شاخص قیمت توکیو چیست؟

به گزارش ایران اکونومیست؛ شاخص قیمت توکیو—که معمولاً به‌عنوان TOPIX شناخته می‌شود—معیاری برای قیمت سهام در بورس اوراق بهادار توکیو (TSE) است. TOPIX یک شاخص با وزن‌دهی سرمایه‌ای است که تمامی شرکت‌های موجود در «بخش اول» TSE را فهرست می‌کند، بخشی که تمامی شرکت‌های بزرگ در بورس را در یک گروه سازمان‌دهی می‌کند. بخش دوم TSE شامل تمامی شرکت‌های کوچک‌تر باقی‌مانده است.

نکات کلیدی

• شاخص قیمت توکیو، معروف به TOPIX، شاخصی در بازار سهام ژاپن است که توسط بورس اوراق بهادار توکیو (TSE) محاسبه و منتشر می‌شود.
• TOPIX شرکت‌های داخلی در بخش اول بورس را که بزرگ‌ترین شرکت‌های ژاپن از نظر سرمایه بازار هستند، ردیابی می‌کند.
• شاخص دیگر ژاپنی، نیکی (Nikkei)، شاخصی با وزن‌دهی قیمتی است که شامل ۲۲۵ شرکت برتر بلو چیپ معامله‌شده در TSE می‌شود.
• در حالی که سرمایه‌گذاران نمی‌توانند مستقیماً یک شاخص را خریداری کنند، صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) مانند ETF TOPIX Core 30 وجود دارند که به سرمایه‌گذاران امکان سرمایه‌گذاری در سبدی از اوراق بهادار را می‌دهند که عملکرد TOPIX را ردیابی می‌کند.

درک شاخص قیمت توکیو (TOPIX)

بورس اوراق بهادار توکیو (TSE) بزرگ‌ترین بورس سهام در ژاپن است و مسئول محاسبه و انتشار TOPIX است. در مقایسه با نیکی، یا میانگین سهام نیکی ۲۲۵ ژاپن، TOPIX به‌عنوان نمایندگی مناسب‌تری از کل بازارهای سهام ژاپن در نظر گرفته می‌شود، زیرا بازتاب دقیق‌تری از تغییرات قیمت ارائه می‌دهد و شامل بزرگ‌ترین شرکت‌های معامله‌شده در TSE است. در مقابل، نیکی با وزن‌دهی قیمتی است و تنها از ۲۲۵ شرکت برتر بلو چیپ فهرست‌شده در TSE تشکیل شده است.

شاخص‌های بخشی TOPIX

TOPIX سرمایه بازار کنونی شرکت‌ها را با فرض اینکه سرمایه بازار در تاریخ پایه (۴ ژانویه ۱۹۶۸) ۱۰۰ واحد است، نشان می‌دهد. این معیار برای تعیین روند کلی بازار سهام استفاده می‌شود و به‌عنوان معیاری برای سرمایه‌گذاران به کار می‌رود.

شاخص‌های بخشی TOPIX از شاخص‌هایی تشکیل شده‌اند که با تقسیم اجزای TOPIX به ۳۳ دسته ایجاد شده‌اند. این دسته‌ها بر اساس بخش‌های صنعتی تعریف‌شده توسط کمیته شناسایی کد اوراق بهادار تعیین می‌شوند. این دسته‌ها شامل، اما نه محدود به، ساخت‌وساز، منسوجات و پوشاک، فلزات غیرآهنی، ماشین‌آلات، برق و گاز، حمل‌ونقل زمینی و هوایی، تجارت خرده‌فروشی، بانک‌ها، اوراق بهادار و معاملات آتی کالاها، املاک، بیمه، کشاورزی و جنگل‌داری، داروسازی، و آهن و فولاد هستند.

TOPIX دارای زیرشاخص‌هایی است که توسط TSE منتشر می‌شوند. این زیرشاخص‌ها شامل، اما نه محدود به، سری جدید شاخص TOPIX، زیرشاخص‌های TOPIX مبتنی بر اندازه، شاخص‌های بخشی TOPIX، سری شاخص ترکیبی بورس توکیو، شاخص تمرکز سود سهام بورس توکیو ۱۰۰، سری شاخص بخش املاک REIT بورس توکیو، و شاخص مادران بورس توکیو هستند.

TOPIX به‌عنوان شاخص شناور آزاد

در سه مرحله، TOPIX از سیستمی که شرکت‌ها را بر اساس تعداد کل سهام جاری وزن‌دهی می‌کرد، به سیستمی تغییر یافت که شرکت‌ها را بر اساس تعداد سهام در دسترس برای تجارت وزن‌دهی می‌کند. این به‌عنوان شناور آزاد (free float) شناخته می‌شود. انتقال TOPIX در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) آغاز شد و در تابستان ۱۳۸۵ (۲۰۰۶ میلادی) تکمیل شد.

اگرچه این انتقال اساساً یک مسئله فنی است، تأثیر قابل‌توجهی بر وزن واقعی شرکت‌های فهرست‌شده در شاخص داشته است. این به این دلیل است که اکثریت قریب به اتفاق شرکت‌های ژاپنی همچنین دارای سهام قابل‌توجهی در شرکای تجاری خود برای حفظ اتحادهای تجاری پیچیده و قوی هستند، و این سهام دیگر در محاسبه وزن شرکت در شاخص لحاظ نمی‌شوند.

نکته: رویه ژاپنی که شرکای تجاری روابط نزدیکی با یکدیگر دارند و گاهی اوقات سهام یکدیگر را در اختیار می‌گیرند، کایرتسو (keiretsu) نامیده می‌شود که به معنای واقعی کلمه به «ترکیب بدون سر» ترجمه می‌شود.

ملاحظات ویژه

یکی از شاخص‌های متعدد TOPIX، شاخص TOPIX Core 30 است. این شاخص با وزن‌دهی سرمایه‌ای، عملکرد ۳۰ سهام در شاخص TOPIX را که دارای سرمایه بازار بزرگ و نقدشوندگی بالا هستند، ردیابی می‌کند. این شاخص در ۱ آوریل ۱۹۷۷ (۱۹۹۸ میلادی) با ارزش پایه ۱,۰۰۰ آغاز شد. فهرست شرکت‌های موجود در TOPIX Core 30 شامل برخی از شناخته‌شده‌ترین نام‌های ژاپن مانند هوندا موتور، کانن، میتسوبیشی کورپ، سونی، و تویوتا موتور است.

سرمایه‌گذاران نمی‌توانند مستقیماً یک شاخص را خریداری کنند. با این حال، صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) وجود دارند که به سرمایه‌گذاران امکان سرمایه‌گذاری در سبدی از اوراق بهادار را می‌دهند که عملکرد TOPIX را ردیابی می‌کند. شرکت مدیریت دارایی نومورا صندوق قابل معامله در بورس TOPIX Core 30 را مدیریت می‌کند. هدف سرمایه‌گذاری این صندوق، ایجاد پرتفویی مشابه ترکیب TOPIX Core 30 است که عملکرد قیمت و بازده متناظری را ارائه می‌دهد./ شبکه طلا و ارز