کدام اثر نخستین نشان را به خانه می‌برد؟

پارسا نظری در گفت وگو با ایران اکونومیست اظهارکرد: واژه «تعهد ادبی» و ورود این عبارت به ادبیات توسط ژان پل سارتر با انتشار کتاب «ادبیات چیست؟» در سال ۱۹۴۸ میلادی صورت گرفته است. ادبیات متعهد به رویکرد نویسنده‌ای (شاعر، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و …) اشاره دارد که چه از طریق آثار خود چه از طریق مداخله مستقیم در امور عمومی و اجتماعی به‌عنوان «روشنفکر»، از یک دیدگاه اخلاقی، سیاسی، اجتماعی یا مذهبی دفاع می‌کند.

وی افزود: با این که ورود واژه تعهد ادبی به ادبیات به ایدئولوژی ژان پل سارتر در بعد از جنگ جهانی دوم نسبت داده می شود، با این حال تعهد به دغدغه های بشری در آثار نظم و نثر بزرگان ادبیات ایران به خوبی قابل رصد است، به طوری که سعدی، بزرگ شاعر پارسی زبان نامدار ایرانی در قرن هفتم به مسائلی پرداخت که سبب شد تا امروزه نیز در رسمی‌ترین محافل بشری از اشعارش به جهت درک هرچه بیشتر هم نوع و دغدغه‌مندی های بشری استفاده شود.

سبک‌شناسی نظم و نثر ادبیات متعهد با اتکا بر سطح محتوایی

نظری گفت: تعهد به صورت یا به عبارتی (زبان) و تعهد به معنا یا به عبارتی (محتوا) دو بال ادبیات متعهد هستند که در صورت همراه شدن این دو در کنار هم اثری ماندگار و دارای مفهوم خلق خواهد شد. در ادبیات متعهد درست بیان شدن مساله و دغدغه، اهمیت فراوانی دارد به طوری که سعدی شاعر نامدار پارسی زبان در بیان پندهای حکیمانه، دغدغه‌های بشری و درس‌های اخلاقی خود، در ابتدا به زبان خود پایبند بوده است. همچنین رعایت درست‌نویسی در اشعار بسیار زیبای شاعر خوب معاصر ایران، پروین اعتصامی بر کسی پوشیده نیست، در حقیقت تاکنون کمتر منتقدی، زبان نگارش این بزرگان را دارای اشتباه معرفی کرده چرا که این هنر نویسنده است که با داشتن پس زمینه اصول درست نویسی، خلاقیت را در آنچه می‌خواهد بگوید بکار گیرد. آثار خوبی از صادق هدایت، نویسنده خوب کشورمان بیانگر تعهد ایشان به مسائل و دردمندی های جامعه در کنار سبک زیبای نوشتاری ایشان موجود است و مثال های دیگر.

بررسی و تبیین مبانی فرهنگی- هنری ادبیات متعهد

وی ادامه داد: آنچه که امروزه به اشتباه در مورد ادبیات متعهد تصور می شود، اهمیت نداشتن ساختار زبانی درست است. شما اگر قصد رساندن یک مفهوم را داشته باشید در ابتدا باید به چگونه بیان کردن آن بیاندیشید چراکه پر اهمیت ترین موضوع نیز اگر به درستی بیان نگردد، نه تنها از اهمیت مساله می کاهد بلکه با دستورزی غلط یک موضوع با اهمیت، موجبات نادیده انگاری و کم رنگ شدن مساله شده اید و این خود به نوعی خیانتی به دردمندی‌های جامعه است.

تبیین فرهنگ تعهد ادبی و تعامل آن با هویت ملّی

این کارشناس رسانه ادامه داد: همانطور که مستحضر هستید زبان شناسان، زبان را یک سیستم زنده در نظر می گیرند که همواره نیازمند مراقبت، رشد و ارتقاست، مثال بارز آن زبان انگلیسی است. در معتبرترین دانشگاه های انگلستان همچون دانشگاه آکسفورد و.. خبره ترین اساتید و کارگروه های زبانی را برای محافظت و پاسداری از این زبان به کار گرفته اند و این زبان را از همه جهات به جهت رشد و ارتقا مورد بررسی و حراست قرار می دهند، این در حالیست که شوربختانه، ما در مساله اهمیت و جایگاه زبان پارسی هنوز به درک درستی در سطح ملی نرسیده ایم.

نظری گفت: زبان پارسی جزو ۴ زبان کلاسیک جهان است که زبان های دیگر، وام گرفته از این زبان های باستانی است. آنچه که امروزه می بینیم، کم توجهی به این زبان مادر و کهن است، از طرفی با وجود تهاجم های فرهنگی متعدد به پیکره اصلی این زبان، نشرهای موجود بدون اهمیت دادن به آثار اصیل ایرانی با متونی سرشار از آرایه های ادبی زیبا، به ترجمه آثار خارجی بهای بیشتری می دهند و بسیاری از آثار ترجمه شده فاقد غنای ادبی و دارای نثر روزنامه ای و تهی از محتواست.

وی تاکید کرد: این موضوع در جامعه ادبی و نویسندگان نیز رخنه کرده است به طوری که از نثر خارجی الگو گرفته و متاسفانه بیشتر آثاری که امروزه در حال چاپ هستند بیشتر به خاطره نویسی می مانند. در این موقعیت، نویسندگانی که در آثار خود سعی در حفظ غنای ادبی دارند توسط جامعه ادبی و نشرها موجود مورد استقبال قرار نگرفته و یا نادیده گرفته می شوند. رسانه های رسمی، وارد کردن لغات بیگانه به زبان پارسی را ترویج و آن را نوعی کلاس اجتماعی تلقی می کنند، در حالی که برچیده شدن زمینه و یا بی اهمیتی به زبان مادری در هیج کجای جهان، فرهنگ پسندیده ای محسوب نمی شود.

پارسا نظری

تحلیل انگیزه پایه‌گذاری و اعطای سالانه‌ نشان ادبیات متعهد به فارسی زبانان

نظری گفت: بنا بر مسائلی که به آن پرداختیم با توجه به رویکرد مجله‌ «ادبیات متعهد» در تشویق و هدایت نویسندگان و شاعران به سوی تعهد به دو اصل مهم صورت و معنا در ادبیات، یعنی رعایت اصول زبان نگارشی و تعهد به بیانِ مسائل مهم اجتماعی (مسئولیت اجتماعی)، با هدف استفاده از قلم برای کمک به رشد و شکوفایی زبان و رفع و تسکین آلام بشری، جایزه‌ نشان ادبیات متعهد پایه‌گذاری شده است. بر کسی پوشیده نیست در گذر زمان، خطه کشورهای فارسی زبان چه خون دل هایی از نا بسامانی ها خورده اند. با درک این حقیقت مجله ادبیات متعهد اقدام به پایه گذاری نشان ادبیات متعهد نموده است.

وی افزود: ما معتقدیم نویسنده ای که در زمانه ای که ناملایمات بی شماری از قبیل فشار های ایدئولوژیکی، اقتصادی، فرهنگی و... را تحمل کرده و با این حال به انجام کار درست پایبند می باشد، سعی در حفظ ارزش ها و نهادینه کردن زیبایی ها دارد و با آثار خود در جهت رشد و پویایی زبان فارسی و پرداختن به مهمترین دغدغه های بشری گام بر می دارد، باید از جانب ما به عنوان یک مجله رسمی مورد تشویق و به جامعه جهانی معرفی شوند. نشریه ادبیات متعهد از میان بهترین ها، هرسال یک نفر را برمی‌گزیند. جامعه ادبی کشور مفتخر به داشتن الگوهایی همانند دکتر جلال الدین کزازی، دکتر معین و استاد دهخدا است.

اهداف کمی وکیفی جایزه ادبی نشان ادبیات متعهد

به گفته وی نشان ادبیات متعهد یک مدال با شماره ثبت رسمی به همراه لوح یادبود تقدیر است که به نویسنده برتر هر سال اعطا می شود، تمامی فارسی زبانان از کشورهای مختلف امکان شرکت در این رویداد را دارند.

محوریت آثار

نظری گفت: تمامی نویسندگان فارسی زبان از کشورهای مختلف، با رعایت اصل تعهد به زبان و محتوا با خلق آثاری با مضمون آزادی، صلح جهانی، گسترش مهر و مهر ورزی، دغدغه های بشری و سایر موضوعات مرتبط می توانند آثار خود را در قالب داستان کوتاه و یا شعر به دبیرخانه مجله ادبیات متعهد ارسال کنند.

روند دریافت، بررسی و داوری آثار

به گفته وی روند به این صورت است که دریافت آثار از فروردین ماه تا آخر شهریورماه هرسال انجام می شود. از شهریورماه تا دی‌ماه داوری آثار دریافتی انجام شده و اسامی آثار پذیرفته شده منتشر می شود و در اسفندماه نیز آثار نهاییِ پذیرش شده در قالب سالنامه چاپ و به همراه نامِ برنده جایزه ادبی نشان ادبیات متعهد به صورت رسمی اعلام می‌شود.

وی افزود: در این شماره ۶ اثر ادبی پس از داوری از بین آثار دریافتی، انتخاب شدند، این آثار شامل ۴ اثر داستانی با عنوان داستان «سه همرزم» اثر اسدالله حسنی، داستان «دوست تنیس باز من» اثر جهانگیر هدایت، داستان «منگانه» اثر خسرو افشاری، داستان «۳۰ برگ گل» اثر کیمیا قاضی و ۲ شعر به نام های «میلاد مرگ» اثر مریم عسگری و «جهانی دیگر» اثر علیرضا جانی تایید شدند.