به گزارش ایران اکونومیست؛ هنوز «تاسیان» شروع نشده و نمیدانیم به کجا میرسد اما همزمان با شروع سریال، موج مخالفتهایی در فضای مجازی توسط برخی افراد که نام منتقد را یدک میکشند راه افتاده و با الفاظ تند، در رد این سریال حرفهای عجیب و غریبی میزنند آن هم در حالیکه کارشان با اصول نقد، سازگار نیست و این برداشت را میرساند که دنبال افزودنِ برداشتهای دیگری به این سریال هستند.
مهمتر اینکه همزمان با رفتار سلبی تشکیلاتی که نظارت بر سریالها را به عهده دارد، این اتفاق افتاده است. در حالیکه، تازه ۳ قسمت آن پخش شده و به نوعی نمیتوان وارد بحث و تحلیل تاسیان شد.شنیده ها حاکیست بیش از بیست قسمت است!
اصول حرفهای ایجاب میکند بعد از پایان یک سریال درباره آن بحث و گفتوگو یا نقد و تحلیل کرد، چون هر اثری شروع، میانه (کشمش) و پایان (جمعبندی) دارد. دهها حادثه در ابتدا روایت میشود که در پایان به جمعبندی و نتیجه میرسد. پس چگونه میتوان در همان ابتدا به قضاوت و تحلیل خوب یا بد بودن اثر رسید؟ بخصوص در مورد روایت حساس تاسیان که به تاریخ انقلاب اسلامی می پردازد.
در قسمت های اول سریال، هنوز قصه در حال پردازش است، شخصیت و موقعیتها در حال معرفی اند. احتمالا کارگردان هدفش این است که فضای قبل انقلاب را در سطح روشنفکران و سرمایهداران و گاه طبقه پایینتر مثل کارگر چاپخانه روایت کند. بنابراین طبیعی است که باید به بیحجابی، شرابخواری و رقص مختلط که نشانه بیبندباری آدمهای آن دوران و عدم رعایت شرعیات و اخلاقیات جامعه است بپردازد، فرقی هم نمیکند کارخانهدار باشد یا کارگر چاپخانه. چون هر دو قشر در آن دوران اهل این بساط بودند و ناگفته هم نماند محیط سالمتر جامعه را هم نشان میدهد؛ مثل پدر خانواده کارگر چاپخانه که از شرابخواری فرزندش بیزار است.
دختران بخصوص دانشجویان در قبل از انقلاب بدون استثنا بیحجاب و اهل شبنشینی و کافهنشینی بودند، چگونه میتوان آن فضا را ترسیم کرد که برای تماشاگر امروز باورپذیر و قابل تفکیک باشد و حتما کارگردان قصد و غرضی از نمایش آن دارد! باید منتظر ماند تا پایان آن نتیجه گیری را شاهد باشیم.آنچه که فعلا از روایت برداشت کردهام اصل ماجرا مربوط به عشق و دلدادگی عاشق و معشوق در آن دوران پر هیاهوی روزهای پر التهاب انقلاب اسلامی است.
داستانکهایی تاریخی در این میان روایت میشود که مطابق با اصل روایت تاریخنگاران نیست که این هم در عالم فیلم و سریالسازی قابل بحث و گفتوگوست نه حملههای غیر منطقی و حتی تهمت و افترا که نسبت کارگردان با فلان ساواکی آن دوران چیست؟!
خانم «تینا پاکروان» کارگردانی است که نوع روایت تاریخیاش به سبک بیضایی و کیمیایی است. یعنی آنچه را که خود میپسندد و درام را جذابتر و پرکششتر میکند روایت میکند. البته تحریف نمیکند اما ظاهرا آنچه تابحال دیده نشده را پررنگتر میکند مثل سخنرانی بهرام بیضایی در دانشگاه.
ساخت اثری درباره تاریخ انقلاب اسلامی بسیار سخت و دشوار است و در این مسیر سریالهایی با همین شرایط و موقعیت داستانی تاسیان ساخته شده است اما بپذیرید که دیده نشدند و به آرشیو سپرده شدهاند! پس اجازه بدهند و انصاف هم همین است که سریال کامل دیده شود و بعد به ارزیابی و تحلیل بپردازیم.
تینا پاکروان به خبرآنلاین گفت: آنچه علیه سریال «تاسیان» شاهد بودیم، بهطرز مشهودی سازماندهی شده است . عوامل این سریال نزدیک دو سال تلاش کردهاند تا اثری را به سرانجام برسانند که مردم آن را دوست داشته باشند، آن وقت گروهی از سر انگیزهای که نمیدانم آن را بخل و حسادت بدانم یا ترس، این هجمه را به راه انداختهاند.
تینا پاکروان، کارگردان سریال «تاسیان» در واکنش به انتشار خبر توقیف انتشار این سریال توسط رسانه قوه قضائیه،گفت: واقعیت این است که در طول دوران فعالیت حرفهایام در این کشور، تا کنون با چنین تجربهای مواجه نشده بودم؛ اینکه چیزی را تا این اندازه غلط بفهمند و با همین برداشت غلط هم کارشان را جلو ببرند! من از آنجایی که خودم در حوزه نقد فیلم کار کردهام، معنای نقد را میفهمم و کاملا این موضوع را درک میکنم که ممکن است عدهای یک سریال را دوست داشته باشند و عدهای دیگر به اجزای آن مانند کارگردانی، بازیگری و فیلمنامه نقد داشته باشند. ولی اینکه هجمه و پروندهسازی شکل بگیرد، بهنظرم هم قابل شکایت است و هم قابل بررسی.
پاکروان افزود: آنچه علیه سریال «تاسیان» شاهد بودیم، بهطرز مشهودی سازماندهی شده است . ببینید عوامل این سریال نزدیک دو سال تلاش کردهاند تا اثری را به سرانجام برسانند که مردم آن را دوست داشته باشند. آن وقت گروهی از سر انگیزهای که نمیدانم آن را بخل و حسادت بدانم یا ترس، این هجمه را به راه انداختهاند.
کارگردان «تاسیان» ادامه داد: اینکه برخی برای هجمه به این سریال، از مرحله انتقاد از بازیها و فیلمنامه و کارگردانی عبور کردهاند و دست روی تحریف تاریخ گذاشتهاند، چه معنایی دارد؟ من در این سرزمین دو سریال تاریخی ساخته ام و قطعا برای ساختن آنها هم تاریخ را مطالعه کرده ام و هم مشاورین و پژوهشگران خبره ای داشته ام ، صرف اشاره به تحریف تاریخ بدون دلیل و یا با اشاره به موارد غلطی چون عدم وجود جلال آل احمد در شب شعر گوته( شمس آل احمد سخنران شب سوم گوته بود) نشان از بی سوادی راویان یا مغرضانه بودن پرونده سازی های ایشان دارد. آن ها فرق جلال و شمس آل احمد را نمی دانند و آنقدر بی سواد هستند که از ده شب شعر گوته با عنوان میتینگ بیضایی یاد می کنند. من ۴۷ سال سن دارم و در تمام این سالها تصویری که از یک ساواکی در تلویزیون به ما نشان دادهاند، همراه با کلیشههایی همچون کراوات و مشروب و سیگار بوده است. بعد وقتی نوبت به سریال ما میرسد، اعتراض میکنند که چرا شرب خمر نشان دادهاید! مگر من میتوانم تصویر یک ساواکی را در حال نماز خواندن نشان دهم؟ طبقه دیگری هم در سریال داریم که هم نمازشان را میخوانند و هم اعلامیهشان را پخش میکنند. طبقه دیگری هم همان زمان بودهاند که سینما میرفتند، موسیقی گوش میدادند و مشروب هم میخوردند.
پاکروان تاکید کرد: ما برای این سریال ۱۷ ماه مشغول رفت و آمد به ساترا بودیم، چطور میشود ناگهان صحبت از توقیف کرد؟ داستان ما هم یک داستان عاشقانه است و تنها در بستر یک مقطع تاریخی در حال روایت آن هستیم. سوال من این است که نمایش آن مقطع تاریخی آیا اینقدر میتواند ترسناک باشد؟
پاکروان در توضیح داستان تاسیان با تاکید مجدد بر روایتی عاشقانه در دهه پنجاه تصریح کرد: آیا اگر من در روایت خود سراغ یک خانواده شیک و پولدار رفتم که در همان سالها زندگی مرفهی داشتهاند و حالا پسری عاشق دختر این خانواده شده، معنایش این است که میخواهم سفیدشویی بکنم ؟ چطور میتوان چنین برداشتی از داستان داشت؟ با این نگاه که همه سریالهای اخیر که به موضوعاتی همچون اختلاس ، فساد ، دزدی و خیانت میپردازند و حتی از تلویزیون هم پخش می شوند، آیا در حال بازنمایی یک کلیت نامطلوب از جمهوری اسلامی هستند!؟ مگر میشود اینگونه نگاه تعمیمی به شخصیتپردازی و داستان یک سریال داشت؟
وی با اشاره به رفتار عجیب ساترا برای نظارت بر تولیدات شبکه خانگی افزود: من متوجه نمیشوم که چرا ما ملزم به فعالیت تحت نظارت جایی هستیم که در واقع رقیب ما محسوب میشود؟ شبکه نمایش خانگی چرا باید زیرنظر ساترا فعالیت کند؟ من و آقای اسدزاده ۱۷ ماه است که با رفتوآمد به این سازمان طرحمان را تصویب کردهایم. حالا چرا باید این کار به مرحله توقیف برسد؟ خب ساترا زیرمجموعه تلویزیون است که میخواهد مطابق با رفتارهای تلویزیون با ما رفتار کند. طبیعتا بخشی از تولیدات شبکه خانگی هم رقیب تلویزیون هستند و ساترا تمایلی به تولید آنها ندارد. این فرآیند باید باید تغییر کند چون رقیب قطعا ناظر خوبی نیست.
وی افزود: مراکزی که تصمیمگیر هستند، چرا باید در مواجهه با این هجمهها منفعل باشند؟ آنها چرا باید وارد بازی افرادی شوند که بهدنبال پروندهسازی هستند؟ مشخصا گروهی از افراد موثر در جریان این پروندهسازیها، در حال قلمفروشی هستند و اگر بخواهیم ریشهیابی کنیم، قابل پیگیری هستند. اما مراکز تصمیمگیر بهجای آنکه از تزریق عشق و امید در قالب یک داستان عاشقانه در یک سریال استقبال کنند، خود را وارد بازی پروندهسازان میکنند و حکم توقیف میدهند!
وی در واکنش به انتقادات نسبت به پوشش بازیگران زن هم تأکید کرد: مگر میتوانم بگویم ۵۰ سال پیش و قبل از انقلاب هم همه زنها در خیابان حجاب کامل داشتهاند؟ نتیجه این رویکرد میشود سریالهای تلویزیون که اشرف پهلوی هم در آنها حجاب کامل دارد! خب مخاطب این روایت را پس میزند.
پاکروان با اشاره به برخی انتقادها از سریال ادامه داد: ما در سریال «تاسیان» کمفروشی نکردهایم و امروز هم همه عواملی که برای تکتک جزییات این سریال تلاش کردهاند، از این شرایط ناراحتند. با چه ملاک و بر اساس چه سندی میتوان این سریال را تحریف تاریخ دانست؟ من یک قصه عاشقانه روایت کردم که در دورهای از تاریخ معاصر اتفاق افتاده، ممکن است ایراداتی هم داشته باشد.
کارگردان «تاسیان» درباره پیگیری برای رفع مشکل پخش این مجموعه هم گفت: در مذاکراتی که با ساترا داشتیم، هر هفته اصلاحاتی به ما میدادند اما ناگهان میگویند، حالا دیگر نمیدانیم چه باید بکنیم! چه اتفاقی افتاده که نمیدانید چه باید بکنید؟ ما کار عجیبی نمیکنیم که بخواهیم بابت آن هراس و ترسی داشته باشیم.
پاکروان در پاسخ به اینکه قوه قضاییه چه توضیحی درباره دلیل جلوگیری از پخش سریال داده گفت: قوهقضاییه هیچ صحبتی با ما نداشته و من خبر را اولینبار در خبرگزاری میزان دیدم.
وی با یادآوری برخی اتفاقات گذشته در خصوص سریال «خاتون» افزود: وقتی من سریال «خاتون» را میساختم، فرآیند مجوز محصولات خانگی هنوز در اختیار ارشاد بود. وزارت ارشاد در اولین مرحله اعلام کرد «خاتون» قابلپخش نیست و پروانه ساخت صادر نکردند. من حضوری رفتم و مذاکره کردم و مشکل تاحدودی حل شد. تولید سریال را شروع کردیم و در این فرآیند نظارت از ارشاد به ساترا واگذار شد. به احترام قانون، برای ساترا هم فیلمنامه ارسال کردیم. مدام به جلسات میرفتیم تا اینکه سریال به پخش رسید. مدام مشکوک و نگران بودند که من چه میکنم! خیلی از نهادها و سازمانها بعد از پخش از من تشکر کردند که عرق ملی را برای مخاطبان زنده کردهام. همان زمان افرادی بودند که میگفتند این کار نباید پخش شود و همانها امروز «تاسیان» را توقیف کردهاند. برای من اما مردم، خانواده و سرزمینم مهم است؛ چیزهایی که خیلی ها فراموش کردند.