راهبرد اروپا ؛ تغییر ساختار نفوذ آمریکا

 به گزارش ایران اکونومیست؛ از سوی دیگر جامعه جهانی با اقدامات و رفتارهای یک جانبه آمریکا هم آشناست، خصوصا جمهوری خواهان آمریکایی ید طولایی در انجام چنین اقداماتی دارند، جنگ عراق نمونه بارز اقدامات یکجانبه آمریکا در خاورمیانه است که توسط جورج دبلیو بوش و همراهی بریتانیا آغاز شد. بازگرداندن تحریم های اقتصادی علیه ایران نمونه دیگری از این اقدامات است.
واشنگتن همواره انتظار داشته که جامعه جهانی در این اقدامات با او همکاری کنند. اما در موضوع تحریم های ایران برخلاف موارد پیشین کشورهای اتحادیه اروپا اعلام کردند که این موضوع را نمی پذیرند و ساز و کار تازه ای برای انجام تجارت با ایران خواهند یافت.
در واقع اروپاییان با پایبندی به تصمیمات جهانی و قطعنامه های سازمان ملل سعی دارند به نوعی استقلال خود را از آمریکا اعلام کنند، تاکنون چنین اتفاقی بی سابقه بوده است همانگونه که بهزاد نبوی، سیاستمدار کهنه کار و نایب رئیس مجلس در دوره ششم مجلس شورای اسلامی می گوید: من به یادم نمی آید انگلیس متحد همیشگی آمریکا در شورای عالی امنیت سخنی مقابل سخنان آمریکا بگوید. این جدایی بین آمریکا و اروپا از بعد جنگ جهانی دوم بی سابقه است.
زمانی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور جهوری خواه آمریکا در ماه می سال گذشته اعلام کرد که با خروج از توافق هسته‌ای سال 2015 خواهان بازگشت تحریم‌های تعلیق شده علیه مردم ایران است، با مخالفت شدید کشورهای اتحادیه اروپا مواجه شد.
حالا گروهی از کشورهایی که با این اقدام آمریکا مخالف هستند به دنبال تغییر در ساختار نفوذ آمریکا در جهان هستند. در کنار اتحادیه اروپا، چین از این اقدام استقبال کرده است، روسیه نیز در تلاش است با روش های دیگری تجارت خود را با ایران حفظ کند.
ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا معتقد است با تغییر ارز ذخیره جهانی به یورو به جای دلار می توان از وابستگی به آمریکا کاست.
این اولین بار نیست که کشورهای جهان به دنبال تضعیف نفوذ اقتصادی آمریکا هستند، در جریان بحران اقتصاد جهانی در یک دهه گذشته، سیاستمدارانی مانند نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور فرانسه تلاش کرد با کمک بانک مردمی چین سیستم مالی فراتر از نفوذ آمریکا راه اندازی کند و به‌خوبی با استفاده از این سیستم توانستند نفوذ اقتصادی آمریکا در تجارت جهانی را دور بزنند.
امروز نیز با همکاری کشورهای جهان تضعیف قدرت مالی آمریکا در جهان ممکن است. چندی پیش فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه‌ای تاکید کرد که اتحادیه اروپا تلاش می‌کند که توافق هسته‌ای با ایران را در سال 2019 حفظ کند.
اما دو ماه از بازگشت کامل تحریم ها می گذرد و همچنان اروپایی ها نتوانسته اند راهکار خود را اجرایی کنند. این راهکار که «سازوکار ویژه» یا «SPV» نام دارد، یک کانال مالی برای تسهیل پرداخت‌های مربوط به درآمدهای نفتی و واردات ایران است.
چند روز پیش مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به سوالی درباره میزان احتمال اجرایی شدن SPV (ساز و کار مالی مختص ایران و اروپا ) پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران گفت: اتحادیه اروپا 28 عضو داشته و همه اعضای آن تلاش دارند با کمک جامعه بین‌الملل توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کنند. اروپا تلاش دارد این توافق را در سال جدید حفظ کند و اساس کار نیز 13 گزارش گذشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره پایبندی ایران به برجام است.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره استقلال اروپا از آمریکا تاکید کرد: هرگز نمی‌توان پذیرفت که یک قدرت خارجی حتی اگر نزدیک‌ترین دوست و متحد باشد برای اروپا تعیین تکلیف کند و بگوید با چه کشوری کار کنیم و با چه کشوری کار نکنیم. این اساسی ترین حق ما بوده و نه فقط اروپا، بلکه هیچ کشوری در جهان نخواهد پذیرفت که یک کشور خارجی برای آنها تعیین تکلیف کند.
قرارداد هسته ای ایران با گروه 5+1 یا همان برجام در تیرماه سال 1394 میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان امضا شد، این قرارداد به عنوان دستاورد های بزرگ باراک اوباما رئیس جمهور قبلی آمریکا در سوابق او ثبت شد. اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ، آمریکا به صورت یک جانبه از این قرارداد خارج شد بسیاری از تحلیلگران دلیل این اقدام ترامپ را دشمنی با دموکرات ها و تلاش برای نابود کردن میراث باراک اوباما می دانند، عده ای نیز معتقدند اقدام ترامپ به دلیل نزدیکی با اسرائیل و عربستان سعودی چنین کاری را انجام داده است اسرائیل و عربستان سعودی از همان روز های نخست مخالف قرارداد هسته ای بودند.
این بار به نظر می رسد هدف ترامپ چه رقابت با حزب رقیب و چه استحکام روابط با اسرائیل و عربستان یا هر موضوع دیگری باشد، این رفتار تاجرمآبانه او ممکن است به نتایجی غیر بازگشت در تاریخ روابط اقصادی جهان تبدیل شود در صورتی که اروپا بتواند با ساز و کار جدید خود ارز ذخیره جهانی به یورو تبدیل کنند ارزش دلار در دنیا پایین خواهد آمد و البته این موضوع پیروزی بزرگی نه تنها برای جامعه جهانی بلکه برای ایران خواهد بود.