۲۴ تير ۱۴۰۴ - ۲۰:۳۶
امام موسی صدر حق شیعیان را گرفت، اما از حقوق دیگران چیزی کم نکرد
دختر امام موسی صدر با اشاره به اینکه او حق شیعیان را گرفت، اما از حقوق دیگران چیزی کم نکرد، گفت: ایشان عملا مطالبه حقوق حقه خود را کرد، تا جایی که از ۱۶ طایفه و مذهب که در لبنان می‌زیستند، کسی از ایشان احساس خطر نکرد، غیر از افرادی که توطئه چیدند و حمله کردند.
به گزارش خبرنگار کتاب ایران اکونومیست، مراسم رونمایی از کتاب «اسرائیل آن شرِّ مطلق» مجموعه از سخنرانی‌ها، پیام‌ها، مصاحبه‌های امام موسی صدر در سالن کنفرانس ایران اکونومیست برگزار شد. در این نشست حورا صدر دختر امام موسی صدر، حسین جابری‌انصاری مدیرعامل ایران اکونومیست و کوروش علیانی منتقد و روایت‌پژوه به بررسی این کتاب پرداختند.
حورا صدر در نشست رونمایی از کتاب «اسرائیل آن شرِّ مطلق» درباره عنوانی که برای کتاب انتخاب شده است، گفت: این کتاب عنوان زیبایی دارد که موسی اَسوار (مترجم ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی) آن را ترجمه کرد و به فارسی با کمک و مشاوره او برگردانده شد. واژه «اسرائیل شرِّ مطلق» عبارت معروفی از امام موسی صدر است که این روزها بیشتر شنیده شده است. باید توجه داشت امام موسی صدر فقط درباره اسرائیل این تعبیر را به کار برد و شرِّ مطلق دیگری را ذکر نکردند به جز یکبار، آن هم وقتی درباره فرقه‌گرایی در لبنان صحبت کرد و گفت که فرقه‌گرایی در لبنان شرِّ مطلق است. گاهی درباره اسرائیل هم که به شرمطلق اشاره و به سیستم نژادپرستانه و فرقه‌گرای آن تاکید می‌کند.
امام موسی صدر فقط درباره اسرائیل این تعبیر را به کار برد و شرطلق دیگری را ذکر نکردند
رئیس موسسه امام موسی صدر با اشاره به اینکه کتاب «اسرائیل آن شرِّ مطلق» گزیده‌ای از صحبت‌ها، نامه‌ها و سخنرانی‌های امام موسی صدر است، افزود: در این کتاب در مورد اسرائیل، خطر آن، در مورد فلسطین و ضرورت آزادسازی آن، در مورد جنوب لبنان و رها بودن و تحت خطر بودن آن و فریادهایی که سال‌های سال امام موسی صدر در برابر این شر مطلق برآورند، صحبت شده است.
به گفته دختر امام موسی صدر، علاوه بر این کتاب ۵۰۰ صفحه‌ای، کتاب دیگری از صحبت‌های امام موسی صدر می‌توان گردآوری کرد که به همین موضوع مرتبط است، زیرا کمتر صحبت و مصاحبه‌ای از امام داریم که یک خط یا کل آن درباره اسرائیل و در مورد خطرهای آن نباشد.
حورا صدر دختر امام موسی صدراقدامی در خور شان امام موسی صدر برای پیداکردن او انجام نشد
صدر با بیان اینکه در این نشست درباره موضوع اسرائیل صحبت نخواهدکرد، افزود: آخرین موضوعی که در این کتاب نوشته شده است، آخرین مصاحبه امام موسی صدر سه روز قبل از ربوده شدن او است. بعد از گذشت ۴۷ سال از ربوده شدن او از این مساله رنج می‌بریم و متاسفانه اقدامی که در شان و درخور این مساله بود انجام نشده است، به همین دلیل ایشان در میان ما نیستند، اگر اقدام در شانی انجام می‌شد به خصوص در روزهای اول، این اتفاق نمی‌افتد که اینقدر عمر اسارت و زندان طولانی شود.
بعد از گذشت ۴۷ سال از ربوده شدن او از این مساله رنج می‌بریم و متاسفانه اقدامی که در شان و درخور این مساله بود انجام نشده است
به گفته مدیر انتشارات امام موسی صدر، این کتاب مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها، درس‌هایی برای نیروهای جنبش امل و مخصوصا سخنرانی که اسرائیل را شرمطلق نامید، است. این سخنرانی دقیقا دو سه ماه آخر حضور او در لبنان انجام شد. در این سخنرانی درباره خطر اسرائیل صحبت می‌کند و توضیح می‌دهد چرا میگوید اسرائیل شرمطلق است. در عین حال فریادهای دردمندانه از وضعیت جنوب که میان دو سنگ آسیاب اسرائیل و وضعیت فلسطینی‌ها در جنوب لبنان گرفتار شده است.
او افزود: در این کتاب مصاحبه، درس و نامه‌هایی گردآوری شده است؛ برای مثال نامه به مجلس دفاع مشترک عرب، نامه به مجلس ملی فلسطین، نامه به رهبران مذاهب، نامه به پارلمان لبنان، نامه به رئیس جمهور و نخست وزیر برای هشدار و اعلام خطر برای جنوب و کل لبنان از شرمطلق، همچنین نامه جالبی هم در این کتاب ثبت شده است، که در پاسخ نامه یک دانشجو در خارج از لبنان نوشته شده است. یعنی از کوچک و بزرگ این ارتباط، برقرار است اما نمی‌دانم با این همه گرفتاری چطور وقت داشت اینقدر دقیق به تک‌تک موارد پاسخ دهد و به آنها رسیدگی کند.
امام موسی صدر در فعالیت‌هایش خستگی‌ناپذیر بود
صدر در ادامه این نشست با استفاده از خاطرات امام موسی صدر مفهومی را توضیح داد: در یکی از خاطراتی که از او نقل شده است می‌گویند وقتی به لبنان رسید یک یا دو سال نخست صحبت چندانی نمی‌کرد. سکوت او دراین حد بود که بعضی منتقد بودند و می‌گفتند مگر برای تبلیغ نیامده است؟ پس چرا فقط گوش می‌دهد و صحبت نمی‌کند؟ معلوم است این سکوت برنامه او بود. می‌گویند در مجلسی به او گفتند چرا تا این اندازه محبوب هستید؟ کدام سیستم جهانی را پشت سر دارید که تا این اندازه محبوب هستید و اینطور مردم به دنبال شما هستند؟ او گفت فقط کافی است که به کیلومترشمار اتومبیل من نگاه کنید، هیچ دری نبود که من نزدم. انتقاد دیگر این بود که معمولا روحانیان منتظر می‌مانند تا مردم به آنها مراجعه کنند در حالی که امام موسی صدر نزد مردم می‌رفت. فکر می‌کنم به همین دلایل او میان مردم موفق و محبوب بود.
زمانی که به لبنان رسیدیم، امام موسی صدر صبح‌ها با یک گروه و بعد از ظهر با گروه دیگر به گشت‌زنی در منطقه می‌پرداخت
دختر امام موسی صدر افزود: امام از کوچک و بزرگ، از مسئول و مردم معمولی سر سفره همه نان و زیتون خورد و با آنها سخن گفت. دردها، ترس‌ها و نگرانی‌های آنها را از زبان مردم شنید و دید. برای مثال با افرادی که توتون می‌کارند صحبت کرد. در لبنان معروف است و می‌گویند توتون در سال ۱۴ ماه کار دارد در حالی که سال ۱۲ ماه دارد و این نشان دهنده سختی کشت توتون است. جنوبی‌ها کارشان توتون بود و کار سختی داشتند. امام موسی صدر وقتی این شرایط را دید، به دنبال کشت جایگزین بود و در یکی از سخنرانی‌ها گفت شاید چای از ایران به همراه کارشناسی بیاورد تا مقداری از زحمت مردم کم شود.
او با اشاره به خاطراتی که مادر خانواده از اقدامات امام موسی صدر تعریف کرده است، ادامه داد: مادرم می‌گفت زمانی که به لبنان رسیدیم، امام موسی صدر صبح‌ها با یک گروه و بعد از ظهر با گروه دیگر به گشت‌زنی در منطقه می‌پرداخت و خستگی‌ناپذیری به این شکل در فعالیت‌ها نشان می‌داد. پس قدم اولی او شناخت جامعه‌ای است که می‌خواستند به آن وارد شوند جامعه‌ای که وقتی از ایران رفت با آن تازه آشناشده بود.
حورا صدر دختر امام موسی صدرامام روستاهای لبنان را بهتر از لبنانی‌ها می‌شناخت
صدر با اشاره به ارتباط امام موسی صدر با سید حسین شرف‌الدین توضیح داد: یکی از موارد دیگر در مجلس شرف‌الدین، اتفاق افتاد. موسی صدر دو بار قبل از استقرار در لبنان به این مجالس رفت و با شرف‌الدین گفت‌وگو کرد و منطقه را دیدند. علامه شرف‌الدین علاوه بر پسر عمو، پسر خاله ایشان هم هستند به همین دلیل با هم مناسباتی داشتند.
امام صدر درباره جهان اسلام نگاه و تحقیق ویژه بر مبنای علمی انجام داد
مدیر انتشارات امام موسی صدر، ادامه داد: افرادی در مجلس شرف‌الدین بود، وقتی او درباره امام موسی صدر صحبت می‌کرد، می‌گفت زمانی که من رفتم شما سعی کنید که موسی صدر را جای من بیاورید. اینکه می‌گویند شرف‌الدین چنین وصیت کرد، اما شاید درست نباشد بلکه توصیه‌هایی کرد که موسی صدر را برای اینکه جانشین من باشد به این منطقه بیاورید. برخی از حضار بعد از چند بار تکرار این گفته، کلافه می‌شوند و می‌گویند این اندازه افراد متناسب در لبنان داریم و شما چرا به امام صدر تاکید دارید؟ شرف‌الدین در پاسخ میگوید کاغذها را ببیند زیرا وقتی موسی صدر نجف بود و تحصیل می‌کرد از تک‌تک روستاها آمار گرفته است. در حالی که قرار نبود چنین کاری کند. او روستاهای لبنان را بهتر از لبنانی‌ها می‌شناسد متاسفانه این اسناد امروز در دست ما نیست.
او درباره هدف امام موسی صدر از جمع‌آوری آمار از مناطق مختلف، توضیح داد: این بررسی در جنوب ایران شروع شده بود و درباره جهان اسلام نگاه و تحقیق ویژه بر مبنای علمی انجام داد. بعدها طرحی برنامه‌ریزی کرد که برای مردم چه اقداماتی انجام شود، تا از شرایط سختی که گرفتار آن بودند، رها شوند.
کسی نگران حضور او نبود
صدر با تاکید بر گفته‌های رئیس جمهور لبنان، توضیح داد: به قول رئیس جمهور آن دوره لبنان، امام موسی صدر حق شیعیان را گرفت اما از حقوق دیگران چیزی کم نکرد. عملا مطالبه حقوق حقه خود کرد، تا جایی که از ۱۶ طایفه و مذهب که در لبنان می‌زیستند، کسی از ایشان احساس خطر نکرد و کسی نگران حضور او نبود، غیر از افرادی که توطئه چیدند و حمله کردند. از جمله اسرائیل که با همکاری قذافی این توطئه را به نتیجه رساند و او را ربود.
سلول سلول بدنم مشتاق آزادی و دیدار با موسی صدر است
به گفته دختر امام موسی صدر، بهترین خدمتی که می‌توان به اسرائیل کرد تفرقه انداختن میان کشور است و بهترین راه در مقابل اسرائیل یکی بودن، همگام و هم نوا بودن مردم است.
مدیر انتشارات امام موسی صدر افزود: امام جمله‌ای دارند که حاضر اند جان خود را برای لبنان بدهند، چطور است که حاضر نباشند موضع خود را برای لبنان تغییر دهند؟ وقتی جانشان را می‌دهند موضع خود را هم اگر به مصلحت کشور و وطن نباشد تغییر می‌دهد.
صدر با اشاره به زمانی که برای مفقود شدن امام موسی صدر به وزارت خارجه رفته بود، بیان کرد: در آنجا حسین جابری‌انصاری رادیدم و او به من گفت «سلول سلول بدنم مشتاق آزادی و دیدار با موسی صدر است».
معادل سازی نکنید و در صحبت‌ها دست نبرید
کورش علیانی هم در این نشست با تاکید بر اینکه مساله امروز، کوروش نیست، در ابتدای سخنانش توصیح داد: من ابزار انتقال سخنان امام صدر هستم. پس تقاضا دارم معادل‌سازی نکنید اگر امام صدر سخنی بیان کردند و من آن را بازگو می‌کنم، حتما می‌دانستند که چه چیزی بگویند. معادل سازی نکنید و در صحبت‌ها دست نبرید.
صدر زمانی که کار خود را شروع می‌کند سه گرایش مختلف در عالم اسلام و ایران وجود داشت که در تعارض با هم بودند. نخستین گرایش تدین، بعدی روشنفکری و دیگری گرایش مبارزه عملیاتی است
نویسنده کتاب «متاستاز اسرائیل» با اشاره به سه گرایشی که در ابتدای اقدامات امام موسی صدر وجود داشت، گفت: صدر زمانی که کار خود را شروع می‌کند سه گرایش مختلف در عالم اسلام و ایران وجود داشت که در تعارض با هم بودند. نخستین گرایش تدین، بعدی روشنفکری و دیگری گرایش مبارزه عملیاتی است. صدر ملتقای این سه گرایش را در حضور خود فراهم می‌کرد. یعنی موسی صدر از یک طرف یک عالم دینی بود و فقیهی که مفسر و تاریخ‌نگار اسلام است و وقتی که پای اسلام در میان است خیلی دقیق می‌داند درباره چه چیزی صحبت می‌کند.
به گفته او از طرفی دیگر امام موسی صدر واقعا یک روشنفکر است. روشنفکر به معنی فردی که باید دستمال گردن ببندد و ریشش را با مدل اصلاح کند و پیپ بکشد، نیست (البته شاید پیپ می‌کشیدند). اما رفتار روشنفکرانه یعنی مساله را از جامعه می‌گیرند و آن را بررسی آزاد و نه‌فقط در قالب متدینانه می‌کنند و بعد مساله را حل می‌کنند. سومین قسمت فهم عمیق او بود زیرا می‌دانست تمام تدین و تفکر نقش بر آب است اگر تبدیل به سبک زندگی نشود.
اسرائیل یک باطل تمدنی است
علیانی با اشاره به اینکه امام صدر بسیاری از مواقع در دفتر کارش استراحت می‌کرد، ادامه داد: او حتی روی کاناپه نمی‌خوابید و روی زمین می‌خوابید و این چیزی از جنس سبک زندگی است که اگر فرد چنین نباشد و به خوابیدن در جای نرم عادت کرده باشد، نمی‌تواند مبارز باشد و نمی‌تواند با اسرائیل و فقر بجنگد. امام صدر وقتی وارد شهر «صور» می‌شود، این شهر بسیار زیبا و دوست داشتنی و با مردم عزیزش شهر گدایان بود. در زمان نه چندان طولانی او کاری کرد که حتی یک گدا در آن شهر نباشد. به شرطی می‌توان این کار را انجام داد که در سبک زندگی فرد فهمی از زندگی محرومان وجود داشته باشد، در آن زمان است که نخستین حرکت و جنبشی که در این شهرها مشاهده می‌شود نامش جنبش پابرهنگان، محرومان و بی‌بهرگان است. تصادفی نیست و این چیزی است که در نتیجه بودن در ملتقای این سه امر در ایشان ایجاد شده است.
اگر می‌خواهید جهاد کنید جهاد باید اجتماعی و مبتنی بر اخلاص باشد
این پژوهشگر با اشاره به اینکه آنچه امروز درباره‌اش صحبت می‌شود، محدود به کاغذ و کتاب نیست، ادامه داد: ما درباره ساختاری معرفتی صحبت می‌کنیم که یک سبک زندگی را هم به خود اختصاص داده است. امام صدر نگاهی دارد و آن نگاه در مواجهه با انتهای شر است. او در جمله‌ای معروف میگوید: «اگر بین اسرائیل و شیطان جنگ در بگیرد ما حتما متحد شیطان خواهیم بود». این جمله ساختار فکر و سبک زندگی موسی صدر را در جاهای مختلف توضیح می‌دهد. من فکر می‌کنم بیش از ۵۰ متن در این کتاب وجود دارد. در مجموعه بیش از ۵۰ متن کتاب «اسرائیل آن شرِّ مطلق»، تقریبا در هر پنج متن که انتخاب کنید، منظومه فکری او مشخص است، این را امتحان کردیم و بر اساس آماربرداری، تحلیل زبانی کردیم و منظومه فکری مشخص از آن منتج شد که آن را بیان می‌کنم. نخست خلاصه آن را می‌گویم و بعد ۱۰ اصل را با هم مرور می‌کنیم.
آنچه که امام صدر می‌گویند یک تاکتیک نیست یک اندیشه و در قسمت‌های مختلف استراتژی پیچیده و پربار، اجرایی و نتیجه‌بخش است
او افزود: خلاصه متن این است که آقای صدر میگوید «اسرائیل یک باطل تمدنی است»؛ یعنی باطل معمولی نیست بلکه برآمده از تمدنی است که آن تمدن باطل است. میگوید «مقاومت تکلیفی است که دو وجه ایمانی و انسانی دارد. اگر شما مومن باشید باید در مقابل اسرائیل مقاومت کنید و اگر مومن نباشید و انسان باشید انسانیت به شما حکم می‌کند که باید مقاومت کنید.» امام صدر میگوید «برای فهم این دشمن باید تحلیل الهی-تمدنی داشته باشید یعنی از طرفی به معارف دینی و از طرفی به علوم اجتماعی رجوع کنید تا بفهمید مبارزه و اسرائیل چیست. اگر تنها بگویید اسرائیل خیلی بد است و هر سال روز قدس شعار مرگ بر اسرائیل سر دهید، بعد چه کار باید کرد؟ پاسخ این بعد چه باید کرد از تحلیل ناشی می‌شود و نه صرف ابراز دشمنی زیرا جزئیات شرارت باید مشخص شود.
این نویسنده با تاکید بر اینکه اخلاق جهادی و اجتماعی باید مبتنی بر اخلاص و حرمت انسان باشد، ادامه داد: اگر می‌خواهید جهاد کنید جهاد باید اجتماعی و مبتنی بر اخلاص باشد. اما اخلاص به شما اجازه نمی‌دهد حرمت انسان را کنار بگذارید. خیلی از گروه‌هایی که خود را جهادی می‌نامند (از نظر تاریخی و سیاسی در تشیع کمتر و در اهل سنت کمی بیشتر) فکر می‌کنند چون جهاد می‌کنند، می‌توانند سر همه را بِبُرند. چنین نیست کسی نمی‌تواند حرمت انسان را زیر پا بگذارد. ستون سوم، اندیشه و سبک زندگی ایشان بر اساس برنامه عملی چند سطحی است که یک لایه از این برنامه مختص فلسطین، یک لایه مختص لبنان و جنوب لبنان است و یک لایه مختص منطقه و جهان عرب است. همچنین یک لایه مختص کل جهان است و برنامه در سطوح مختلف برای مبارزه با اسرائیل دارد. در واقع آنچه ایشان می‌گویند یک تاکتیک نیست یک اندیشه و در قسمت‌های مختلف استراتژی پیچیده و پربار، اجرایی و نتیجه‌بخش است.
کوروش علیانی نویسنده کتاب «متاستاز اسرائیل»مساله فلسطین نیست بلکه فعلا در آنجا بروز کرده است
علیانی در ادامه سخنانش به ۱۰ قسمت از رویکرد امام موسی صدر اشاره و بیان کرد: نخستین بخش به مبانی ادراکی باز می‌گردد، ایشان می‌گویند «اسرائیل زاده تمدن مادی غرب است و این تمدن بر انکار خدا و ارزش‌ها بنا شده است.» در اینجا درباره سابقه چند صد ساله استعمار صحبت می‌کنیم، باید یک سوی جهان و سه چهارم جهان را غارت کنید تا گروه معدودی از جهان در رفاه و مصرف‌گرایی زندگی کنند. اندیشه غرب چنین است. شما هرگز نمی‌توانید رفاهی را که در بورلی هیلز و مناطقی از لندن است به هشت میلیارد انسان بدهید، چنین منابعی وجود ندارد و با غارت دیگران است که چنین منابعی تامین می‌شود. همچنین امام صدر در مبانی ادراکی تاکید می‌کنند «اسرائیل نمود عینی باطل است و بنابر این اگر مقاومت مثمر باشد باید تجسم حق باشد. صرف اینکه شما اسلحه را به سمت اسرائیل بگیرید شما را حق نمی‌کند بلکه باید شیوه حضور، اندیشه و رفتار شما حق را نمایان کند و اعتلا بدهد. به صرف اینکه با اسرائیل می‌جنگید شما خوب نیستید و ممکن است شما بدی دیگر و غارت‌گر باشید.
امروز شاید نگوییم که صهیونیسم جهانی و عبارت رایج‌تر «نظام سلطه» را اطلاق کنیم
نویسنده کتاب «متاستاز اسرائیل» با بیان اینکه ماهیت نزاع از نظر امام صدر فقط موضوع ملتی ستم دیده به نام فلسطین نیست، ادامه داد: ماهیت نزاع در شر است و ما می‌خواهیم که شر را نابود کنیم. در این روزها این شر در فلسطین بروز کرده و مردم آنجا را آزار می‌دهد. زمانی بود که مردم جنوب لبنان را هم آزار داد. زمانی فریاد می‌زدیم که اسرائیل دشمن بشریت است و می‌گفتند نه به ما چه ربطی دارد؟ این بود تا شر به تهران و اصفهان هم آمد و به خاک ایران هم حمله کرد یعنی مساله فلسطین نیست بلکه فعلا در آنجا بروز کرده است.
او درباره دومین مساله‌ای که امام صدر در منظومه فکری دارند، توضیح داد: این است که ابعاد خطر را مشخص کنند و فرمولاسیون و صورت‌بندی از اینکه دشمن کیست و چیست ارائه بدهند. نخست می‌گویند که تهدید اسرائیل وجودی و بلندمدت است؛ اسرائیل در پی نابودی است و نمی‌تواند با شما کنار بیاید، تا فلسطینی زنده ست هر روز غزه را فرش‌بمباران می‌کند. همه جغرافیا تاریخ و هویت منطقه را نشانه می‌گیرد. بعد از این همه سال می‌توانیم تکمله به صحبت آقای صدر وارد کنیم. می‌دانیم شر می‌خواهد همه جهان را غارت کند با فلسطین شروع کرده است. قبرس نگران است و فکر می‌کند که اسرائیل می‌خواهد آنها را بیرون کند زیرا در طول جنگ ۱۲ روزه تعدادی از اسرائیلی‌ها به قبرس رفتند. می‌گویند این خطر چندجانبه است، یعنی این جنگ جنبه سیاسی، اقتصادی، روانی و فرهنگی دارد می‌گویند اسرائیل در شبکه جهانی قرار دارد و ایشان اسم این شبکه جهانی را صهیونیسم جهانی می‌گذارند. آمریکا هم بازیچه این صهیونیسم جهانی است و اسرائیل گاهی با نیابتی‌های خود که یکی از آنها آمریکا است توازن قدرت را در منطقه دستکاری می‌کند. امروز شاید نگوییم صهیونیسم جهانی و عبارت رایج‌تر «نظام سلطه» را اطلاق کنیم. صهیونیسم بروزی از نظام سلطه است و نظام سلطه قبل از صهیونیسم بوده و بعد از آن هم به حیات خود ادامه می‌دهد. صهیونیسم بزرگترین و جلوترین بروز این نظام سلطه است.
هجرت درونی از خودخواهی و تنبلی به سوی جهاد، شرط پیروزی است
علیانی درباره سومین مساله‌ای که امام صدر بیان می‌کند، گفت: مساله جهاد و مقاومت است. مبانی این جهاد چیست؟ می‌گویند دفاع وظیفه دینی، ملی و انسانی است و اگر متدین و مومن هستید، لبنانی یا انسان هستید باید دفاع کنید. دفاع در برابر اسرائیل ناگزیر است. اما چگونه باید دفاع کنیم؟ دشوارترین انقلاب از نظر صدر آن است که بین هدف و وظیفه، تناسب اخلاقی برقرار کند. با هر وسیله‌ای نمی‌توانید به جنگ شر بروید و همچنین با شرارت نمی‌توانید به جنگ شر بروید. همین مساله این روزها در کشور ما هم مطرح است برخی می‌گویند «اتمی را بساز و کار را تمام کن» اما نمی‌سازیم، شیوه جنگ ما این نیست. شیوه جنگ ما کشتار جمعی نیست و حتی موشک سجیل، خیبر و خیبرشکن را بر مناطق مسکونی نمی‌زنیم، این درس‌های آقای صدر است که مقاومت آن را به خوبی یاد گرفته است و ما هم در ایران آن را آموختیم.
شهادت اهدای جانی است که بعد در بدن جامعه به حیات ادامه می‌دهد
این پژوهشگر ادامه داد: امام صدر می‌گویند «هجرت درونی از خودخواهی و تنبلی به سوی جهاد، شرط پیروزی است» ایشان نمی‌گوید شرط پیروزی این است که پنج هزار موشک داشته باشیم یا متحدان منطقه‌ای جدی داشته باشیم. برای مثال اسد و قذافی از ما حمایت کنند یا شوروی به ما سوخو بدهد، هیچ کدام را شرط پیروزی نمی‌داند. اگر از خودخواهی و تنبلی به سوی جهاد رفتید نتیجه آن پرروش افرادی مانند حسن طهرانی مقدم، حسن باقری، محمد باقری، امیرعلی حاجی‌زاده، است و در این زمان است که جهاد معنی پیدا می‌کند و برای خود ابزار و پدافند می‌سازد. این هم درس‌های آقای صدر است.
او با تاکید بر اینکه همچنین درک از شهادت مهم است، گفت: پژوهشگران غربی که سال‌ها به خوبی روی مفهوم شهادت کار کردند، در نهایت شهادت را رسما یا تلویحا نشان دهنده فرقه مرگ می‌بینند، اما تعبیر اسلام از شهادت که آن را از مسیحیت وام گرفته این است که شهادت پایان نیست و گذرگاه است. شهید از مرگ گذر می‌کند تا راه، ایده و مبارزه را زنده نگه دارد. تعبیری که من در این زمینه به کار می‌برم این است که شهادت مانند اهدای عضو است، زمانی که لاجرم در تصادف و بیماری با مرگ مواجه می‌شوید و نمی‌توانید به حیات خود ادامه بدهید، اعضای خود را اهدا می‌کنید و در بدن دیگران به حیات خود ادامه می‌دهید. شهادت اهدای جانی است که بعد در بدن جامعه به حیات ادامه می‌دهد شهادت عشق به زندگی است و اصلا ارتباطی با فرقه مرگ ندارد. این چیزی است که آنها نمی‌فهمند و اگر ما متوجه نباشیم نمی‌توانیم درست زندگی کنیم. چرا در برابر معادلات موشکی تسلیم نمی‌شویم؟ زیرا شهادت را داریم.
کوروش علیانی نویسنده کتاب «متاستاز اسرائیل»اخلاص و انصاف لازمه هدف مقدس است
علیانی در بررسی چهارمین عنوان، با طرح این سوال که میدان‌های درگیری و وظیفه ما نسبت به آنها چیست؟ گفت: نخستین میدان درگیری فلسطین است. ما نمی‌توانیم با اسرائیل بجنگیم و بگوییم که فلسطین به ما ربطی ندارد. دومین میدان درگیری جنوب لبنان است. شاید با وضعیت آن زمان لبنان آشنایی نداشته باشید یکی از چیزهایی که آقای صدر به آن اصرار دارد این است که لبنان محدود به بیروت نیست، لبنان تمام لبنان است خاصه جنوب که محرومان و زحمتکشان آنجا زندگی می‌کنند. تمام درآمدی که به این کشور سرازیر می‌شود حاصل زحمت آن جنوبی‌ها است و شما در بیروت می‌نشینید و می‌گویید که اسرائیل این قسمت را نمی‌زند. سومین خط لبنان مرکزی است، تا مناطق مسیحی‌نشین و جهان عرب یا غرب آسیا یا خاورمیانه (هر اسمی روی آن بگذارید) خط مقاومت بعدی است و این درایت امام صدر را نشان می‌دهد که ۶۰ سال پیش این سخنان را بیان کرده است. خط مقاومت بعدی جهان است. امروز می‌بینید ایرلند چه رفتار مقاومی در برابر اسرائیل دارد و آفریقای جنوبی در دادگاه‌های بین‌المللی علیه اسرائیل اقامه دعوا می‌کند و اسپانیا چه مواضع به حق و درستی در مواردی و نه کلی در برابر اسرائیل می‌گیرد. در آن روزها این خبرها نبود.
جان انسان‌ها امانت است و جز برای دفاع از کرامت امت نباید نثار شود
این نویسنده با بیان اینکه پنجمین بحث و مساله بعدی این است که مقاومت یک اصول اخلاقی دارد و میگوید اخلاص و انصاف لازمه هدف مقدس است، ادامه داد: نخست باید مخلص باشید و باید خود را وقف کنید. از همین شهدای اخیر، افتخار صحبت با شهید محمدسعید ایزدی در جلسه‌ای پنج ساعته را داشتم. این مرد عادت به نشستن روی جای نرم نداشت و عادت به پرحرفی و امر کردن هم نداشت. ۳۰ سال در خط مقدم نبرد با اسرائیل بود. چند روزنامه‌نگار جمع شده بودند و چند ساعت صحبت کردیم و او با دقت گوش کرد و درباره صحبت‌های ما توضیح می‌داد. اینها اخلاص است و ایزدی از ۲۴ ساعت زندگی شبانه روز، ۲۰ ساعت در میدان حضور داشت. نکته دیگری که امام صدر میگوید این است که «جان انسان‌ها امانت است و جز برای دفاع از کرامت امت نباید نثار شود» و میگوید «اگر فردی داوطلبانه برای رزم آمد، حق ندارید او را خرج کنید» و میگوید «مقاومت نباید مدافعان را دشمن بداند بلکه باید خود را سپر آنها بداند»
او گفت: این شعار را شنیده‌اید که می‌گویند «بالروح، بالدم، نفدیک یا جنوب» یعنی «جانم و خونم فدای تو ای جنوب» چرا جنوب؟ اصل مساله این است که مقاومت، جنوب را مقدس و شایسته فداشدن می‌کند. میگوید آن را که در خط مقدم است جای اینکه تنبیه‌اش بکنید، تعزیز کنید. به امام می‌گفتند با فلسطینی‌ها چه کار دارید مسائل آنها به خودشان مربوط است. فلسطینی عزیز است زیرا در حال مبارزه با شر مطلق است. زیرا با دشمن بشر می‌جنگد. در مراسمی سفیر آفریقای جنوبی در تهران، حضور داشت، حرف عمیقی زد و گفت «در طول مبارزه ما علیه آپارتاید، کشورهای متعددی از ما حمایت کردند، بسیاری از این حمایت‌ها در حد آرزو بود. اما حالا که پیروز شدیم خود را در برابر آن آرزوها مدیون می‌دانیم.» به این دلیل است که ما از مبارزات مردم غزه حمایت می‌کنیم. حتی اگر کسی آرزوی بهروزی اش را دارد شما در برابر او مدیون هستید، چه برسد به افرادی که در صف اول با شر می‌جنگند.
وحدت پیروان ادیان ضروری است
علیانی درباره رویکرد امام صدر درباره سلاح توضیح داد: صدر درباره سلاح میگوید «سلاح حقیقی ریشه در رسالت ادیان دارد و وحدت پیروان ادیان ضروری است» ماجرا آن است که اگر چهار هزار سال پیش موسی (ع)، ۲۵۰۰ سال پیش عیسی (ع) و ۱۴۰۰ سال پیش رسول الله (ص) آمد، آمده تا با ظلم و ستم بجنگد. اگر امام علی (ع) این پرچم را بعد از رسول الله (ص) بالا برده است، برای این است که با ظلم و ستم بجنگد. حسین (ع) نیز همین طور. مسیحی پیرو مردی است که به معبد رفت و با لگد بساط صراف‌ها را به هم ریخت و گفت شما خون مردم را با این کار می‌مکید. همه یهودیان که صهیونیست نیستند، یهودی پیرو موسی(ع) است، آیینی که پیروان آن ۶ سال یکبار موظف هستند بدهی نیازمندان را ببخشند و اجازه دهند آنها به زندگی باز گردند. بزرگترین ظلم‌ها در قالب ظلم اقتصادی و با ابزار ربا انجام می‌شود. مبنای بانکداری جهانی که به شدت حامی اسرائیل است همین ربا است. آقای صدر میگوید همه این افراد با دین‌های مختلف با ما برادر هستند.
ترتیب‌دهندگان بزگترین اعتراض‌ها در طول بیش از ۲۰ ماه اخیر یهودیان نیویورک بودند که کتک می‌خوردند، بازداشت می‌شدند باز هم اعتراض می‌کردند
به گفته این نویسنده پیروان ادیان همه در این مبارزه شریک هستند. ترتیب‌دهندگان بزگترین اعتراض‌ها در طول بیش از ۲۰ ماه اخیر یهودیان نیویورک بودند که کتک می‌خوردند، بازداشت می‌شدند باز هم اعتراض می‌کردند.
او ششمین بخش را به راهبرد و برنامه ریزی دفاع اختصاص داد و افزود: امام صدر میگوید برنامه ریزی دفاع باید زیرساخت مادی داشته باشد، برای مثال باید برای مردم پناهگاه بسازید و نمی‌توانید از مردم بخواهید مقاومت کنید و خودتان در پناهگاه‌ها و کاخ‌های خودتان پناه بگیرید. آقای (حسین) محمودیان مستندی ساختند، در این مستند جایی در جنوب لبنان بمباران می‌شود و آقای صدر به دیدار خانواده‌ای می‌روند که لب مرز هستند. در آن زمان آقای صدر از نظر مالی تقریبا به طور کامل محدودیت داشتند و نمی‌توانستند هیچ کاری برای خانواده‌ای که خانه آنها خراب شده، بکنند. یک قابلمه رویی به این خانواده هدیه می‌دهند و می‌گویند خواهش من از شما این است که در این قابلمه غذا بپزید و مقاومت کنید.
این پژوهشگر افزود: سال ۱۳۸۹ آخرین بار با این خانواده در ارتباط بودم که این قابلمه در آن خانواده به عنوان یک شیء عزیز نگهداری می‌شود، اهدای این قابلمه توسط آقای صدر نشان داد زمانی که هیچ چیزی نداشت، ابزار مقاومت را برای مردم مهیا کرد. او با این اقدام گفت من نمی‌توانم برای شما پناهگاه بسازم اما می‌توانم قابلمه برای شما بیارم. آقای صدر نمی‌گوید به خدا توکل و مقاومت کنید بلکه میگوید به خدا توکل و ابزار مادی با هم فراهم کنید تا مردم مقاومت کنند. همچنین میگوید مقاومت باید سازماندهی شده باشد. در کل باید جبهه ملی لبنان تاسیس شود و امل می‌تواند برای ما الگو باشد همچنین باید به جهان این ایده را گسترش داد.
نامه گالات به رهبر هزار و ۱۵۴ کلمه پروپاگاندای محض بود
علیانی با اشاره به دیگر سخن امام صدر که میگوید «جبهه روانی را نباید فراموش کنیم. ترس جبهه شما را تعضیف می‌کند باید ترس را بزدایید و کرامت جبهه شما را تقویت می‌کند و باید کرامت را بالا ببریم. به مردم احترام بگذاریم و حرمت مردم را حفظ کنیم.» توضیح داد: نباید مردم محروم را تحقیر و باید پروپاگاندای دشمن را رصد و خنثی کنیم. وظیفه پروپاگاندای دشمن ایجاد ترس در دل‌ها با استفاده از تبلیغات است. نامه یوآو گالانت (وزیر دفاع پیشین رژیم اسرائیل) به رهبر انقلاب را دیدید؟ هزار و ۱۵۴ کلمه پروپاگاندای محض باید این رفتار را دید، شناخت و آن را خنثی کرد برای شخص، برای جامعه برای کشور و برای جهان باید خنثی شود.
در گذشته هیچ کشوری از محور مقاومت حمایت نمی‌کرد. اما این روزها بخشی از اروپا از مقاومت حمایت می‌کند
او افزود: امام صدر می‌گویند «باید از جهان غافل نشویم» مثالی که می‌زنند طرح‌های کمربندهای اطلاعاتی است. این طرح‌های اسرائیلی و طرح‌هایی را که برای مقابله با آن داریم باید به شکل جهانی مطرح کنیم و بگوییم اسرائیلی‌ها چنین چیزی می‌خواهند و در قبال آن ما طرح دیگری داریم. در گذشته هیچ کشوری از محور مقاومت حمایت نمی‌کرد. اما این روزها بخشی از اروپا از مقاومت حمایت می‌کند. موضوع هفتم، رابطه مقاومت و دولت لبنان است. اگر دولت ضعیف است و نمی‌خواهد مقاومت کنید، دولت لبنان «دولت بدهیم برود است» و می‌خواهد جنوب لبنان را بدهد و فکر می‌کند که بیروت و قسمت مسیحی‌نشین زیبا است.
این پژوهشگر با تاکید بر اینکه امام صدر فردی مودب بود، ادامه داد: آقای صدر میگوید «درگیری میان دولت و مقاومت، به سود هیچ‌کس نیست باید تفاهم و وظایف را تقسیم کرد» این تعبیر مودبانه و آقای صدر فرد مودبی است و ایده در واقع این بوده که «وقتی که حاکمیت ناتوان و بی‌عرضه است، به جنگ حاکمیت نمی‌رویم بلکه جایی را که نمی‌تواند پوشش بدهد ما پوشش می‌دهیم و اجازه نمی‌دهیم آن جایگاه خالی بماند اما با حاکمیت جنگ راه نمی‌اندازیم. زیرا در نهایت جنگ در لبنان به نفع اسرائیل خواهد بود. حاکمیت ضعیف بهتر از بی‌حاکمتی است. » امام موسی صدر میگوید ارتش باید در جنوب مستقر شود و نمی‌توانیم به ارتش بگوییم در جنوب نباشد و این درست است که فلسطینی‌ها باید مسلح باشند اما همچنین باید منظم باشند. آقای صدر اجازه به خلع سلاح استعماری مقاومت نمی‌دهد همچنین اجازه به خودسری فلسطین نمی‌دهد و راه واسط را در پی می‌گیرد.
رهایی فلسطین مقدمه است
علیانی هشتمین موضوع را مدیریت بحران‌ها در جنگ داخلی اعلام کرد و افزد: امام صدر می‌گویند خواست اسرائیلی ها طولانی کردن جنگ است و راه علاج گفت‌وگوی ملی و گفت‌وگو امر لاجرم است و باعث می‌شود جلوی قربانی شدن مردم گرفته شود. همچنین می‌گویند دو ایده وجود دارد. ایده نخست که اسرائیل و ساختار قدرت جهانی از آن دفاع می‌کند، توازن در هراس است. ایشان می‌گویند جای توازن در هراس ایده ما توازن در تفاهم است، ما باید یکدیگر را درک کنیم. اگر درک نکنیم نمی‌توانیم به حقوق دیگری احترام بگذاریم و اگر به حقوق او احترام نگذارید نمی‌توانید انتظار داشته باشید که به حقوق شما احترام بگذارند.
آن روستایی که لب مرز زندگی می‌کند باید به او آموزش و اسحله بدهیم
این نویسنده نهمین مورد را نقش مردم دانست و گفت: ایشان می‌گویند ما باید کسی را که به دلیل جغرافیایی لاجرم در خط اول مبارزه است آموزش بدهیم و تسلیح کنیم. آن روستایی که لب مرز زندگی می‌کند باید به او آموزش و اسلحه بدهیم. اگر دوست دارد می‌تواند جای دیگر زندگی کند، اما وظیفه ما این است که حداقل آموزش و سلاح را در اختیار او بگذاریم. همچنین می‌گویند مقاومت باید سازماندهی شود و ما نیاز به شبکه‌ای برای سازماندهی مقاومت مردمی داریم و این شبکه شبکه حسینیه‌ها است. شبکه حسینیه‌ها پایگاهی است که پرورش قهرمانان و حفظ روحیه آنها را بر عهده دارد و این نگاه خیلی زیرکانه است، زیرا دو مدل حسینیه داریم و آقای صدر یک مدل از حسینیه را می‌زداید و میگوید حسینیه جایی است که در آن بتوانید با یزید زمان بجنگید. بحث بعدی این است که وقتی فردی آسیب می‌بیند، خانه‌اش ویران می‌شود، خودش مجروح و قطع عضو می‌شود باید نیازهای او را تامین کنید تا بازگشت معنی داشته باشد.
علیانی در توضیح دهمین و آخرین رویکرد بیان کرد: بحث موضوع افق نهایی است، آقای صدر می‌گویند «هدف نهایی این نیست که منطقه را پس بگیریم یا قاتل را به سزای اعمالش برسانیم، اینها خوب است اما هدف نهایی تجسم بخشیدن به حق است ما حق را در ساختار جامعه و حکومت تجسم ببخشیم». امام میگوید رهایی فلسطین مقدمه است تا در افق دوردست شالوده تمدن مادی و غارتگرانه و استعمارگر اصلاح و به تمدن انسانی بدل شود. بقای لبنان آزاد و واحد و کرامت‌مدار هدف نیست، بلکه قدم اول است تا الگویی برای پیوند دین و عدالت اجتماعی بسازیم و نشان دهیم می‌توان دیدندار بود و زندگی عادلانه برقرار کرد. این ساختار فکری مقاومت از دیدگاه آقای صدر و الگویی است که هر پیروزی از آن برآمده است.
او افزود: حماس چه زمانی برآمد و رشد کرد؟ زمانی که در اساسنامه اش بازنگری بنیادین کرد و جاهایی که یهودیت را دشمن قلمداد می‌کرد اصلاح کرد و گفت با یهودیان دشمنی ندارد، بلکه دشمنی آنها با تجاوز و صهیونیسم است و این اقدام نتیجه آموزه‌های امام موسی صدر است.
نویسنده کتاب «متاستاز اسرائیل» با تاکید بر اینکه مساله فقدان امام موسی صدر جدی و ملموس است، ادامه داد: ما از اندیشه بارور، موثر مساله حل کن او محروم شده ایم. اما در عین حال از نوری که از پشت ابر به ما می‌تابد بی بهره نیستیم. در این روزها بارها درباره تاب‌آوری می‌شنویم. آقای صدر می‌داند مفهوم تاب‌آوری چیست و چرا ضرورت دارد و چطور باید تاب‌آوری را ایجاد و محافظت کرد و گسترش داد. گمان من این است که اگر با مساله به سراغ کتاب‌های موسی صدر بروید اعتقاد دارم که ناامید بر نمی‌گردید و از آن نتیجه می‌گیرید.
کتاب «اسرائیل آن شرِ مطلق» نوشته امام موسی صدر در قطع پالتویی، با ۵۶۲ صفحه و جلد شومیز برای نخستین بار در سال ۱۴۰۴ توسط انتشارات امام موسی صدر منتشر شده است.
این کتاب به‌گزینی از سخنرانی‌ها، پیام‌ها، مصاحبه‌ها و محتواهای آموزشی امام موسی صدر است که از مجموعه ۱۲ جلدی گام به گام با امام انتخاب شده است. اسرائیل، آن شر مطلق عبارتی است که امام موسی صدر برای نخستین بار در تبیین ماهیت اشغالگری و تجاوزطلبی‌ها و بی‌رحمی اسرائیل مطرح می‌کند.
در پشت جلد این کتاب نقل قولی از امام موسی صدر آمده است: رسالت ما در لبنان با رسالت اسرائیل در تضاد است. رسالت اسرائیل نژاد پرستی، مذهب گرایی و رد هم‌زیستی است و رسالت ما برای همگان هم‌زیستی، گشودگی و بشردوستی مؤمنانه است. وجود ما نقیض وجود آن هاست.
در نقل قول دیگری در بخش‌های پایانی مقدمه آمده است: دیدگاه ما درباره مقاومت فلسطین روشن است، چه بخواهند چه نخواهند، چه آنها خوب باشند چه خوب نباشند. ما بر این باوریم که اسرائیل شر مطلق است. اسرائیل ضد اسلام و ضد مسیحیت، ضد ایمان، ضد قومیت عرب، ضد میهن و ضد انسانیت است. اسرائیل شر مطلق است. در این نقطه و در این میدان، مقاومت فلسطین دشمن اسرائیل است، آن کس که بر ضد شر مطلق است، خیر مطلق است. بنابراین مقاومت باید باقی بماند.
منبع: خبرگزاری ایرنا
گزارش خطا
آخرین اخبار