بهبود چشمگیر سلامت ایرانیان با اجرای پزشکی خانواده

دکتر نادر توکلی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با اشاره به برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع به عنوان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های دولت در حوزه سلامت، گفت: پزشکی خانواده می‌تواند به طور چشمگیری سلامت عمومی در ایران را بهبود ببخشد و به حل چالش‌های کلیدی در نظام سلامت کمک کند. خوشبختانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به اهمیت این موضوع یکی از برنامه‌های اصلی خود را برنامه پزشکی خانواده قرار داده است.

وی با بیان اینکه تقویت مراقبت‌های اولیه از طریق  پزشکی خانواده بر پیشگیری و مداخله زودهنگام تمرکز دارد و باعث کاهش فشار بر بیمارستان‌ها و کلینیک‌های تخصصی می‌شود، افزود: از طرف دیگر نیز با قرار گرفتن پزشک خانواده به عنوان اولین نقطه تماس، مردم می‌توانند خدمات درمانی را به موقع دریافت کنند، به‌ویژه در مناطق محروم.

توکلی با تاکید بر اینکه پزشکان خانواده قادرند مراقبت مستمر از بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن را فراهم کنند که منجر به نتایج درمانی بهتر و کاهش هزینه‌های درمانی می‌شود، ادامه داد: حضور پزشک خانواده و آغاز یک سیستم ارجاع ساختارمند، تضمین می‌کند که بیماران در صورت نیاز به متخصصان مراجعه کنند، در نتیجه از مراجعات غیرضروری به بیمارستان‌ها جلوگیری می‌شود. همچنین پزشکان خانواده می‌توانند آگاهی جوامع را در زمینه پیشگیری از بیماری‌ها، تغییر سبک زندگی و برنامه‌های واکسیناسیون افزایش دهند.

وی با بیان اینکه جهت تحقق مزایایی که پزشکی خانواده  برای نظام سلامت کشورمان خواهد داشت ، برخی نکات کلیدی و ضروری است، افزود: ساختار نظام ارجاع از جمله این نکات کلیدی است؛ به طوری که ایجاد مسیر درمانی منسجم از سطح اول (پزشک عمومی) تا سطوح تخصصی و همچنین طراحی مکانیزم‌های نظارت و ارزیابی برای بررسی عملکرد پزشکان خانواده را فراهم کند.

وی زیرساخت‌های دیجیتال سلامت را از دیگر الزامات پزشکی خانواده خواند و گفت: به این ترتیب توسعه پرونده الکترونیک سلامت جهت ثبت و تحلیل سوابق درمانی بیماران و راه‌اندازی سامانه‌های هوشمند نوبت‌دهی و نسخه‌نویسی الکترونیکی برای کاهش مراجعات غیرضروری در اجرای پزشکی خانواده و تحقق اهداف آن مهم است.

رییس دانشگاه علوم پزشکی ایران همچنین بر لزوم افزایش آگاهی عمومی و فرهنگ‌سازی جهت اجرای پزشکی خانواده تاکید کرد و گفت: در این راستا نیز اجرای برنامه‌های آموزشی برای آشنایی مردم با نقش پزشک خانواده و تبلیغ و ترویج مراقبت‌های پیشگیرانه در رسانه‌ها و مدارس باید در دستور کار قرار گیرد.

توکلی تأمین مالی و حمایت سازمانی را از جمله الزامات مهم اجرای پزشکی خانواده خواند و گفت: تخصیص بودجه کافی برای آموزش و تربیت پزشکان و تدوین سیاست‌های تشویقی برای پزشکان به منظور جذب نیروهای متخصص به این حوزه از جمله ضروریات اجرای این برنامه است.

وی همچنین بر لزوم ارتقای سطح آموزش پزشکی خانواده تاکید کرد و گفت: به این ترتیب برگزاری دوره‌های تخصصی و مهارتی برای پزشکان عمومی و تقویت همکاری میان دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز درمانی برای انتقال تجربیات عملی ضروری است.

او بهبود نظارت و پایش عملکرد در اجرای پزشکی خانواده و نظام ارجاع را نیز ضروری دانست و گفت: ایجاد شاخص‌های استاندارد ارزیابی کیفیت خدمات پزشکی خانواده و بررسی تأثیر این طرح بر کاهش هزینه‌های درمانی و بهبود سلامت عمومی در روند اجرای برنامه بسیار مهم است.

رییس دانشگاه علوم پزشکی ایران در پایان گفت: قطعا همراهی و کمک تمامی بخش‌های نظام سلامت کشور با اراده قوی و محکمی که در راس وزارت بهداشت صورت گرفته می‌تواند این طرح را به طرحی موفق تبدیل کند و نتایج آن که ارتقای سلامت جامعه خواهد بود را به کام مردم شیرین کند.