اگر جونتون براتون مهمه این خوراکیارو نخورید

همه ما از تأثیرات متعدد رژیم غذایی سرشار از چربی‌های اشباع‌ و قندهای تصفیه‌شده بر سلامت بدن خود آگاه هستیم. به تازگی دانشمندان دریافته‌اند که چنین رژیمی به‌طور خاص بر بخشی از مغز تاثیر منفی دارد.

دانشمندان دانشگاه سیدنی با استفاده از سیستم واقعیت مجازی (VR) نشان داده‌اند پیروی از رژیم‌های غذایی سرشار از چربی و قند با اختلال در ناوبری فضایی و حافظه همراه است. این یافته‌ها، نتایج مطالعات پیشین روی جوندگان را نیز تأیید می‌کند.

در آزمایش پژوهشگران، ۱۲۰ جوان پرسشنامه‌ای را درباره میزان مصرف چربی و قند در سال گذشته پر کردند تا پژوهشگران میزان تقریبی مصرف آن‌ها را ارزیابی کنند. سپس، شرکت‌کنندگان با استفاده از هدست واقعیت مجازی و اهرمک، در هزارتویی سه‌بعدی حرکت کردند و به کمک سرنخ‌ها، به دنبال یافتن صندوقچه گنج بودند.

شرکت‌کنندگان باید این کار را شش بار انجام می‌دادند. اگر صندوقچه گنج را در کمتر از چهار دقیقه پیدا می‌کردند، به مرحله بعد می‌رفتند و اگر موفق نمی‌شدند، به محل صندوقچه می‌رفتند تا سرنخ‌های اطراف آن را برای دفعه بعد ببینند. در آخرین نوبت، صندوقچه گنج برداشته می‌شد و این بار شرکت‌کنندگان باید به قسمتی از هزارتو که فکر می‌کردند محل قبلی صندوقچه بوده، حرکت می‌کردند.

حتی زمانی که شاخص توده بدنی و حافظه کاری درنظر گرفته شد، شرکت‌کنندگانی که رژیم غذایی پر از چربی و قند را دنبال می کردند،  نسبت‌به کسانی که رژیم غذایی کم‌چربی و کم‌قند داشتند، در پیداکردن محل صندوقچه عملکرد ضعیف‌تری داشتند.

یافته‌ها نشان می‌دهند رژیم‌های غذایی پر از چربی و قند مانند رژیم‌های غذایی معمول در کشورهای غربی به نوعی موجب اختلال هیپوکامپ مغز می‌شوند که وظیفه مسیریابی و حافظه را بر عهده دارد. دومینیک ترن، نویسنده نخست مقاله از دانشگاه سیدنی می‌گوید بعد از درنظرگرفتن حافظه کاری و شاخص توده بدنی، مصرف قند و چربی شرکت‌کنندگان پیش‌بینی‌کننده‌ی مطمئنی برای عملکرد آن‌ها در آزمایش نهایی بود.

حتی در افرادی که سالم به نظر می‌رسند و شاخص توده بدنی آن‌ها نرمال است، رژیم غذایی ناسالم ممکن است قبل از بروز مشکلات دیگری مانند بیماری‌های متابولیک، بر توانایی‌های ذهنی تاثیر منفی بگذارد.

در مطالعه جدید، با اینکه ۱۲۰ نفر آزمایش را شروع کردند، به دلیل اینکه برخی از افراد نتوانستند سیستم واقعیت مجازی را تحمل کنند و دچار بیماری حرکت (تهوع و سرگیجه) شدند، فقط ۵۵ نفر توانستند آزمایش را به پایان برسانند.

از محدودیت های مطالعه حاضر این است که  مطالعه روی دانشجویانی انجام شد که سنشان بین ۱۸ تا ۳۸ سال بود. این گروه نمی‌تواند نماینده‌ی همه افراد جامعه باشد. از سوی دیگر، شرکت‌کنندگان خودشان گزارش کرده بودند چه میزان چربی و قند مصرف کرده‌اند (این اطلاعات ممکن است دقیق نباشد) و از تصویربرداری مغز استفاده نشده بود.

هرچند مطالعه حاضر نمی‌تواند رابطه علت و معلولی را ثابت کند، نتایج آن با مطالعات پیشین روی جوندگان هم‌خوانی دارد که نشان می‌دهند رژیم‌های غذایی پر از چربی و قند بر یادگیری فضایی و حافظه حیوانات تأثیر منفی می‌گذارند.

دومینیک ترن می‌گوید خبر خوب این است که این مشکل را می‌توان به سادگی برطرف کرد. تغییر رژیم غذایی می‌تواند سلامت هیپوکامپوس را بهبود دهد و درنهایت توانایی ما در مسیریابی و یادگیری محیط‌ها را بهتر کنند.

رژیم غذایی سالم برای سلامت مغز مهم است و این موضوع با افزایش سن و کاهش طبیعی توانایی‌های ذهنی، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. ترن می‌گوید: «مدت‌هاست می‌دانیم مصرف زیاد قند تصفیه‌شده و چربی‌های اشباع خطر ابتلا به چاقی، بیماری‌های متابولیک و قلبی-عروقی و برخی سرطان‌ها را به همراه دارد. همچنین می‌دانیم عادات غذایی ناسالم باعث سرعت گرفتن کاهش توانایی‌های ذهنی مرتبط با سن در افراد میانسال و مسن می‌شود. آنچه مطالعه جدید نشان می‌دهد این است که رژیم غذایی در دوران جوانی، یعنی حتی زمانی که مغز هنوز سالم است و مشکلی ندارد، می‌تواند بر سلامت مغز تأثیر بگذارد.»