به گزارش ایران اکونومیست، در جامعه در حال گذار که با پدیده‌های نوین جهانی مدرن روز‌به‌روز آشناتر می‌شود، افزون بر مزیت‌های تغییرات در حال وقوع، آسیب‌هایی نیز بروز و ظهور می‌یابد. آسیب‌هایی که براثر قرارگیری در این دوران بیش از گذشته خود را نشان می‌دهد.
مصرف‌گرایی، عدم پایبندی به خانواده، فزونی یافتن رفتارهای پرخاشگرانه به علل مختلف همچون رواج بیش از حد خشونت در جهان، بروز مشکلات اقتصادی و به تبع آن بروز برخی دیگر از آسیب‌ها همچون اعتیاد و طلاق به‌صورت در هم تنیده، از آسیب‌های دوران جدید است.
از همین رو بهزیستی به مثابه سازمان متولی پیشگیری و درمان آسیب‌های اجتماعی از قریب به 20 سال پیش اورژانس اجتماعی را راه‌اندازی کرد.
** آمارها گویای اعتماد مردم به اورژانس اجتماعی
معاون امور اجتماعی بهزیستی فارس با بیان اینکه جامعه ایران به مثابه جامعه‌ای در حال گذار، در بروز و ظهور برخی آسیب‌ها از جامعه جهانی مستثنی نیست، عنوان کرد: برخی آسیب‌ها ناشی از پیشرفت‌های تکنولوژیک، تغییر فرهنگی، دگرگونی‌های اجتماعی و معضلات اقتصادی رخ می دهد.
معصومه فروتن افزود: در چنین شرایطی دولت‌مردان ودست‌اندرکاران باید برنامه‌هایی را با هدف کنترل و کاهش آسیب‌ها تدارک ببینند.
وی با بیان اینکه سازمان بهزیستی در برنامه ششم توسعه محوریت برنامه‌های اجتماعی قرار گرفته است، ادامه داد: این سازمان بنا بر تاکیدات رهبر معظم انقلاب در پیشگیری از مسائلی همچون طلاق و آسیب‌های اجتماعی مورد اعتماد قرار گرفته است.
معاون امور اجتماعی بهزیستی فارس اظهار داشت: اورژانس اجتماعی بنا بر تاکیدات یادشده، با آغاز برنامه ششم توسعه گسترش یافت؛ به‌گونه‌ای که از اواخر سال 1396 تاکنون 15 مرکز اورژانس اجتماعی در شهر‌های بیش از 50 هزار نفر فارس راه‌اندازی شده است و تعداد این مراکز در فارس به 22 مرکز رسیده است که دو مرکز آن در شیراز است و این استان را پس از تهران در رتبه دوم از حیث برخورداری از مرکز فوریت‌های اجتماعی قرار داده است.
فروتن خاطرنشان کرد: آمارها حاکی از اعتماد مردم به اورژانس اجتماعی در فارس است؛ به گونه‌ای که تا سه ماهه سوم سال جاری 6599 تماس به خط تلفن 123، 7292 ماموریت توسط واحدهای سیار و2886 مورد مداخله در بحران صورت گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه افزایش آمار تماس با اورژانس اجتماعی به معنای افزوده شدن بر آسیب‌ها نیست، گفت: آسیب‌ها پیش از این وجود داشته است؛ اما جایگاهی برای بروز و پیگیری آن‌ها به منظور رفع و کنترل آن‌ها وجود نداشته است.
معاون امور اجتماعی بهزیستی فارس ادامه داد: در سال‌های اولیه گسترش فعالیت‌های اورژانس اجتماعی شاهد روند افزایشی مراجعات و مداخلات هستیم؛ اما با ریشه‌یابی و رفع مسائل، این آسیب‌ها در سال‌های آینده روندی نزولی خواهد داشت.
فروتن گفت: اورژانس اجتماعی از سویی در تلاش است تا از تزلزل بنیاد خانواده جلوگیری کند و از سوی دیگر بر آن است که جلوی احجاف به افراد را بگیرد. زنی که مورد آزار همسر قرار می‌گیرد یا کودکی که در معرض کودک آزاری واقع شده است به حمایت و پشتیبانی نیاز دارد.
وی افزود: درصورتی که به آسیب‌های روانی بلافاصله رسیدگی نشود، در طول زمان عمیق‌تر می‌شود و به جایی می‌رسد که دیگر نمی‌توان آن را رفع کرد؛ درست مانند روند پیشروی سرطان که اگر به موقع شناسایی و درمان نشود، به بیماری لاعلاجی بدل خواهد شد.
** بهزیستی و دستگاه قضا با یکدیگر همکاری مطلوبی دارند
فروتن خاطرنشان کرد: بهزیستی با دستگاه قضایی برای مواردی که نیاز به مجوز قضایی باشد ارتباط مطلوبی دارد و در مواقعی که به حکم ورود به منزل یا مواردی همچون نیاز به ضابط قضایی باشد، مجوز لازم را دریافت می‌کند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی فارس همچنین از وجود کارشناسی حقوقی برای پیگیری مسائل حقوقی سخن گفت و ادامه داد: بهزیستی تا هر زمان و در هر مقطعی که نیاز باشد برای رفع مشکلات مددجویان و آسیب‌دیدگان اجتماعی تلاش می‌کند و در درجه اول بر آن است تا مسائل را در خانواده و از طریق آن‌ها حل کند و در مرحله بعد درصورت دردسترس نبودن خانواده‌ای مناسب، در مراکز حمایتی همچون خانه‌های امن و مراکز شبه خانواده از افراد پشتیبانی می‌کند.
وی در مقایسه آماری آسیب‌های اجتماعی عنوان کرد: در سال 97 درمقایسه با 9 ماهه نخست سال 96، 55درصد افزایش تماس در زمینه کودک‌آزاری، 53 درصد در همسرآزاری و 36 درصد در خودکشی را شاهد بوده‌ایم که این بدان معناست که اعتماد مردم به خدمات اورژانس اجتماعی فزونی یافته است و خانواده‌ها پیش از آنکه اتفاقی ناگوار رخ دهد وارد عمل شده‌اند.
این مقام مسئول اظهار داشت: بهزیستی تا زمان ساماندهی وضعیت فرد با به کارگیری افراد متخصص در حوزه‌های مختلف و حتی حمایت اقتصادی در صورت لزوم، مددجو را رها نمی‌کند.
فروتن گفت: فعالیت اورژانس اجتماعی در شیراز به صورت 24 ساعته و در شهرستانها به صورت پاره وقت تا ساعت 14 به صورت حضوری و پس از آن از طریق خط آنلاین صورت می‌گیرد.
وی همچنین درخصوص نحوه آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی درخصوص وظایف اورژانس اجتماعی در محلات کم‌برخوردار و آسیب‌خیز گفت: واحدهای سیار فوریت‌های اجتماعی با همراهی روانشناس و مددکار به مناطق آسیب‌خیز، مدارس و نقاط با تجمع بالا ورود می‌کنند و در زمینه خدمات اورژانس و راه‌های دستسرسی اطلاع‌رسانی می‌کنند.
** خدمات اورژانس اجتماعی رایگان است
معاون امور اجتماعی بهزیستی فارس به این نکته نیز اشاره کرد که خدمات اورژانس اجتماعی رایگان است، مختص قشر خاصی نیست و اطلاع‌رسانی در همه سطوح و به همه اقشار جامعه صورت می‌گیرد؛ ضمن اینکه از آگاهی‌بخشی ازطریق رسانه‌ها نیز دنبال می‌شود.
فروتن اظهار داشت: خوشبختانه این آگاهی‌بخشی‌ها بازخورد مناسبی داشته است و از زمانی که در مدارس حضور یافته‌ایم اطلاعات کودکان و والدین افزایش یافته؛ چراکه بسیاری از والدین از مصداق‌های کودک‌آزاری بی‌اطلاع‌اند و نمی‌دانند حتی نوع رفتارشان با کودک و غفلت از او کودک آزاری به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: کودک‌آزاری در ایران از نوع غفلت بسیار شایع است؛ هرچند کودک‌آزاری جسمی و جنسی نیز وجود دارد.
فروتن تاکید کرد: متاسفانه کودک‌آزاری های جنسی بیشتر از طریق نزدیکان رخ می‌دهد و وقتی آگاهی‌های لازم را با زبانی بچگانه به کودکان می‌دهیم، آن‌ها در صورت بروز رویداد ناگوار، آن را به مربی یا معلم خود اطلاع می‌دهند و وی نیز مساله را با 123 درمیان می‌گذارد.
** بانوان، بیشترین مراجعه‌کنندگان به اورژانس اجتماعی
معاون امور اجتماعی بهزیستی فارس اعلام کرد: بیشتر تماس‌ها از طرف بانوان صورت می‌گیرد. در کودک آزاری 53 درصد پرونده‌های اورژانس اجتماعی مربوط به جنس مونث و 47 درصد مربوط به جنس مذکر بوده است، در همسرآزاری 89 درصد مونث و 11 درصد مذکر بوده‌اند، در سالمندآزاری 53درصد مونث و 47 درصد مذکر بوده‌اند و در فرار از منزل 3/ 60 مونث و 7/ 39 مربوط به جنس مذکر بوده است.
** پایگاه‌های خدمات اجتماعی بازوان اوژانس اجتماعی هستند
همچنین کارشناس مسئول دفتر فوریت‌های اجتماعی بهزیستی فارس گفت: دایره فعالیت اورژانس اجتماعی شامل انواع خشونت‌های خانگی مانند کودک‌آزاری، همسرآزاری، سالمندآزاری، معلول‌آزاری و خودکشی می‌شود که بیشتر این مسائل در هم تنیده است و گاه از دل یک پرونده چند پرونده دیگر در زمینه آسیب‌های مختلف بروز می‌یابد.
اعظم فرمانی افزود: هدف اورژانس اجتماعی این است که ازطریق آگاه‌سازی آسیب‌ها را کاهش دهد یا از آن‌ها پیشگیری کند؛ اما از آنجا که اورژانس نمی‌تواند در همه محله‌ها به صورت دائم مستقر باشد، پایگاه‌های خدمات اجتماعی به مثابه بازو‌های اورژانس در محلات آسیب خیز حضور همیشگی دارند.
وی درخصوص بیشترین تعداد و موضوع تماس های تلفنی به اورژانس اجتماعی فارس در شش ماه نخست سال 97 به ایرنا گفت: طلاق و اختلافات خانگی 2153 مورد، کودک آزاری 1378 مورد، همسرآزاری 756 مورد و خودکشی نیز 248 مورد ثبت شده است که همگی با مداخله فوریت‌های اجتماعی و پیگیری تیم‌های مختلف همراه بوده است.
فرمانی افزود: هم‌اکنون 6 پایگاه خدمات اجتماعی در مهدی آباد، سهل آباد، شهرک بهار، محله سعدی، شیخ علی چوپان و سنگ سیاه شیراز مستقر هستند که وظیفه فرهنگ‌سازی و توانمندسازی افراد محله را بر عهده دارند.
کارشناس مسئول دفتر فوریت‌های اجتماعی بهزیستی فارس ادامه داد: به بیان دیگر همان کاری که اورژانس اجتماعی به صورت عمده انجام می‌دهد، پایگاه‌های خدمات اجتماعی به صورت ویژه در در محلات آسیب خیز انجام می‌دهند.
وی اعتماد مردم به اورژانس اجتماعی را شایسته تقدیر دانست و خاطرنشان کرد: آگاهی‌بخشی و تلاش برای ایجاد اطلاع‌رسانی عمومی که در مناطق آسیب‌خیز، پارک‌ها، مدارس، فرهنگسراها و دیگر نقاط صورت می‌گیرد، در درجه اول با تلاش برای پیشگیری و در درجه بعدی با مداخله و پشتیبانی فیصله می‌یابد.
