توقف رسانه ملی پشت دیوار FATF

در شرایطی که دولت و رسانه‌ های همسو برای تصویب FATF و چهار معاهده مربوط به آن به صورت گسترده در حال فعالیت و تولید محتوا هستند و حتی انجام همه ‌پرسی و اخذ رأی مردم را وارد ماجرا کرده‌اند، صدا وسیما در این ماجرا سکوت کرده و گویی میدان را برای بیان حرف ‌های بی ‌محتوا خالی کرده است.

این روزها کشور درگیر مسأله‌ای مهم و البته جالبی به نام FATF است؛ معاهده‌ای که در قالب چهار لایحه از سوی دولت به مجلس فرستاده شده تا به اصطلاح گره‌ای از اوضاع قفل ‌شده بانکی کشور بگشاید. بحث ‌ها و جنجال ‌های زیادی هم درباره آن شده است و موافقان و مخالفان زیادی نقدهایی به آن وارد کرده و برخی نیز
از آن دفاع می‌کنند.

اما موضوع گزارش ما این نیست که به ماهیت FATF وارد شویم و درباره آن به شما گزارشی دهیم. بلکه می‌خواهیم به ابعاد رسانه‌ای آن بپردازیم. اگر یادتان باشد زمانی که کشور و دولت درگیر مذاکرات برجام بودند، صداوسیما به نوبت و در دفعات متعددی نشست ‌ها و برنامه‌های تلویزیونی فراوانی تولید کرد و حتی در دفعات متعدد وزیر امور خارجه کشور و معاونش خصوصاً عباس عراقچی را رو به ‌روی دوربین نشاندند و سؤالات و شبهات موجود را بررسی کردند. اینکه این برنامه‌ ها به هدف خود رسید یا نه مسأله دیگری است. اصل ماجرا این است که صداوسیما در ماجرای برجام از موضع انفعال خارج بود و با دعوت از کارشناسان و موافقان و مخالفان فضایی را ایجاد کرد که مردمی که

آن روزها تحت تأثیر نظرات دولت منتظر یک معجزه بودند تا یک شبه وضع اقتصاد کشور خوب شود، ببینند این آش برجام چه مزه‌ای دارد و چه نتایجی خواهد داشت. آن روزها رسانه ملی در تبیین مفهومی به نام برجام خوب عمل کرد و توانست با ایجاد فضایی کاملاً کارشناسانه رویکردی تبیینی و اقناعی در آن مسأله ایجاد کند.

جالب اینجا بود که در آن نشست‌ ها عیار حرف‌های موافقان و مخالفان مشخص می‌شد و می‌شد فهمید چه کسی حرف کارشناسی می‌زند و چه کسی فقط حرف می‌زند. برنامه‌ هایی مثل گفت ‌وگوی ویژه خبری شبکه دو، نگاه یک، متن و حاشیه شبکه خبر، جهان آرا در شبکه افق و... در این راه فعال بودند و هر یک با نگاهی مسأله برنامه را تبیین می‌کردند.

برجام که با خروج آمریکا شکست خورد کشور درگیر پدیده دیگری به نام FATF شد. دولت آب و نان مردم را به برجام گره زده بود و ناگهان همه چیز پرید، ولی باز دست ‌آویز جدیدی پیدا شد و این بار راه نجات کشور را در این معاهده جدید یافتند و تا رسانه‌ها بجنبند که چه شد، کشور و دولت و مجلس همه درگیر این بازی جدید شدند؛ اما فضای رسانه‌ای کشور ساکت نماند و توانست بخشی از روشنگری ‌های موجود را در این باره انجام دهد. اما سؤال اصلی اینجا بود که در صدا و سیمای کشور خبری از FATF نبود.
با توجه به گستردگی شبکه‌ های اصلی و استانی رسانه ملی قطعاً برنامه‌ای را که به این مسأله بپردازد می‌توان در زمره برنامه‌ هایی دانست که با توجه به شرایط کشور پرمخاطب خواهد شد. اما چرا این مسأله در رسانه ملی کشور به محاق می‌رود؟

بعد از بررسی FATF در مجلس و شورای نگهبان و سکوت عجیب صداوسیما در قبال این مسأله مهم نهایتاً کار به مجمع تشخیص مصلحت نظام کشید. تاکنون سه جلسه درباره تصویب یا عدم تصویب آن برگزار شده و درنهایت کار به سال آینده موکول شد؛ اما دریغ از یک برنامه کارشناسی در صدا وسیما که برگزار شود و فقط درباره این معاهده که موافقان و مخالفان دو آتشه دارد حرف زده شود. جالب اینجاست که پخش جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام که به صورت مفصل درباره این معاهده بحث شده می‌تواند جای خالی تمام برنامه‌ های کارشناسی را که برگزار نشده پر کند، ولی خب این انتظار بیهوده‌ ای است. یادمان نرفته که در ماجرای برجام جلسات کارشناسی با حضور وزیر امور خارجه و کارشناسان برگزار شد و صداوسیما و خصوصاً شبکه خبر به صورت مفصل آن را پخش کرد؛ اما در این ماجرا ظاهراً واکنش‌ها فقط سکوت بوده است و خواهد بود.

حتی اگر یک رتبه پایین‌ تر بیاییم و از خیر جلسات کارشناسی در برنامه‌ های صدا وسیما بگذریم، همین اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام که درباره این معاهده موافقت یا مخالفت کردند هم سوژه مناسبی برای تبیین و تحلیل این ماجرا هستند. در روزهایی که سران دولت و توپخانه رسانه‌ای آن بحث همه‌پرسی درباره لوایح FATF را به پیش کشیده‌اند و برای فریب افکار عمومی برنامه‌ریزی می‌کنند و به مانند برجام وعده‌های پوچ می‌دهند، آیا صدا وسیما وظیفه ندارد در این میدان وارد شود و این فضای غیرشفاف را بشکند؟ آیا مردمی که سرنوشت‌شان به این معاهدات گره خورده حق ندارند ببینند و بدانند که ماجرای این همه دعوا بر سر FATF چیست؟

مردم نباید بدانند چه کسی در این میان حرف کارشناسی می‌زند و چه کسی فقط وعده می‌دهد؟ اگر صدا وسیما ممنوعیتی از نهادهای بالادستی در عدم پرداخت به مسأله FATF دارد باید به صورت صادقانه و شفاف به نخبگان و مردم اعلام کند تا حداقل خود را از موضع اتهام دور کند، ولی اگر منعی نیست باید پاسخگو باشد که در شرایط حساسی که کشور با آن درگیر است وارد میدان نشده و رسالت خبری خود را در تبیین حقایق انجام نداده است.

فردا روزی اگر ماجراهای FATF به سرانجام برسد یا نرسد این صدا و سیماست که در انجام وظایف حرفه‌ای خود کوتاهی کرده است و توجیهات دیگر در این ماجرا پذیرفتنی نیست.

منبع: روزنامه صبح نو