۲۵ تير ۱۴۰۴ - ۰۰:۰۲
وزیر میراث فرهنگی: صنایع‌دستی را با عقلانیت و اجماع، احیا کنیم
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، با تأکید بر لزوم بازگشت زندگی به جریان طبیعی، از هنرمندان، تشکل‌ها و دولت خواست با گفت‌وگویی روشن، راه احیای صنایع دستی را هموار کنند.
به گزارش ایران اکونومیست، سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، عصر روز سه‌شنبه ۲۴ تیرماه ۱۴۰۴ در نشست تخصصی با نمایندگان تشکل‌های صنایع‌دستی، مدیران‌کل استانی و معاونان حوزه صنایع دستی، با بیان این که در شرایط کنونی، سه حوزه اصلی ما، نیازمند توجه و حمایت جدی هستند، گفت: در مواجهه با تهاجم صهیونیستی، تمام فضاهای میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تعطیل شد. اشیای گران‌بها از موزه‌ها به مخازن منتقل شدند و دغدغه تخریب بناهای تاریخی نیز مطرح بود. به نهادهای بین‌المللی هشدار دادیم و در داخل، سطح حفاظت و صیانت را افزایش دادیم.
صالحی امیری گفت: در حوزه میراث فرهنگی، رسالت اصلی ما افزایش سطح حفاظت است. باید میان وزارتخانه، تشکل‌ها و هنرمندان اجماعی عقلانی و واقع‌بینانه شکل گیرد تا بتوانیم صنایع‌دستی را احیا کنیم. یکی از اقداماتی که می‌تواند در این شرایط به ما کمک کند، ایجاد یا تقویت صندوق حمایتی است اما این امر پیچیدگی‌های حقوقی دارد. صندوق نباید فقط روی کاغذ باشد؛ باید از منطق حقوقی برخوردار و دارای منابع مالی مشخص باشد و مراحل قانونی تصویب آن طی شود، حتی شاید نیاز به تصویب شورای نگهبان داشته باشد.
وی افزود: در حوزه گردشگری، شرایط بسیار دشوار بود. در فروردین امسال نسبت به سال گذشته، با رشد ۴۸ درصدی گردشگر مواجه بودیم اما با شروع زمزمه‌های تهاجم رژیم صهیونیستی، این رشد در اردیبهشت به ۱۴.۶ درصد کاهش یافت و در خرداد ماه متأسفانه رشد منفی شد. این مسئله به‌طور طبیعی بر مجموعه تأسیسات گردشگری، مهمان‌پذیرها و دیگر فضاهای اقامتی اثر گذاشت و فشار سنگینی را به این حوزه وارد کرد. در صنایع‌دستی نیز، به دلیل کاهش گردشگر و وقفه در گردش اقتصادی، با سکته یا توقف در روند فعالیت‌ها مواجه شدیم. در این شرایط، وظیفه ما و شما این است که با یک طوفان فکری و گفت‌وگویی روشن، سازوکارهای عبور از وضعیت موجود را شناسایی کنیم.
۱۰ درصد از اشتغال کشور در حوزه گردشگری و صنایع دستی
وزیر میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به عملکردها در حوزه گردشگری، اظهار داشت: ۱۴ راهکار را با معاونت گردشگری و مدیران استان‌ها بررسی و مبنا قرار دادیم. با وجود پیچیدگی شرایط، تمرکز ما بر گردشگری داخلی است تا بتوانیم هزینه‌های خانوار در هتل‌ها و اقامتگاه‌ها را کاهش دهیم. همچنین، گردشگری زیارتی ظرفیت مهمی است که باید حفظ شود. در سال گذشته، حدود ۵۰ درصد گردشگران ما از کشورهای عربستان، کویت، بحرین، عراق و سایر نقاط بودند. این ظرفیت باید احیا شود و برای آن برنامه‌ریزی جدیدی در دستور کار است. در خصوص بیمه کارکنان این حوزه، ما ۱.۶ میلیون نفر شاغل در گردشگری و ۵۷۰ هزار نفر در صنایع‌دستی داریم. در مجموع، حدود ۱۰ درصد از اشتغال کشور به این دو حوزه اختصاص دارد؛ ۶ تا هفت درصد گردشگری و حدود سه درصد صنایع‌دستی.
صالحی امیری اضافه کرد: پیامی که در این شرایط باید منتقل شود، بازگشت به وضعیت طبیعی است. اما آیا شرایط کشور نرمال است؟ پاسخ منفی است. ما باید همزمان در دو جبهه آماده باشیم: هم برای مذاکره جهت تأمین منافع ملی و هم برای مقاومت در برابر زیاده‌خواهی‌ها و جاه‌طلبی‌های دشمن. این وضعیت پیچیده و نامطمئن است و در چنین شرایطی نمی‌توان با اطمینان تصمیم‌گیری کرد اما باید تصمیم گرفت. از همه همکاران، تشکل‌ها و عزیزان می‌خواهم فراتر از شعار، برای جلوگیری از به حاشیه رفتن صنایع‌دستی و حفظ تداوم آن، راهکارهای عملی ارائه دهند: تشکل‌ها چه کنند؟ هنرمندان چه مسئولیتی دارند؟ و دولت چه باید بکند؟
وی با اشاره به این که در حوزه گردشگری، سه موضوع بیمه، مالیات و تسهیلات مطرح بوده، بیان کرد: با مسئولان دولت توافق شده و به‌زودی ابلاغ خواهد شد.
وزارت میراث فرهنگی، پنجمین دستگاه اشتغال‌زا در کشور
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: پاسخ دادن به یک سوال مهم است آیا صندوق موجود برای میراث و بناهای تاریخی کفایت می‌کند یا باید صندوقی مستقل برای صنایع‌دستی ایجاد شود؟ زیرا ماهیت این دو حوزه متفاوت است. تمرکز صندوق فعلی بر احیای بافت‌های تاریخی است و صنایع‌دستی ممکن است در آن به حاشیه برود. برای ایجاد این صندوق، سه سازوکار پیشنهاد شده است: استقلال کامل صندوق و واگذاری سهام آن به تشکل‌ها با حمایت‌های مالی، حقوقی و بانکی دولت؛مشارکت مسئولان بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران به‌عنوان مسئولیت اجتماعی؛ ادغام صندوق صنایع‌دستی در صندوق احیای موجود و تقویت آن.
صالحی امیری با بیان این که هنوز تصمیم نهایی در این خصوص گرفته نشده است ادامه داد: در شرایط بحرانی امروز، چنین صندوقی می‌تواند مشکلات بسیاری را حل کند. طبق تبصره ۱۵، ما صندوق را به‌عنوان نهادی حمایتی تفسیر کرده‌ایم که می‌تواند مشاغل خانگی، بوم‌گردی و کارگاه‌های کوچک را نیز پوشش دهد. در سال جاری، تعهد ایجاد ۸۰ هزار شغل در حوزه صنایع‌دستی را داریم و با توجه به برنامه هفتم توسعه، این عدد باید به ۱۰۰ هزار شغل در سال برسد. در حال حاضر، ما پنجمین دستگاه اشتغال‌زا در کشور هستیم.
وی با اشاره به حوزه تأمین کالا، گفت: در جریان بحران، دولت با وجود همه مشکلات، وظیفه خود را انجام داد. از بنادر، ۱۰۰ هزار تن کالای اساسی توزیع شد. هیچ گزارش کمبود کالای اساسی نداشتیم. در روز نخست بحران، مصرف بنزین به ۲۰۰ میلیون لیتر رسید، در حالی که مصرف نوروزی حدود ۱۳۰ میلیون لیتر است. اما هیچ پمپ‌بنزینی دچار مشکل نشد. این‌ها همه نشان‌دهنده کارآمدی دولت در مدیریت بحران است. هتل‌ها، اقامتگاه‌های بوم‌گردی و سایر مراکز اقامتی، بین ۵۰ تا ۹۰ درصد تخفیف دادند و برخی حتی خدمات رایگان ارائه کردند. این رفتار نجیبانه، نشانه درک بالای جامعه ایران در شرایط جنگی بود.
صالحی امیری اضافه کرد: ما باید به سرعت به زندگی عادی بازگردیم. نمی‌توان جامعه را به‌طور دائم در وضعیت استرس نگه داشت. اقتصاد کشور باید به جریان بیفتد، بانک‌ها فعال شوند و مردم به زندگی روزمره بازگردند. رسالت دولت در این شرایط، تأمین زیست شرافتمندانه برای همه آحاد جامعه است. لذا از شما می‌خواهم: نخست سازوکار بازگشت به شرایط عادی را مشخص کنید. درباره ساختار و وظایف صندوق پیشنهادی به‌صورت کارشناسی بحث کنید و پیشنهادهای خود را برای نمایشگاه امسال مطرح کنید تا این نمایشگاه در شأن صنایع‌دستی ایران و دولت و ملت باشد. از ظرفیت شهرهای ملی و روستاهای جهانی صنایع‌دستی بهره بگیرید و تعداد آن‌ها را افزایش دهید.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار داشت: در پایان، اعلام می‌کنم که از این پس، جلساتی مستقیم میان اعضای دولت و فعالان حوزه صنایع‌دستی برگزار خواهد شد. من خود را نماینده شما در دولت می‌دانم و از حقوق و منافع شما دفاع خواهم کرد. اما این کافی نیست؛ لازم است شما نیز پیشنهادهایی عملی، واقع‌بینانه و متناسب با وضعیت جنگی کشور ارائه دهید. در همین راستا، سهمیه دستگاه‌ها برای تسهیلات اعلام و در اختیار معاونت صنایع دستی و تشکل‌ها قرار خواهد گرفت. در ستاد تسهیلات تصمیم‌گیری‌های نهایی انجام می‌شود. هم‌اکنون دو هزار و ۷۰۰ پروژه گردشگری در سراسر کشور وجود دارد که باید فعال شوند. برای دستیابی به هدف ۱۵ میلیون گردشگر، زیرساخت‌ها باید تکمیل شوند. صنایع‌دستی در دل گردشگری معنا پیدا می‌کند. اگر گردش مالی شکل بگیرد، صنایع‌دستی جایگاه خود را بازمی‌یابد.
صالحی امیری خواستار برگزاری نمایشگاهی باشکوه شد و گفت: امسال نمایشگاهی برگزار کنیم که در شأن صنایع‌دستی ایران باشد؛ نمایشگاهی پرنشاط، با فضای جدید و هدفمند. ۷۹ شهر ملی و ۱۷ شهر و روستای جهانی داریم که هرکدام می‌توانند نقطه آغاز تحولات بزرگ باشند، همچون یزد که نمونه‌ای موفق و برند جهانی شد.
میراث فرهنگی و کاهش نارضایتی‌های اجتماعی و ایجاد اشتغال پایدار
علی بابایی‌کارنامی نماینده مردم ساری و رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس، در این نشست گفت: شاخص‌های عملکرد وزارت میراث فرهنگی و گردشگری باید با تکیه بر برنامه هفتم توسعه و اهداف ریاست جمهوری در مسیر پیشرفت کشور تنظیم شود. از همکاران محترم، به‌ویژه معاون محترم صنایع‌دستی، که در این مسیر تلاش می‌کنند، سپاسگزاری می‌کنم.
وی افزود: ما به‌عنوان نمایندگان مجلس شورای اسلامی، بر اهمیت صنایع‌دستی در کشور تأکید داریم. ایران، با تمدن کهن و غنای فرهنگی‌اش، باید یکی از کشورهای برتر منطقه در این حوزه باشد. اگر صنایع‌دستی را با پیوست‌های اجتماعی همراه کنیم، می‌توان از این ظرفیت برای رشد اقتصادی، کاهش نارضایتی‌های اجتماعی و ایجاد اشتغال پایدار بهره برد. مجلس با شناختی که از شخصیت وزیر میراث فرهنگی دارد، با انگیزه بیشتری از اقدامات این وزارتخانه حمایت می‌کند. کمیسیون اجتماعی مجلس نیز آماده است با استفاده از ظرفیت نظارتی خود، دستگاه‌های مرتبط را در مسیر اهداف وزارتخانه هماهنگ کند.
رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان این که قیمت تمام‌شده اشتغال در حوزه صنایع‌دستی نسبت به سایر حوزه‌ها بسیار پایین‌تر است، اظهار داشت: با هزینه‌ای حدود ۳۰ میلیون تومان می‌توان شغل‌هایی با درآمد پایدار ایجاد کرد، در حالی‌که در سایر حوزه‌ها این رقم به‌مراتب بیشتر است. در مسیر تحقق رشد اقتصادی هشت درصدی تا پایان برنامه هفتم، که چهار درصد آن باید از طریق بهره‌وری تأمین شود، صنایع‌دستی نقش مهمی می‌تواند ایفا کند. ما در مجلس آمادگی داریم از ظرفیت استانداران، وزارت کشور، وزارت تعاون و بانک‌های عامل برای حمایت از صنایع‌دستی استفاده کنیم. دولت سیزدهم به‌عنوان منشور خدمت مطرح کرده، دقیقاً با اهداف این وزارتخانه هم‌راستاست.
بابایی اظهار داشت: تجربه ۱۲ روزه جنگ اخیر نشان داد که بدون پیوست اجتماعی، بسیاری از موفقیت‌ها ممکن نمی‌شد. این پیوست‌ها باید به‌صورت جدی در سیاست‌گذاری‌های کلان مورد توجه قرار گیرند. خوشبختانه، حضور وزیر محترم و تیم ایشان در رأس وزارتخانه، فرصتی ارزشمند برای احیای ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی کشور است. ما در مجلس شورای اسلامی آماده‌ایم در هر زمینه‌ای که امکان‌پذیر باشد، از برنامه‌های وزارتخانه حمایت کنیم.
الزام ایجاد ۱۰۰ هزار شغل سالانه در برنامه هفتم توسعه
بهزاد احمدی فارسانی، سرپرست اداره کل حمایت از تولید صنایع دستی با اشاره به وجود ۵۸۰ هزار مجوز شغلی در ۳۰۰ رشته صنایع‌دستی، از تدوین برنامه عملیاتی یک‌ساله و پنج‌ساله بر اساس دستور وزیر خبر داد و اعلام کرد که از این پس، تصمیمات معاونت صرفاً پس از بررسی در شورای فنی تخصصی اتخاذ خواهد شد.
وی با اشاره به الزام برنامه هفتم برای ایجاد ۱۰۰ هزار شغل سالانه، بر ضرورت تقویت تشکل‌ها و صنوف صنایع‌دستی تأکید کرد و از مزیت قانونی برای کارگاه‌های کوچک سخن گفت: استادکاران می‌توانند تا پنج هنرمند را بدون پرداخت سهم بیمه و مالیات جذب کنند. در حوزه تسهیلات، با پیگیری معاونت، سهم صنایع‌دستی از صندوق «عدالت و پیشرفت» به‌زودی اختصاص می‌یابد و استان‌ها باید در شورای برنامه‌ریزی برای افزایش سهم اشتغال این حوزه تلاش کنند.
احمدی از توافقات صورت‌گرفته با وزارت اقتصاد و سازمان تأمین اجتماعی درباره تسهیل بیمه هنرمندان خبر داد و ابراز امیدواری کرد که طی ماه‌های آینده تعداد بیمه‌شدگان صنایع‌دستی به‌اندازه کل بیمه‌شدگان ۴۰ سال گذشته افزایش یابد.
وی با اشاره به مشکلات مالیاتی، از جمله کد شناسه کالا، از وزیر خواست شد با صدور دستور لازم، زمینه رفع این مشکل از طریق اتصال سیستمی میان سازمان‌های ذی‌ربط فراهم شود.
توزیع عادلانه حمایت‌ها و ثروت از اهداف اصلی نمایشگاه
فرزاد اوجانی مدیر کل دفتر بازاریابی و تجاری سازی وزارت میراث فرهنگی، با اشاره به ناگزیر بودن به بازنگری در استراتژی‌ها و راهبردها برای تحقق برنامه پنج‌ساله وزارت، گفت: در گام نخست، تمرکز ما بر توسعه تولیدات رشته‌های مختلف صنایع‌دستی است. با بهره‌گیری از ظرفیت‌های عظیم موجود، به‌ویژه در فضاهای تحت اختیار، لازم است تولیدات سبک‌وزن و کم‌قیمت متناسب با نیاز گردشگران و بازارهای جدید طراحی شوند. مدیران کل استانی باید این رویکرد را در دستور کار خود قرار دهند.
وی به نشان تجاری صنایع‌دستی اشاره کرد و گفت: در پنج استان خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، فارس، همدان و تهران، با همکاری بخش خصوصی، کارگاه‌های واجد شرایط شناسایی خواهند شد و با دریافت نشان تجاری، زمینه صادرات پایدار کالاهای دارای استاندارد فراهم خواهد شد.
اوجانی با بیان این که سی‌وهشتمین نمایشگاه ملی صنایع‌دستی از ششم تا دهم شهریورماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار خواهد شد. اظهار داشت: طبق مصوبه جدید، استانداران کشور به‌عنوان رئیس ستاد استانی این نمایشگاه و مدیران کل به‌عنوان دبیران استانی منصوب خواهند شد. هدف اصلی این نمایشگاه، توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی صنایع‌دستی با تأکید بر کشورهای اسلامی و تقویت زنجیره‌های ارزش و پشتیبان‌های فعال در این حوزه است. حضور اولویت‌دار پشتیبان‌ها در نمایشگاه و ایجاد توزیع عادلانه حمایت‌ها و ثروت از اهداف اصلی این دوره است.
مدیر کل دفتر بازاریابی و تجاری سازی وزارت میراث فرهنگی، گفت: ادارات کل استان‌ها موظفند با مشارکت استانداری‌ها، شرکت‌های صنعتی، سازمان زندان‌ها، تعاون و سایر ظرفیت‌های موجود، در طراحی و اجرای غرفه‌ها فعالانه مشارکت کنند. حضور مستمر استانداران و نمایندگان مجلس در نمایشگاه ضروری است.
وی در پایان با اشاره به فرا رسیدن ایام اربعین، بیان داشت: پنج استان مرزی باید با برنامه‌ریزی دقیق، مکان‌یابی مناسب و در نظر گرفتن تمهیدات امنیتی، از ظرفیت این رویداد برای جذب مخاطب و بازاریابی صنایع‌دستی بهره‌برداری کامل داشته باشند.
آغاز فرآیند رویداد «مهر اصالت»
نرگس رجایی، سرپرست اداره کل آموزش و ترویج صنایع‌دستی و هنرهای سنتی، در این نشست گفت: باید توجه داشت که «خانه‌های صنایع‌دستی» به‌صورت توأمان ظرفیت آموزش و ترویج را در خود دارند. ازاین‌رو، تمام تمرکز ما بر فعال‌سازی و بهره‌گیری حداکثری از این ظرفیت‌هاست. در این راستا، چند نکته کلیدی روی داده است.
وی ادامه داد: دستورالعمل صدور مجوز آموزشگاه‌های صنایع‌دستی به‌طور رسمی از این هفته آغاز می‌شود. ادارات کل استان‌ها موظف‌اند تمام پرونده‌های موجود در سامانه را بررسی کنند، اما تا زمان صدور ابلاغ رسمی از سوی معاونت، اجازه صدور مجوز ندارند. نظارت و پیگیری اجرای این فرآیند باید با حضور مدیرکل، معاونان و کارشناسان مربوطه صورت گیرد.
رجایی افزود: آغاز فرآیند رویداد «مهر اصالت» طبق اعلام شورای فنی معاونت، به استان‌ها ابلاغ خواهد شد. تمرکز اصلی این دوره، تضمین استانداردسازی رشته‌های صنایع‌دستی است و ادارات کل موظف‌اند پیشنهادهای خود را هر چه سریع‌تر ارائه دهند. علاوه بر مهر اصالت، دهمین جشنواره «سرو سیمین» نیز در اسفندماه برگزار خواهد شد و استان‌ها باید از هم‌اکنون آمادگی لازم را برای مشارکت و برگزاری این رویداد داشته باشند.
در بخش دیگری از این نشست هنرمندان و نمایندگان تشکل‌های صنایع دستی، به طرح ایده‌ها، مشکلات و درخواست های خود پرداختند.
منبع: خبرگزاری ایرنا
گزارش خطا
آخرین اخبار