آشنایی با چند کتاب

متن، قدرت، حقیقت

    نصرحامد ابوزید
    ترجمه ی احسان موسوی خلخالی
    انتشارات نیلوفر
    چاپ اول:94










بخش بزرگی از دشمنی ها در عرصه ی اندیشه به طور خاص به «عدم فهم» یا «در ابهام» بودن ناشی از تسلط طرز فکری مربوط می شود که می پندارد آنچه در ذهن است کاملاً و دقیقاً با آنچه در جهان بیرون هست مطابقت دارد. این «درابهام» بودن و  «عدم فهم» ناشی از آن و «دشمنی« و مخافتی که در پی دارد، وقتی شدیدتر می شود که آنچه در ذهن است امری کهن و تثبیت شده باشد. چون چنین امری از «قدیمی بودن» صفت ریشه دار بودن را می گیرد، صفتی که بدان مشروعیتی می بخشد که به هیچ وجه نمی توان به آن نزدیک شد. آخرین مشروعیت مقدس است.

کم نیستند اندیشه هایی که در ذهن عامه ی مردم جای دارند و چنین اتفاقی برایشان می افتد. برای همین، مقاومتشان در برابر آنچه با این اندیشه هاشان ناسازگار باشد یا با آن اندکی اختلاف داشته باشد، مقاومتی شدید و خشن است، نظیر مقاومت کاهنان با آن چیزی که خود مقدس می شمرند و همه زندگی و روزی شان بدان وابسته است. چنین چیزی در عامه ی مردم طبیعی و قابل درک است؛ اما وقتی آن را در روشنفکران و نخبگان و اهل فرهنگ و آموزگاران و استادان دانشگاه ببینیم، موضوع بحرانی عقلی به میان می آید که از یک فاجعه خبر می دهد.

وقتی از این همه گذر می کند و در ذهن کارشناسان نیز دیده می شود، علامت آن است که فاجعه رخ داده این همان اتفاقی است که در حوزه اندیشه دینی و برای بسیاری از کارشناسان آن حوزه رخ داده است.


عمو جمال (نامه های سیدمحمدعلی جمالزاده به علی اصغر حلبی)

    به کوشش دکتر مهناز صفایی
    انتشارات زوار
    چاپ اول:94


جمالزاده بزرگ ترین  - یا یکی از بزرگ ترین نویسندگان روزگار اخیر است. دیگری بی شک صادق هدایت است. درباره ی زندگی و آثار او کارهای زیادی شده، که کتاب مهرداد مهرین و کتاب سودمند دکتر محمدعلی کاتوزیان از آن جمله اند دیگران هم کار کرده اند که شمارش آنها از مجال این رساله بیرون است.

نامه هایی که جمالزاده به اشخاص مختلف نوشته از 6000 نامه افزون است. مبلغی از این نامه ها را فاضل کوشا آقای علی دهباشی چاپ کرده است.

در این مجموعه نیز 35 نامه ی کوچک و بزرگ گردآمد که آن بزرگوار به این ناتوان نوشته است، چون چاپ و انتشار آثار بزرگان و مفاخر هر کشوری از وظایف فرهنگی نسل های بعد است، این بنده با همت همکار فاضل و دانشجوی خودم سرکار خانم مهناز صفایی و با عنایت دوست و ناشر گرانقدرم جناب علی زوار به چاپ و انتشار آنها اقدام می کنم.


هرکسی به فکر خودش

    بریل بینبریج
    ترجمه ی سلما رضوان جو
    نشر شورآفرین
    چاپ اول:94


«هرکسی به فکر خودش» روایتی است جسورانه، استادانه، شگفت، نو و  تازه از یکی از بزرگ ترین و تراژیک ترین حوادث تاریخ بشر: تایتانیک، کشتی غول پیکری که در سال 1912 مسافرانش را با «رویای انگلیسی-امریکایی» به قعر آّب کشاند. بینبریج در این رمان تصاویری از تایتانیک را جلوی چشم ما می گذارد که در سال های اخیر با آن ها کاملاً آشنا شده ایم. از پله های سرسرای اصلی تایتانیک و میزهای شام پر زرق و برق گرفته تا وضعیت فلاکت بار عرشه های در جه سه، در این رمان ما همه ی این ها را از دریچه ی چشم های جوان بیست و دو ساله یی به نام مورگان می بینیم که خود از طراحان کشتی است؛ تصاویری اعجاب انگیز از یکی از عجایب دهه ی اول قرن بیستم که همه چیز آن حتی تصاویر آن در اذهان ما عظیم و بزرگ است.

از نامش که به معنای عظیم الجثه است، عظمت ابعادش، فلسفه و بهانه ساخته شدنش و بحث و جدل های اخلاقی درباره ی ماجرای غرق شدنش گرفته تا امروز که بیش از یک قرن از فاجعه تایتانیک می گذرد که این نیز خود رویداد بزرگی به شمار می رود؛ آن طور که مورگان می گوید: «جالب ترین قصه ی دنیا»


سخن ورزی (نمایش نامه)

    مارگرت ادسن
    ترجمه ی فهمیه زاهدی
    انتشارات نیلوفر
    چاپ اول: 94


نمایش نامه ی سخن ورزی در سال 1995 در کالیفرنیا به صحنه رفت و هفت روز ادامه یافت. سپس در سال 1998 در نیویورک اجرا شد و جوایز بسیاری از جمله پولیتزر در رشته نمایش نامه نویسی را در سال 1995 از آن خود کرد.

در نگاه نخست، این نمایش نامه درباره ی مرگ و مردن است. زن سخنوری سرطان پیشرفته ی تخمدان دارد و می پذیرد تا زمانی که زنده ایست خود را به دست پژوهشگران بسپارد بر روی متن او آزمایش های گوناگونی انجام دهند.

به همین دلیل، خواندن متن یا دیدن آن چون سری سنگین تن و روان  آدمی را به ژرفای تیرگی می کشد. اما همین که نمایش نامه جان می گیرد، ما نیز چون این زن «تاب» می آوریم، زیرا متن  و محور چالش زبانی می چرخد و چون این زن فرهیخته جان می گیرد، ما هم زندگی در زبان را آغاز می کنیم.


جنگل بزرگ

    ویلیام فاکنر
    ترجمه ی احمد اخوت
    نشر افق
    چاپ اول: 94


در اوایل سال 1955 انتشارات رندم هاوس به فاکنر پیشنهاد کرد مجموعه ای از داستان هایش را که درباره ی شکار و طبیعت است گردآورد تا از آن ها مجموعه داستانی فراهم کنند. جنگل بزرگ پاسخ به این درخواست بود و بدین گونه شکل گرفت.

فاکنر در نامه مورخ 27 سپنامبر 1934 به دوستش ملکوم کاولی درباره ی یکی از داستان مجموعه حاضر چیزی می نویسد:

«امروز داستان بزرگان طایفه را تمام کردم که راوی اش شباهت هایی به دوران نوجوانی خودم دارد، یعنی جلوه هایی از شخصیتم را به او دادم و داستانش را نوشتم  راستی کی  داستان خود من را می نویسد؟»