پایان فاکتورهای جعلی در نظام مالیاتی با اجرای صورت‌حساب الکترونیک

به گزارش ایران اکونومیست؛ در سال‌های اخیر نظام مالیاتی کشور شاهد یکی از مهم‌ترین تحولات ساختاری خود بوده است؛ تحولی که با محوریت هوشمندسازی فرآیند اخذ مالیات بر ارزش افزوده و اجرای فراگیر «صورت‌حساب الکترونیک» شکل گرفته است. این تغییر نه تنها شفافیت و دقت در اخذ مالیات را افزایش داده، بلکه زمینه مقابله با فاکتورهای جعلی، معاملات صوری و ابهامات زنجیره تأمین و فروش را نیز فراهم کرده است.

اجرای این طرح سبب شده تا فرآیند صدور، تأیید و ثبت فاکتورها به‌صورت برخط و در لحظه انجام شود. هر فاکتور در زمان صدور در سامانه جامع مالیاتی ثبت و صحت اطلاعات آن از طریق تقاطع داده با بانک مرکزی، گمرک، شبکه بانکی، بیمه و شهرداری‌ها راستی‌آزمایی می‌شود. در نتیجه، امکان فاکتورسازی جعلی یا صدور اسناد غیرواقعی عملاً از میان رفته است. علاوه بر آن، رتبه‌بندی و اعتبارسنجی شرکت‌ها نیز بر اساس سوابق عملکردی و معاملاتی انجام می‌گیرد تا ظرفیت صدور فاکتور هر واحد اقتصادی با شفافیت و بر پایه اعتبار واقعی آن تنظیم شود.

علیرضا کلاهی، رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران، در همین زمینه تأکید دارد که یکی از ریشه‌دارترین معضلات اقتصاد کشور، رواج فاکتورهای جعلی و شرکت‌های صوری بود که باید برای آن چاره‌اندیشی می‌شد. به گفته او، با استقرار نظام جدید، شرکت‌ها براساس رتبه و سابقه خود محدودیت مشخصی در صدور فاکتور دارند و این موضوع از شکل‌گیری زنجیره‌های جعلی و کاذب جلوگیری می‌کند.

در کنار حذف فاکتورهای غیرواقعی، تغییر در شیوه پرداخت مالیات معاملات نسیه نیز یکی از دستاوردهای مهم این اصلاح ساختاری است. پیش‌تر مؤدیان مالیاتی موظف بودند حتی پیش از دریافت وجه معامله، مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت کنند؛ وضعیتی که فشار نقدینگی زیادی بر بنگاه‌های تولیدی و خدماتی وارد می‌کرد و گاه موجب رکود در جریان سرمایه در گردش می‌شد. اکنون با اتصال صورت‌حساب الکترونیکی به سامانه تسویه، پرداخت مالیات منوط به دریافت وجه معامله شده است.

این تغییر عملاً نوعی تنفس مالیاتی برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. مؤدیان تا زمان تسویه نهایی، ملزم به پرداخت مالیات نیستند و می‌توانند سرمایه در گردش خود را حفظ کنند. در عین حال، چون ثبت دقیق اطلاعات به نفع مؤدی تمام می‌شود، انگیزه برای درج واقعی معاملات نیز افزایش یافته است.
به گفته کارشناسانی چون صالحی، این اصلاحات نه‌تنها بخش بزرگی از مشکلات حقوقی مؤدیان را برطرف کرده، بلکه گام بلندی در جهت بهبود فضای کسب‌وکار به‌شمار می‌آید. صورت‌حساب الکترونیکی توانسته است حلقه‌های ناقص نظام مالیات بر ارزش افزوده را تکمیل کند؛ از حذف فاکتورهای جعلی گرفته تا اصلاح سازوکار پرداخت مالیات در معاملات نسیه. در نتیجه، نظام مالیاتی کشور امروز بیش از گذشته شفاف، کارآمد و منصفانه عمل می‌کند؛ نظامی که همزمان هم ابزار مبارزه با فرار مالیاتی است و هم مشوقی برای تولید و فعالیت رسمی در اقتصاد.

هوشمندسازی نظام مالیاتی با اجرای کامل «صورت‌حساب الکترونیک» عملاً نقطه پایانی بر دوران معاملات کاغذی و فاکتورهای ساختگی در اقتصاد ایران گذاشته است. با ثبت لحظه‌ای تمامی تراکنش‌ها در سامانه جامع مالیاتی، دیگر امکان صدور فاکتور صوری یا اعلام معاملات غیرواقعی وجود ندارد. این تحول، نه‌تنها شفافیت زنجیره مبادلات را افزایش داده بلکه از بروز رانت، تبانی و فرار مالیاتی جلوگیری کرده است. اتصال سامانه‌های مالیاتی به پایگاه‌های اطلاعاتی بانک مرکزی، گمرک و بیمه، اعتبارسنجی فعالان اقتصادی را ممکن ساخته و زمینه را برای شکل‌گیری یک نظام مالیاتی منصفانه و کارآمد فراهم کرده است؛ نظامی که هم به نفع دولت در وصول مالیات عادلانه است و هم به سود بنگاه‌هایی که شفاف و قانونی فعالیت می‌کنند.
منبع:تسنیم