به گزارش ایران اکونومیست، تعدادی صادرکنندگان که بعضا شرکت‌های عمده صادراتی در بخش پتروشیمی، محصولات پایه نفتی و کانی‌های فلزی که اکثرا شرکت‌های شبه‌دولتی، وابسته به هلدینگ‌های بزرگ سرمایه‌گذاری و با مدیریت دولتی یا وابسته به نهادها هستند که به تعهد خود وفا نکرده و ارز حاصل از صادراتشان را در سامانه نیما عرضه نکردند که سبب نارضایتی بخش اقتصاد شد و گلایه تند رییس‌جمهور را هم به دنبال داشت.
به طوریکه روحانی روز شنبه در اختتامیه چهاردهمین جشنواره شهید رجایی، اقدام کسانی که ارز صادراتی خود را در اختیار سامانه نیما قرار نمی‌دهند، خیانت به کشور تلقی کرد و گفت: "در این زمینه به یکی از مسئولان مربوطه دستور دادم اگر فردی این کار را کرد در ابتدا او را عزل و در گام بعدی به دادگاه معرفی کنید".
از شبه دولتی‌ها بپرسید دلارهایشان را کجا بردند؟!
در این باره محمد لاهوتی - رییس کنفدراسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران - در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: سخنان رییس‌جمهور در مورد صادرکنندگان بزرگ و شرکت‌های عمده صادراتی در بخش پتروشیمی و محصولات پایه نفتی است که رییس جمهور لفظ خصولتی و دولتی را برایشان استفاده کرد و اکثرا شرکت‌های شبه‌دولتی یا وابسته به نهادهای دولتی هستند که به تعهد خود در این زمینه عمل نکرده و ارز صادراتی‌شان را کامل به سامانه نیما نیاوردند و باید از خودشان پرسید که ارزهای حاصل از صادراتشان را کجا برده‌اند.
از میزان ارز ورودی به سامانه نیما اطلاعی نداریم
وی افزود: اینکه چه میزان صادرات صورت گرفته و چقدر ارز به سامانه نیما وارد شده، اطلاعات دقیقی در دست نیست، چراکه سامانه نیما بدین صورت نیست که بتوان بطور دقیق رقمی اعلام کرد که به چه میزان ارز وارد سامانه شده است. اعداد و ارقامی که بانک مرکزی روز یکشنبه (۱۸ شهریور) اعلام کرده مربوط به درآمد روزانه، مجموع فروش ارز حاصل از صادرات و تأمین ارز وارداتی بوده است. اما اینکه چقدر وارد سامانه نیما شده را اطلاعی نداریم. اما به هر حال سامانه نیما محل عرضه و تقاضاست و به هر میزان که عرضه باشد و متناسب با آن تقاضا وجود داشته باشد، می‌تواند قیمت‌ها را کاهش دهد.
تا وقتی نرخ ارز در بازار آزاد به نیما نزدیک نشود، همین است...
رییس کنفدراسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران گفت: سخنان رییس جمهور در مورد صادرکنندگان بزرگ بود و حتی از لفظ خصولتی و دولتی استفاده کرد؛ بنابراین ارز عمده نیز در آن بخش است که باید در سامانه نیما عرضه شود. با توجه به بحث پیمان‌سپاری ارزی در آن بخش، احتمال دارد عرضه ارز منظم‌تر شود و پاسخگوی تقاضا باشد. ولی واقعیت مسئله این است تا زمانی که دولت نرخ بازار آزاد را به سامانه نیما نزدیک نکند این مشکلات کماکان وجود خواهد داشت. بیش از شش ماه است که از اعلام بانک مرکزی مبنی بر "عدم مداخله در بازار ارز" می‌گذرد که نتیجه آن شاهد نوسانات ارزی و فاصله بسیار زیاد قیمت بازار آزاد، سامانه نیما و بازار رسمی است که عملا انگیزه را از عرضه ارز در سامانه نیما کاهش می‌دهد.
فاصله دلار نیمایی تا آزاد باید به حداقل برسد
لاهوتی اظهار کرد: از روز شنبه که بانک مرکزی اعلام کرده صرافی‌ها اسکناس ارز و طلا می‌توانند وارد کنند و همچنین صادرکنندگان در صورت دسترسی به منابع اصلی ارزی، می‌توانند آن را عرضه کنند و از طرف دیگر هم بالاخره بانک مرکزی قرار است مداخله کند، لذا شرایط بهتر می‌شود. مبادله در بازار آزاد بسیار ناچیز است اما تاثیری بر قیمت تمام شده کالاها دارد لذا تا زمانی که نتواند به نیما نزدیک شود یا عددی مثلاً بینابین برای دو بازار پیش‌بینی شود، تغییری حاصل نخواهد شد. لذا باید همچون سامانه سنا که نرخی بین نیما و بازار آزاد دارد، در نظر گرفته شود و برای عرضه نیز باید به نوعی بانک مرکزی مدیریت کند تا فاصله سامانه نیما و بازار آزاد به حداقل برسد.
وی تصریح کرد: تامین منابع ارزی در سامانه نیما در ابتدای شروع به کار بیشتر بود اما تقاضا برایش وجود نداشت و در حال حاضر بنابر اعلام بانک مرکزی تقاضا از عرضه بیشتر است. با توجه به سیاست‌های اعمال شده از اول هفته و تعهدنامه ارزی که اخذ می‌شود، باید منتظر نتیجه در بازار ارز بود.
فاصله بیش از ۵۰ درصدی نرخ دلار در بازار آزاد و سامانه نیما رغبت عرضه را گرفته است
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه فاصله قیمت در سامانه نیما با قیمت آزاد تفاوت بسیار جدی در حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد دارد، تصریح کرد: این تفاوت قیمتی عملا قیمت تمام شده کالاهای تولیدی را افزایش می‌دهد، چراکه تمام کالاها متأثر از بازار آزاد هستند. علیرغم اینکه به گفته دست‌اندرکاران "در بازار آزاد سه درصد بیشتر تقاضا وجود ندارد"، اگر بانک مرکزی نتواند همان سه درصد را مهار کند، تاثیرش را روی ۹۷ درصد خواهد گذاشت؛ بنابراین چون ممکن است صادر کننده را با ضرر مواجه کند و نتواند کالا و ارزی را که می‌فروشد جایگزین کند، لذا صادرکننده را مجاب می‌کند که با احتیاط بیشتر عمل کند.
لاهوتی تاکید کرد: به نظر می‌رسد اگر سیاست‌های جدید قادر باشد که بازار سه درصدی را مدیریت کند و به نوعی بازار سه درصدی و سامانه نیما را به هم نزدیک کند، عرضه منظم‌تر خواهد شد و سرعت بیشتری به خود خواهد گرفت.
