به گزارش ایران اکونومیست، آیین بزرگداشت هفته کتاب همزمان با سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران و روز جهانی کودک در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار شد و از ۲۲ عنوان کتاب منتشر شده توسط این مرکز رونمایی شد.
مصطفی ده‌پهلوان، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که در این مراسم سخن می‌گفت، با فرخنده خواندن همزمانی هفته کتاب و کتابخوانی و روز جهانی کودک، اظهار کرد: اگر در حوزه میراث فرهنگی برای نسل آینده خروجی نداشته باشیم، یعنی کار پوچی انجام داده‌ایم.
او با اشاره به این سخن از بیهقی «مرد آنگاه آگاه شود که نوشتن گیرد و بداند پهنای کار چیست»، افزود: به گفته باستان‌شناسان تمدن و مدنیت از زمان آغاز نوشتن، آغاز شد و نوشتن که آغاز شد با خواندن تمدن به حرکت درآمد. پس نوشتن و خواندن مقوله‌های بسیار مهمی هستند که باید بتوانیم با انجام تحقیق، پژوهش و انتقال آن به نسل آینده پاسداران خوبی برای کشورمان باشیم.
ده‌پهلوان ادامه داد: بنده نزدیک به بیست سال است که به حوزه کودک و نوجوان بسیار امیدوارم و معتقدم اگر حوزه کودک و نوجوان را در بخش میراث فرهنگی تقویت کنیم، ضامن‌ها و پاسداران خوبی برای کشورمان تربیت کرده‌ایم و امیدواریم دیگر روزی نباشد که کنار محوطه‌های تاریخی پاسبان بگذاریم.
این باستان‌شناس با بیان اینکه اکنون جهل میراثی عظیمی در کشور وجود دارد و عمق این جهل بسیار گسترده است و نیازمند این هستیم که روی حوزه کودک و نوجوان کار کنیم، گفت: زمانی در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران علی‌الرغم مخالفت‌ها، کانون کودک و نوجوان را راه‌اندازی کردم در صورتیکه معاون وقت آن را ضرورت ندانست و حتی برای مراسم افتتاحیه هم حضور نیافت، ولی ما کار خودمان را با حضور ۴۰ کارشناس کودک آغاز کردیم و اتفاقات خوبی را در این حوزه رقم زدیم. در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز افتخار می‌کنیم که در کنار سایر موارد تخصصی میراث‌فرهنگی، گردشگری و هنرهای سنتی به حوزه کودک و نوجوان نیز می‌پردازیم.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهارکرد: نکته اینجاست تا زمانی که نتوانیم داشته‌هایمان را مکتوب کنیم نمی‌توانیم میراث فرهنگی را حفظ کنیم. تا کارشناسان فعالیت‌هایشان را چاپ نکنند و کانون کودک و نوجوان هم این‌ها را به زبان کودک و نوجوان منتقل نکند میراث فرهنگی ما همچنان خاک خواهد خورد. باید بتوانیم میراث فرهنگی را به زبان کودک منتقل کنیم. باید به فناوری‌های جدید و هوش مصنوعی بیندیشیم و نشر را به آن سمت ببریم و به آینده امیدوار باشیم و برای نسل آینده فضا و بستر خوبی را فراهم کنیم.
او با تحسین عناوین جدیدی که با تلاش مؤلفان و مترجمان در سال جاری منتشر شده است، ابراز امیدواری کرد در سال‌های آینده این تعداد به بیش از ۱۰۰ عنوان برسد.
ولی تیموری، رییس مرکز معرفی فرهنگی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز با اشاره به شعار هفته کتاب «خواندن برای همدلی» که به کتاب و موضوع وفاق ملی اشاره دارد، گفت: از همدلی می‌توانیم به وفاق ملی برسیم. کشور در شرایطی قرار دارد که بیش از هر زمان دیگری به وفاق و همدلی نیازمند است، در این راستا ما نیز این رویکرد را دنبال می‌کنیم. باید به این بیندیشیم که کتاب چگونه می‌تواند همدلی ایجاد کند. ما، همکارانمان، اعضای شورای کتاب، مترجمین و مؤلفین به دنبال این هستیم که رویکردها را به این سمت و سو سوق بدهیم.
او افزود: دنبال کردن موضوع همدلی در کتاب تنوع بسیار بالایی دارد. جامعه ما جامعه متکثر و پویایی است، محال است بتوانیم کشوری را پیدا کنیم که در این حد خرده‌فرهنگ داشته باشد. این تنوع فرهنگی ریشه در این آب و خاک دارد. زمانی می‌توانیم از این خرده‌فرهنگ‌ها استفاده کنیم و همدلی شکل بگیرد که آنها را در چاپ و تدوین کتاب دخالت بدهیم.
تیموری خاطرنشان‌کرد: تا تعامل شکل نگیرد، وفاق ملی شکل نخواهد گرفت. باید با احترام با یکدیگر برخورد کنیم و با اذعان به تساوی حقوق و ارزش‌ها، این خرده فرهنگ‌ها مانند قطعه‌های پازل در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و چنین کتابی می‌تواند همدلی ایجاد کند و ما را به سمت وفاق ملی هدایت کند. اگر تحقیقاتی در مورد جزایر سه‌گانه داشته باشیم، مردم ما این مناطق و ویژگی‌های آن را می‌شناسند.
پژوهش‌های میراث فرهنگی در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد
ذات‌الله نیکزاد، معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در این مراسم، ایران را سرزمینی کهن خواند که ارتباط معناداری با کتاب دارد و گفت: شنیده‌ایم که دانش در ایران شفاهی بوده ولی دانش مکتوب نیز در ایران جایگاه رفیعی داشته است و درباره کتابخانه‌های بزرگ آن در طول تاریخ شنیده‌ایم. هر چند امروز از بین رفته‌اند اما به میزان زیادی سرزمین‌های همجوار را تغذیه می‌کردند.
نیکزاد اظهارکرد: کتاب نسبت مستقیمی با خیزش فرهنگ ایرانی دارد. هر جا که فرهنگ ایرانی توانسته استوار شود، کتاب نوشته و نشر شده است. اکنون نیز هم همین‌گونه است، چاپ و نشر کتاب سبب پیشرفت می‌شود. اکنون پژوهش در ایران بسیار انجام می‌شود که امیدواریم به سمت نشر به پیش برود. البته در یکی دو سال اخیر این‌گونه است، نشر گزارش‌های پژوهشی، نشست‌های علمی و مقالات همایشی گویای پویایی علمی در میراث فرهنگی است که امیدواریم سرعت بیشتری پیدا کند.
او گفت: انتشار دستاوردهای پژوهشی مهم است. باید نتایج پژوهشی همکاران نشر پیدا کند و در اختیار جامعه هدف قرار بگیرد. امیدواریم پژوهشگاه به سمت نشر بیشتر به پیش برود. خوب است که وزارت میراث فرهنگی و پژوهشگاه تعدادی فروشگاه عرضه کتاب در همه استان‌های کشور راه‌اندازی کنند. اکنون عملاً پژوهش‌های میراث فرهنگی در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد که باید به این سمت و سو نیز پیش برویم و فروشگاه‌هایی در سراسر ایران تاسیس شود.
حامد علامتی، مدیر فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز گفت: اگر نگاهی به سیر تطورات آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان در دنیا بیندازیم، می‌بینیم که آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان فراز و نشیب زیادی را طی کرده است. در دوره باستان در کشورهای روم، مصر و یونان آموزش فقط مختص اقشار بالای جامعه بود و طبیعتاً وقتی امر آموزش خصوصی می‌شود، افراد تحت آموزش نیز محدود می‌شوند.
او ادامه داد: از قرن نوزدهم به بعد آموزش رفته‌رفته عمومی و اجباری شد و در کشورهایی مانند آلمان و فرانسه مدارس دولتی راه‌اندازی و با شعار «آموزش برای همه» آموزش به عموم جامعه تسری پیدا کرد. در قرن بیستم با آمدن نظریه‌های آموزشی بحث‌ها، اهمیت نیازهای فردی مورد توجه قرار گرفت و روش‌های آموزشی پررنگ شد. گفتمان انتقالی در خصوص آموزش در اواسط قرن بیستم شکل گرفت و امروزه به شخصی‌سازی آموزشی رسیده است. شخصی‌سازی آموزش متناسب با نیازها و توانایی‌های هر مخاطب شکل می‌گیرد و متناسب با علایق و سلایق یادگیرنده اجرا می‌شود. در فرایند شخصی‌سازی انگیزه یادگیرندگان بالاست. استعدادهای شخص و مربی متناسب با شرایط تعیین می‌شود که نیروی زبده‌تری را در مقایسه با صنعتی شدن نیاز دارد.
مدیر فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اظهارکرد: مدت شصت سال است که مدل شخصی‌سازی آموزش در ایران اتفاق افتاده است و آموزش برای کودکان دقیقاً بر این اساس شکل گرفته و نتایج شیرینی نیز داشته است. به نظر می‌رسد در حوزه میراث فرهنگی باید کتاب را محور و مبنا قرار بدهیم و نقطه اتصال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و میراث فرهنگی هم می‌تواند کتاب باشد. در این راستا سعی داریم به کمک کتاب، تاریخ و فرهنگ ایران عزیز را به خوبی انتقال بدهیم.
