این مترجم ادبیات کودک و نوجوان در گفتوگو با ایران اکونومیست درباره کتابهای تازهای که از او منتشر شده با اشاره به اینکه در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ چند کتاب از او منتشر خواهد شد، گفت: یکی از کتابها «میتوانم برایت بازش کنم» شینسوکه یوشیتکه در ادامه مجموعه «فیلسوف کوچک» است که در نشر افق منتشر شده است.
او سپس درباره مجموعه «فیلسوف کوچک» توضیح داد: محوریت این مجموعه اندیشهورزی، تفکر و پرسشگری است که آغاز فلسفه هستند. باید کودکان را از سنین پایین به سؤال کردن، اندیشهکردن و تحلیل کردن عادت دهیم.
هیرمندی با بیان اینکه «میتوانم برایت بازش کنم» هفتمین جلد از این مجموعه است، ادامه داد: با صحبتی که با ناشر داشتیم، تصمیم گرفتیم مجموعه «فیلسوف کوچک» را با وجود استقبال کودکان از سبک و سیاق شینسوکه یوشیتکه، به این نویسنده محدود نکنیم.
او در ادامه درباره «شاید سیب باشد» اولین کتاب مجموعه «فیلسوف کوچک»، توضیح داد: این کتاب با زبانی ساده و کودکانه و با یک پرسش ساده شروع میشود؛ کودکی از بیرون میآید و میبیند چیزی شبیه به سیب روی میز است اما وقتی جلو میرود با خود میگوید «از کجا معلوم سیب باشد؟» و بعد با خیال کودکانه احتمالات بیشتری را در ذهن خود میپروراند اینکه شاید کتاب باشد، شاید توپ باشد و... . شینسوکه یوشیتکه اینها را با زبان طنز مطرح میکند که این موضوع نهتنها پرسشگری را در کودکان تقویت میکند بلکه قدرت تخیل کودک را هم پرروش می دهد و بالا میبرد.
این مترجم سپس درباره جلد دوم این مجموعه، یعنی کتاب «میتوانم یک من دیگر بسازم» اظهار کرد: بیزاری کودکان از «نوشتن مشق شب» از موضوعاتی است که تاکنون دستمایه بسیاری از نویسندهها و یا حتی فیلمسازان مطرحی چون عباس کیارستمی قرار گرفته است. شینسوکه یوشیتکه هم به بهانه بیزاری کودکان از این موضوع، داستان «میتوانم یک من دیگر بسازم» را نوشته و درباره مسئله خودشناسی در این داستان صحبت کرده است. داستان کتاب اینگونه است که کودکی رباتی تهیه میکند تا مشقهای شبش را بنویسید. این ربات به کودک میگوید مشقهایت را مینویسم اما اول به من بگو، تو چه کسی هستی تا زمانی که با مادرت روبهرو شدم اطلاعاتی از خودم [در واقع تو] داشته باشم که سوتی ندهم و بتوانم بهجای تو صحبت کنم. در این جا بچه از خودش میپرسد، من چه کسی هستم، چه مشخصات بدنی دارم، چه احساساتی و چه پیشینهای دارم و در ادامه همین پرسشها به یک خودشناسی میرسد.
او سپس درباره کتاب تازه این مجموعه یعنی «میتوانم برایت بازش کنم» گفت: کودکی نمیتواند درِ یک قوطی را باز کند و این موضوع سرآغاز داستان میشود. کودک از خود میپرسد «چرا من نمیتوانم و دیگران میتوانند؟» و از اینجا خیالپردازی کودک شروع میشود که چرا میتوانم برخی کارها را انجام دهم و برخی از کارها را نه. در واقع او درباره توانایی خود شروع به پرسشگری میکند و بعد به پایانِ شگفتانگیز قصه یعنی آگاهی از توانایی خود و نسبی بودن توانایی میرسد.
کتاب دیگر تازه منتشر شده رضی هیرمند کتاب «آموزشگاه نقاشی نخودی» اثر دیوید کالی است. این مترجم درباره این کتاب گفت: این داستان ضمن مستقل بودن در ادامه داستانهای دیگری است. کتاب اول «قصه کوچولو موچولوی نخودی» است. در فولکلور خودمان شخصیت «نخودی» را داریم اما «نخودی»ای که دیوید کالی مطرح کرده یک «نخودی» مدرن با زبان و با محتوای جدید است. هرچند در عین ساخت و بافت مدرن قصه، این داستان ما را یاد قصههای «نخودی» ایران میاندازد.
او درباره «نخودی» گفت: نخودی یک شخصیت کوچک است که بهلحاظ ظاهری با دیگران فرق دارد و خود او نیز از تفاوتهایش آگاه است. حال تکلیف آدمی که متفاوت است چیست؟ این کتاب درباره همین تفاوتهاست. درباره اینکه به خاطر تفاوتهایمان دچار خود کمبینی نشویم. کتاب درباره این موضوع صحبت میکند که چطور با وجود تفاوتها راه خود را پیدا کنیم و هنر چگونه به ما کمک میکند تا نسبت به هویت خود آگاهی پیدا کرده و احساس استقلال کنیم.
هیرمندی ادامه داد: جلد دوم این مجموعه «نخودی و سفر معرکهاش» است. در این کتاب نخودی برای کسب تجربه سفر میکند و ماجراهای سفرش در این کتاب آمده است. کتاب سوم هم «آموزشگاه نقاشی نخودی» است. در این کتاب نخودی احساس میکند به مرحلهای رسیده که میتواند تجربههای خود را به دیگران منتقل کند. نکته جالب کتاب این است که هرکسی میتواند در کلاس نخودی نامنویسی کند؛ هر فردی ویژگیهای شخصیتی و توانایی منحصربه خود را دارد اما تجربیات نخودی بهگونهای است که همه میتوانند از آن استفاده کنند. البته خود نخودی در مقام آموزنده هم از هنرجویان خود چیزهای مختلف یاد میگیرد.
این مترجم ادبیات کودک و نوجوان درباره دیگر کتاب خود گفت: کتاب دیگرم با عنوان «چیزی که از همه چیز مهمتر است» به نویسندگی آنتونلا آباتییلو در نشر مهرسا منتشر شده است. ما همیشه دنبال صفت عالی هستیم؛ مهمترین، زیباترین و قویترین ... این خصوصیت تعالیجویی انسان است اما مگر «خوب و خوبتر» یا «مهم و مهمتر» کافی نیست که دنبال «خوبترین» و یا «مهمترین» هستیم؟ هرچند مهم این است که اول مشخص کنیم به چه چیزی مهم، خوب یا قوی میگویم. این کتاب با زبان کودکانه میخواهد همین چیزها را بگوید. نویسنده در این داستان به دنبال این است که بگوید با کمی دقت بر روی هر شخصیتی میتوانیم، چیز مهمی پیدا کنیم.
این مترجم درباره کتاب دیگر خود نیز گفت: مجموعه «باستر خرگوشک» مدتها بود که تجدید چاپ نمیشد و در بازار نبود و ناشر تصمیم گرفت کتاب را تجدید چاپ کند. این مجموعه با عنوانهای «باستر خرگوشک عاشق کتاب خواندن است»، «باستر خرگوشک عاشق نوشتن است» و «باستر خرگوشک عاشق یادگرفتن است» به تازگی منتشر شدهاند. همانطور از از عنوان کتابها پیداست درباره خواندن، نوشتن و یاد گرفتن است. البته نوشتن نه به این معنا که بخواهیم نویسنده شویم، نویسنده شدن شرایط و استعداد خود را میخواهد. نوشتن به این معنا که آنچه در ذهن داریم به صورت مکتوب بیان کنیم و از رهگذر نوشتن به خودآگاهی برسیم.
رضی هیرمندی در پایان خاطرنشان کرد: همواره افسوس میخورم که چرا اکثر کودکان ما امکانات پرسشگری و یادگیری را ندارند. البته ما بزرگترها هم با این مشکل مواجه هستیم. زمانی که میخواهم در فضای مجازی کتابی را برای ترجمه انتخاب کنم، اولین مانعی که به آن بر میخورم فیلترینگ است. نمیتوانم بسیاری از سایتها را باز کنم تا به اطلاعات نوشتاری و صوتی مربوط به آن کتاب دسترسی پیدا کنم. البته سیاست یکبام و هوا هم در این زمینه داریم. بالاترین مقام اجرایی کشورمان یعنی رئیس جمهور از این فضا استفاده کرده و پیامهایی را برای اطلاع به دیگران در این فضاها به اشتراک میگذارد اما مردم امکان خواندن این پیامها را به خاطر فیلترینگ ندارند. دیگر فضای مجازی بخشی از دنیای حقیقی ما شده است. یکبار فوتبالیستی از روی سر بههوایی گفته بود نویسندهها بیکار هستند که مینویسند. فرض کنید اینطور باشد آیا ما جماعت بیکار حق نداریم برای پر کردن اوقات بیکاری و یا برای سرگرمی هم شده از فضای مجازی استفاده کنیم؟