راز گفت‌وگوی بی‌صدا؛ وقتی چشم‌های ربات‌ها حرف می‌زند

به گزارش گروه علمی ایران اکونومیست، وبگاه مِدیکال اِکسپرس در گزارشی آورده است:

پژوهشگران آزمایشگاه تعامل انسانی و فناوری مجازی (HAVIC) دانشگاه فلیندرز در استرالیا، به سرپرستی ناتان کاروانا (Nathan Caruana)، متخصص علوم اعصاب شناختی، از ۱۳۷ شرکت‌کننده خواستند که با یک همکار هوش مصنوعی هم‌فکری کنند تا بلوک‌های مجازی را مانند لگو بچینند (فعالیت ساخت‌وساز بلوکی).

آن‌ها کشف کردند که مؤثرترین راه برای اعلام یک درخواست، از طریق یک ترتیب نگاه خاص است یعنی نگاه‌کردن به یک شیء، برقراری تماس چشمی، و سپس باز هم نگاه‌کردن به همان شیء. این زمان‌بندی باعث می‌شود افراد به احتمال زیاد، این نگاه را به‌عنوان درخواست کمک تفسیر کنند.

کاروانا گفت: شناسایی این الگوهای کلیدی در تماس چشمی، بینش‌هایی جدید درخصوص چگونگی پردازش نشانه‌های اجتماعی در تعاملات رودررو به‌ دست می‌دهد و راه را برای فناوری‌های هوشمندتر و انسان‌محورتر هموار می‌کند.

این پژوهشگر توضیح داد: دریافتیم که مساله فقط این نیست که یک فرد چقدر به شما نگاه می‌کند، یا آیا در یک دنباله از حرکات چشمی، آخرین‌ نگاه متوجه شماست؛ بلکه زمینه و الگوی حرکات چشمی است که باعث می‌شود رفتار ارتباطی و معنادار به نظر برسد و نکته جالب این است که مردم، چه رفتار نگاه‌کردن از سوی یک انسان مشاهده شود و چه از سوی یک ربات، واکنش یکسانی نشان دادند.

وی افزود: یافته‌های ما به رمزگشایی یکی از غریزی‌ترین رفتارهای انسان کمک کرده است و نشان می‌دهد چگونه می‌توان از آن برای ایجاد ارتباط بهتر استفاده کرد؛ خواه با یک هم‌گروهی، خواه با یک ربات یا کسی که به شیوه‌ای متفاوت ارتباط برقرار می‌کند.

این پژوهشگر توضیح داد: این یافته‌ها با پژوهش پیشین ما همسو است که نشان می‌داد مغز انسان تنظیم شده تا به صورت گسترده‌ای اطلاعات اجتماعی را ببیند و به آن پاسخ دهد و همچنین انسان‌ها آمادگی دارند تا با ربات‌ها و عامل‌های مجازی، به طور مؤثر ارتباط برقرار و آن‌ها را درک کنند؛ به شرطی که همان علائم غیر کلامی را نمایش دهند که ما در تعاملات روزمره با دیگران به‌کار می‌بریم.

پژوهشگران این گروه می‌گویند این یافته‌ها می‌تواند به صورت مستقیم بر شیوه طراحی ربات‌های اجتماعی و دستیارهای مجازی که هر روز بیش از پیش در مدارس، محیط‌های کاری و خانه‌های ما حضور پیدا می‌کنند تأثیر بگذارد. علاوه بر این، کاربردهایی فراتر از حوزه فناوری نیز دارد.

به گفته کاروانا، درک سازوکار تماس چشمی می‌تواند به بهبود کیفیت آموزش ارتباط غیر کلامی در محیط‌های پرتنش مانند محیط‌های ورزشی، نظامی و کارگاه‌های پر سروصدا کمک کند؛ همچنین از افرادی که به‌شدت به نشانه‌های بصری متکی هستند، مانند کم‌شنوایان یا مبتلایان به اوتیسم، کمک کند.

کاروانا و همکارانش در حال حاضر قصد دارند تحقیقات خود را گسترش دهند و عوامل دیگری را بررسی کنند که نحوه تفسیر نگاه ما را شکل می‌دهند، مانند مدت‌زمان تماس چشمی، نگاه‌های مکرر و باورهای ما درباره اینکه با چه کسی یا چه چیزی تعامل داریم (انسان، هوش مصنوعی یا سامانه‌های تحت کنترل رایانه).