به گزارش ایران اکونومیست، علم و فناوری ایران و جهان امروز با اخبار گوناگونی همراه بود. اکنون در این گزارش به مرور خلاصه این اخبار می‌پردازیم.
یک ایرانی، مدیر مالی شبکه اجتماعی «ایکس» ایلان ماسک شد
شرکت ایکس ایلان ماسک، محمودرضا بانکی را به عنوان مدیر ارشد مالی یکی از بزرگترین پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی یعنی توییتر سابق و ایکس کنونی انتخاب کرده است. این در حالی است که ایلان ماسک، مالک میلیاردر «ایکس» تمرکز خود را به سمت نقشی با هدف کارآمدتر کردن دولت تغییر داده است.
آمدن ترامپ چه عواقبی برای استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی چینی خواهد داشت؟
دولت بایدن به شرکت‌های چینی که مدل‌های هوش مصنوعی پیشرو را توسعه می‌دهند محدود شد، اما دونالد ترامپ می‌تواند رویکرد بسیار گسترده‌تری را در اجرای این محدودیت‌ها در پیش بگیرد. اواخر ماه گذشته، وزارت خزانه‌داری آمریکا محدودیت‌های جدیدی از نظر امنیت ملی نهایی کرد که تعیین می‌کرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر آمریکایی می‌توانند در چه نوع استارت‌آپ‌های فناوری چینی سرمایه‌گذاری کنند. زمانی که این اقدامات در ماه ژانویه اجرایی شود، شرکت‌های آمریکایی سرمایه‌گذاری خطرپذیر و سایر سرمایه‌گذاران از دادن پول به مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی چینی منع می‌شوند. پس از روی کار آمدن ترامپ، دولت او ممکن است قوانین را گسترش دهد و آنها را حتی سخت‌تر کند.
یک سیستم جدید برای محاسبات پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی
«مرکز ملی کاربردهای ابررایانش»(NCSA) در آمریکا، نسل بعدی سیستم محاسبات پژوهشی مبتنی بر هوش مصنوعی را معرفی کرده است. سیستم «دلتاای‌آی»(DeltaAI) یک منبع داده و محاسبات پیشرفته هوش مصنوعی است که یک همراه برای سیستم «دلتا»(Delta) خواهد بود. دلتاای‌آی با دریافت حدود ۳۰ میلیون دلار بودجه از سوی «بنیاد ملی علوم آمریکا»(NSF) و قابلیت دسترسی برای پژوهشگران سراسر آمریکا، به دانشمندان و پژوهشگران امکان می‌دهد تا به چالش‌برانگیزترین مشکلات جهان با سرعت بخشیدن به هوش مصنوعی پیچیده، یادگیری ماشینی و برنامه‌های محاسباتی کارآمد با استفاده از سخت‌افزار پیشرفته رسیدگی کنند.
جلوگیری از واردات فیلترهای «هپا» با محصول نانویی دانش‌بنیان‌ها/حذف ۹۹.۹ درصدی ذرات و ویروس‌ها
فیلترهای هپا یک محصول مهم برای صنایع داروسازی و غذایی است که به عنوان یکی از ابزارهای مهم برای مقابله با بحران‌های بهداشتی مانند شیوع کرونا شناخته می‌شود. تاکنون این فیلترها به کشور وارد می‌شده اما اخیرا یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان موفق به ساخت این فیلترها مبتنی بر الیاف نانو شده و به گفته مسئولان این شرکت این فیلتر استاندارد بین‌المللی EN1822 را دریافت کرده است.
سلول‌های چربی خاطره چاقی را به یاد می‌آورند!
تحقیقات نشان می‌دهد که حتی پس از کاهش وزن شدید، سلول‌های چربی بدن «خاطره» چاقی را با خود حمل می‌کنند و این یافته ممکن است به توضیح اینکه چرا پس از یک برنامه کاهش وزن، حفظ لاغری می‌تواند سخت باشد، کمک کند. این خاطره به این دلیل به وجود می‌آید که تجربه چاقی منجر به تغییراتی در اپی ژنوم می‌شود. اپی‌ژنوم به مجموعه‌ای از برچسب‌های شیمیایی گفته می‌شود که می‌توانند به دی‌ان‌ای و پروتئین‌های سلول، اضافه یا از آنها حذف شوند و به افزایش یا کاهش فعالیت ژن کمک کنند.
موشک «استارشیپ» پس از ششمین پرتاب به سکو بازنگشت
بزرگترین و قوی‌ترین موشک ساخته‌شده تا به امروز، اکنون ششمین پرتاب خود را انجام داد، اما برخلاف دفعه قبلی که هنگام بازگشت توسط گیرنده های جایگاه پرتاب گرفته شد به سکوی پرتاب بازنگشت و در دریا فرود آمد. موشک بزرگ ۱۲۲ متری «استارشیپ»(Starship) شرکت «اسپیس‌ایکس»(SpaceX) روز ۱۹ نوامبر در ساعت ۱۷:۰۰ به وقت منطقه زمانی شرقی(۱:۳۰ بامداد چهارشنبه به وقت تهران) از محل پرتاب مداری خود در پایگاه «استاربیس»(Starbase) شرکت اسپیس‌ایکس در جنوب تگزاس بلند شد و برای ششمین بار به پرواز درآمد. اسپیس‌ایکس در پرواز پیشین این موشک که در ۱۳ اکتبر انجام شد، تقویت‌کننده بزرگ مرحله اول آن موسوم به «سوپر هوی»(Super Heavy) را در برج پرتاب فرود آورد و با بازوهای «چاپستیک»(chopstick) برج، آن را مهار کرد. هدف شرکت در پرواز ششم نیز تکرار این شاهکار بود، اما داده‌های پرواز از این تلاش پشتیبانی نکردند و این اتفاق تکرار نشد.
تدوین پیش‌نویس استاندارد برای شیشه‌های کم‌گسیل
جلسه کمیسیون فنی نهایی استاندارد محصول محور «فناوری نانو، شیشه‌های کم‌گسیل – ویژگی‌ها و روش‌های آزمون» با حضور متخصصین، اساتید، نمایندگانی از پژوهشگاه استاندارد، آزمایشگاه‌ها، شرکت‌های فعال در این حوزه و ذی‌نفعان در محل ستاد نانو برگزار شد. در این جلسه به ویژگی‌های شیشه‌های کم‌گسیل، روش‌های مشخصه‌یابی نانوپوشش کم‌گسیل، ارزیابی عملکرد نوری و حرارتی شیشه‌ها و نیز دوام پوشش پس از قرارگیری در معرض تابش خورشیدی و سایر عوامل محیطی پرداخته و در نهایت استاندارد محصول محور شیشه‌های کم گسیل تدوین شد.
مانور کاوشگر هند برای جلوگیری از برخورد با فضاپیمای کره جنوبی
«سازمان تحقیقات فضایی هند»(ISRO) به تازگی گزارش داده که مدارگرد قمری «چاندرایان-۲»(Chandrayaan-2) این کشور در ماه سپتامبر برای جلوگیری از نزدیک شدن به فضاپیمای «دانوری»(Danuri) کره جنوبی مانور داشته است. در گزارش سازمان تحقیقات فضایی هند آمده است که مدارگرد چاندرایان-۲ مدار خود را در ۱۹ سپتامبر افزایش داده تا از نزدیک شدن به دانوری جلوگیری کند. این گزارش خاطرنشان کرد که مانور بعدی در اول اکتبر نیز به چاندرایان-۲ کمک کرده است تا از برخورد احتمالی با مدارگردهای دیگر در اطراف ماه از جمله «مدارگرد شناسایی ماه»(LRO) ناسا جلوگیری کند.
کاربردی شدن ماده اولیه ایرانی در صنعت لاستیک‌سازی و رنگ و رزین
محققان یکی از شرکت‌های فناور، نانوذرات اکسید روی را با کاربرد در صنایع لاستیک‌سازی و چرم‌سازی عرضه کردند که به گفته آنها این ماده اولیه دارای سطح ویژه بالا و چگالی ظاهری پایین است. رضا روغنی‌زادگان، مدیرعامل این شرکت در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، تولید نانو برای کاربرد در کارخانه‌های کاشی و سرامیک، لاستیک‌سازی، رنگ و منسوجات را از زمینه‌های تحقیقاتی این شرکت ذکر کرد و گفت: مواد ما به عنوان افزودنی آنتی‌باکتریال و آنتی UV و همچنین فعال‌کننده پخت در صنعت لاستیک و به عنوان جاذب گاز هیدروژن سولفید در صنعت کاتالیست استفاده می‌شود.
استخراج آب از هوا بدون مصرف انرژی ممکن شد!
یک گروه تحقیقاتی موفق به شناسایی سه ترکیب آلی با تطبیق پذیری شیمیایی بالا برای کشت بلورهای آلی الاستیک شدند. گروهی از محققان دانشگاه جیلین(Jilin)، آزمایشگاه مواد هوشمند نیویورک ابوظبی و مرکز مواد مهندسی هوشمند، به سرپرستی پانس نائوموف(Pance Naumov) استادِ شیمی، ماده بلوری جدیدی را توسعه داده‌اند که می‌تواند آب را از مه بدون هیچ انرژی برداشت کند. این نوع نوآورانه از بلور هوشمند یا بلورهای ژانوس(Janus)، از گیاهان و حیوانات بیابانی الهام گرفته شده است که در شرایط خشک رشد می‌کنند.
تراشه‌های تقلبی با یک ابزار نانویی قابل شناسایی می‌شوند
بازار ۷۵ میلیارد دلاری تراشه‌های تقلبی، ایمنی و امنیت بخش‌های متعددی را که به فناوری‌های نیمه‌هادی وابسته هستند، از جمله هوانوردی، ارتباطات، محاسبات کوانتومی، هوش مصنوعی و امور مالی را به خطر می‌اندازد. یک روش جدید برای تشخیص تقلب ارائه شده است که به سازندگان و کاربران جهانی تراشه کمک کند تا از خطرات ناشی از افزایش تراشه‌های تقلبی بازار فرار کنند. این روش تشخیص تقلب نوری در دانشگاه پوردو توسعه یافته و در آن از یادگیری عمیق برای شناسایی دستکاری در تراشه‌های نیمه‌هادی استفاده می‌کند. این فناوری که RAPTOR نام دارد، برای پردازش پاسخ‌های نوری دستکاری شده استفاده می‌کند. در این روش، دستکاری‌های غیرمجاز مانند ساییدگی، عملیات حرارتی و پارگی بخش‌های مختلف قطعه به سادگی شناسایی می‌شوند.
چت‌بات «جمینای»(Gemini) شرکت «گوگل»(Google) اکنون می‌تواند نکاتی را مانند اطلاعات مربوط به زندگی، کار و ترجیحات شخصی کاربر به خاطر بسپارد. همان طور که در حساب رسمی گوگل در پلتفرم ایکس ذکر شده، ویژگی حافظه برای برخی از کاربران جمینای از جمله گزارشگر این خبر آغاز شده است. جمینای مانند «چت‌جی‌پی‌تی»(ChatGPT) شرکت «اوپن‌ای‌آی»(OpenAI)، محتوای پیشین را به گفت‌وگوی کنونی اضافه می‌کند. به عنوان مثال، کافی است کاربر به جمینای بگوید غذاهای مورد علاقه او را به خاطر بسپارد تا دفعه بعد که از چت‌بات توصیه‌هایی درباره رستوران بخواهد، پیشنهادات خود را با علاقه کاربر تنظیم کند.
اختصاص ۲۷۰ میلیارد تومان برای اجرای دو طرح حمایتی وزوایی و احمدی روشن
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان از اختصاص ۲۷۰ میلیارد تومان برای اجرای دو طرح کلیدی «شهید احمدی روشن» و «شهید وزوایی» خبر داد. سعید خدایگان با بیان اینکه بازنگری طرح‌های اجرا شده در سال‌های اخیر در دستور کار قرار دارد، اظهار کرد: از میان ۲۳ طرح بنیاد که در سال‌های اخیر در راستای شناسایی هدایت و حمایت از نخبگان به اجرا در آمده، برخی موفق بوده و برخی دیگر به نتایج دلخواه دست نیافته و متوقف شده‌اند که درخواست احیای برخی از آنها بیش از سایر طرح‌ها از سوی نخبگان مطرح شده است.
راه‌اندازی بزرگترین مرکز گرانش مصنوعی جهان در چین
چین پیشرفته‌ترین تاسیسات گرانش مصنوعی جهان را راه‌اندازی می‌کند. چین اکنون خانه قدرتمندترین سانتریفیوژ جهان است که قادر به ایجاد گرانش مصنوعی است. این تأسیسات طیف وسیعی از آزمایش‌ها را برای کمک به درک پدیده‌های علمی، شبیه‌سازی رویدادهای زمین‌شناسی و آزمایش مواد جدید امکان‌پذیر می‌سازد. این مرکز گرانش گریز از مرکز و آزمایش بین رشته‌ای(CHIEF) که در شهر هانگژو در شرق چین واقع شده است، بزرگترین سانتریفیوژ اَبَر گرانشی جهان را در خود جای داده است.
راهیابی ۴ تیم به مرحله ساخت مدل مهندسی ماهواره مکعبی U3
پژوهشگاه فضایی ایران به کمک دانشگاه صنعتی شریف، با هدف ترویج صنعت فضایی و تربیت نیروی متخصص در محافل علمی و دانشگاهی کشور اقدام به برگزاری مسابقه چالشی ماهواره مکعبی «کیوبست» کرد. حسن سالاریه، سرپرست پژوهشگاه فضایی ایران در تشریح آخرین وضعیت برگزاری مسابقه چالشی ماهواره مکعبی «کیوبست»، گفت: این رویداد که نه تنها به عنوان یک رقابت علمی، بلکه به عنوان یک پلتفرم برای ارتقای دانش و تجربه در زمینه فناوری فضایی نیز شناخته می‌شود، در بهمن ماه سال ۱۴۰۲ آغاز شد که با استقبال بسیار خوبی از سوی دانشگاه‌ها و پژوهشگران همراه بود.
تهیه یک نوشیدنی سالم با بزاق و لانه پرنده!
دانشمندان نوشیدنی جدیدی برای سلامتی ساخته‌اند که ترکیبی از یک ماده غیرمنتظره یعنی لانه پرنده با کاکائو و سویا است و می‌تواند دستاورد بعدی در تولید نوشیدنی‌های کاربردی باشد. البته پیش از آن که در اسموتی صبحگاهی خود شاخه‌ها و برگ‌ها را تصور کنید، باید بدانید که این لانه، مشابه آن چه در حیاط خلوت خود می‌بینید، نیست. لانه‌های خوراکی پرندگان که قرن‌ها به عنوان یک غذای لذیذ در غذاهای آسیایی تلقی می‌شد، در واقع از بزاق بادخورک‌ها، پرندگان کوچکی که در سراسر آسیای جنوب شرقی یافت می‌شوند، تهیه می‌شوند. بر اساس تحقیقات جدیدی که در Food Quality and Safety منتشر شده است، هنگامی که این لانه‌ها به پودر تبدیل می‌شوند و با سایر موادی که با دقت انتخاب شده‌اند، ترکیب می‌شوند، نوشیدنی ایجاد می‌کنند که می‌تواند به مدیریت فشار خون، کاهش التهاب و کنترل سطح قند خون کمک کند.
هوش مصنوعی مایکروسافت، سرطان را تشخیص می‌دهد
متخصصان مغز در گروه تحقیقاتی پزشکی و زیست‌فناوری مایکروسافت موسوم به Health Futures، یک مدل هوش مصنوعی ایجاد کرده‌اند که تومورها، سرطان پوست، عفونت‌های قفسه سینه و سایر مشکلات سلامتی را شناسایی می‌کند. متخصصان سلامت، با ارائه داده‌های حاصل از روش‌های تصویربرداری مرسوم به این هوش مصنوعی، می‌توانند از این مدل برای تشخیص علائمی از بیماری استفاده کنند که در غیر این صورت ممکن است مورد توجه قرار نگیرد. Health Futures ادعا می‌کند که هوش مصنوعی BiomedParse با موفقیت سرطان پوست، کیست، عفونت قفسه سینه ناشی از کووید-۱۹ و تومورها را در سراسر بدن شناسایی کرده است.
