کرد: صحنه برای استفاده از منابع داخلی برای بهره‌گیری از صنعت آب‌شیرین کن کاملا فراهم است. همچنین، سال آینده سال رشد بسیار بالایی برای کشور خواهد بود. امروز باید موانع موجود در مسیر شرکت‌های دانش‌بنیان را برداریم. برای حمایت از این شرکت‌ها نیز برنامه‌هایی همچون تصویب طرح اقتصاد دانش بنیان به سرانجام رسیده است که در صورت اجرای بندهای آن تحول بزرگی در کشور ایجاد خواهد شد.
دکتر تاروردی، عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی صنعتی شریف نیز در این نشست گفت: بحران آب در کشور موضوع بسیار مهمی است که باید بدان توجه کرد. سیاست های اقتصاد مقاومتی و تحریم ها، خشکسالی و تغییر اقلیم، آب و مناقشات بین‌المللی، مدیریت و حفظ آب‌های زیرزمینی، تأمین آب سالم، توسعه صنعتی و کشاورزی در کشور، ورود انواع فناوری‌های آب شیرین کن، امکان کوچ و ترک اجباری و ... از مسایلی است که در این زمینه موثر است. شیرین‌سازی آب در دنیا به دو روش حرارتی و غشایی انجام می‌شود. روش حرارتی در ایران سابقه فراوانی دارد و روش غشایی نیز به کار گرفته شده است. امروز عربستان به صورت گسترده از آب شیرین استفاده می‌کند و سهم کشور ما در این زمینه بسیار اندک است.
وی تصریح کرد: در دنیا براساس آمارهای سال ۲۰۱۵ بیش از ۱۸ هزار دستگاه آب شیرین کن مورد استفاده قرار می گیرد و ۱۵۰ کشور به صورت فعال از این دستگاه ها استفاده می کنند. آب شیرین کن های ممبرانی از دستگاه هایی هستند که در ایران نیز مورد استفاده قرار دارد، اما هزینه زیادی داشته و باید هر پنج سال یک بار تعویض شوند. با توجه به وجود منابع عظیم گازی، کشور می تواند بیشترین استفاده را از آب شیرین کن های حرارتی داشته باشد. اگر بخواهیم از آب دریا برای شیرین کردن استفاده کنیم، هزینه بیشتری نسبت به منابع آبی دیگر خواهیم داشت. در بخش فناوری RO تقریبا وابسته هستیم اما می‌توانیم در بخش Msf از فناوری داخلی استفاده کرده و سال‌ها از آن بهره‌برداری داشته باشیم.
دکتر تاروردی اظهار کرد: در کشور ما که سوخت منبع ارزانی است، می توانیم از این منابع برای آب‌شیرین‌کن‌های حرارتی استفاده کنیم. دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن از تجهیزات فراوانی برخوردار است که متاسفانه بخش فراوانی از آن باید از خارج کشور تامین شود. برای مثال در فناوری RO مجبور هستیم که تجهیزات را به سختی وارد کنیم. بنابراین در بخش فناوری باید به شدت کار کنیم تا سیستم را پیش ببریم. جهاد دانشگاهی با وجود شرکت های دانش بنیان، ظرفیت فراوانی دارد که می توان از آن برای پیشبرد برنامه ها در این زمینه استفاده کرد.
عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی صنعتی شریف با بیان اینکه ایجاد آلودگی، تاثیر بر دمای ساحل و ... از مشکلات مربوط به این حوزه است که باید در رابطه با آن برنامه ریزی داشت ادامه داد: ضرورت بهره‌گیری از دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن در اسناد بالادستی، سند چشم انداز ۱۴۰۴ و برنامه‌های کلان کشور به خوبی دیده شده است. نیروگاه های حرارتی باید دائما انرژی خود را تخلیه کنند که می‌توان از این انرژی برای آب‌شیرین‌کن‌ها استفاده کرد.
وی بیان کرد: ما باید در رابطه با بحث آب‌شیرین‌کن‌ها و استانداردسازی آن به سمت استانداردهای بومی حرکت کنیم. وزارت نیرو برنامه های راهبردی در این زمینه دارد که به خوبی پیش می رود. امروز وزارت نیرو متولی صنعت آب‌شیرین‌کن در کشور است ولی بخش خصوصی مشکلات فراوانی در این حوزه دارد. در برنامه ششم توسعه جهاد دانشگاهی تلاش کرد تا در این زمینه فعالیتی داشته باشد و مدیریت انتقال فناوری را به همراه دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان انجام دهد. بنابراین وزارت نیرو باید برای انتقال فناوری از ظرفیت جهاد دانشگاهی استفاده کند.
دکتر تاروردی بیان کرد: ضعف در مستندسازی تجربیات داخلی، ضعف یکپارچه سازی در پژوهش های این حوزه، عدم انگیزه سرمایه گذاری، تحریم های اقتصادی و فناوری، عدم توجه کافی به آثار و ... از جمله چالش‌های فناوری آب در کشور است.
وی افزود: جهاد دانشگاهی زیست بوم فناوری و نوآوری نخبگان کشور است و برای مثال این سازمان در دوران دفاع مقدس بخش علمی دفاع مقدس را در تجهیز امکانات برعهده داشت. این سازمان می تواند با بخش‌های مختلف خود در دانشگاه های کشور نسبت به انتقال فناوری حوزه صنعت آب‌شیرین‌کن‌ها اقدام کند. امروز بیش از نیمی از آب مورد نیاز کشورهایی مانند عربستان از خلیج فارس تامین می‌شود و نیمی از دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن دنیا در خلیج فارس قرار دارد.
در ادامه این نشست، مدیرعامل شرکت نیکو سگال به موضوع ایجاد فناوری‌های برتر برای آب شیرین کن با نگرش زیست محیطی و خوشه محور اشاره و بیان کرد: در آیات قرآن کریم آمده است که کل حیات از آب است. یکی از واقعیات مهم امروز، تغییر اقلیم در جهان است که تاثیرات زیادی را در تمام شئون زندگی جوامع مختلف خواهد داشت.
امامیه افزود: امروز پیش بینی می شود که سیل یکی از عوارض تغییر اقلیم در دنیا باشد. گاهی اوقات اثرات زیست محیطی تغییر اقلیم آنچنان اندک است که به چشم نمی آید اما در برهه‌ای از زمان این نوع تغییرات شدیدتر است. البته روند حرکت در مسیر صنعت آب شیرین کن در کشور روند خوبی است، اما دلیل بهره‌گیری اندک از این دستگاه ها قیمت تمام شده گزاف آن، انرژی بر بودن این سیستم و آسیب رسانی به محیط زیست و ... است که البته برای هر کدام از این دلایل راهکارهایی نیز وجود دارد.
وی گفت: می‌توان با تمهیداتی قیمت تمام‌شده آب‌شیرین‌کن در کشور را کاهش داد. با مدیریت فناوری در این زمینه می‌توان به اهداف مورد نظر دست پیدا کرد. البته این حوزه نیازمند متولی واحدی برای مدیریت است که بتواند ریل‌گذاری لازم در این زمینه را برای شرکت های مختلف داشته باشد. با مدیریت لازم و توانمند می‌توانیم نسبت به بومی سازی و در ادامه انبوه‌سازی صنعت آب‌شیرین‌کن در کشور اقدام کنیم. بنابراین با برنامه‌ریزی دقیق می‌توانیم مشکلات حوزه این صنعت را حل کنیم.
به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی، امامیه اظهار کرد: درگاه واحد مجوزهای کسب و کار نیز از دیگر برنامه‌های بسیار خوبی است که در صورت نهایی شدن بسیاری از مشکلات شرکت های دانش بنیان را حل خواهد کرد. مجلس یکی از موضوعاتی که قاطعانه پیگیری می‌کند، مباحث دانش‌بنیان و حرکت در این مسیر است.
