به گزارش گروه سیاست خارجی ایران اکونومیست؛ پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا همچنان محل بسیاری از سوالات و ابهامات برای کشورهای جهان است. اروپا که با نگرانی به اوکراین می‌نگرد خاطره خوشی از خط و نشان ترامپ ندارد که در دور اول ریاست جمهوری خود به قاره سبز گفته بود باید هزینه امنیت خودش را بدهد.
چین و قدرت‌های اقتصادی جهان نیز خود را برای جنگ تجاری و مساله تعرفه‌ها آماده می‌کنند.
هر چه ترکیب کابینه ترامپ مشخص تر میشود کارشناس تصویر بهتری از سیاست های آمریکا در دولت دوم ترامپ بدست می‌آورند.
در ادامه گفت وگوهای ایران اکونومیست با کارشناسان علی نظیف‌پور کارشناس مسائل آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایران اکونومیست با اشاره به نگاهی که تحلیل‌گران در ابتدای ظهور پدیده ترامپ در انتخابات هشت سال قبل داشتند، عنوان داشت: هنگامی که ترامپ در سال ۲۰۱۶ برای بار اول انتخاب شد و به کاخ سفید راه یافت، بسیاری باور داشتند که این ممکن است پایانی بر سیاست مداخله‌گرایی آمریکا در جهان باشد. ترامپ در جریان انتخابات با جنگ بین آمریکا و عراق در سال ۲۰۰۳ مخالفت کرده بود و همچنین سخن از قطع حمایت آمریکا از ناتو و معامله با رقبای سنتی آمریکا میکرد.
وی ادامه داد: البته حتی در مواضع انتخاباتی ترامپ نیز موارد زیادی مشاهده میشد که نشانی از جنگ‌طلبی او بود. برای مثال او گفته بود «آمریکا باید نفت عراق را تصاحب میکرد» یا خواستار کشته‌شدن خویشاوندان افراد به زعم او «تروریست» شده بود که برخلاف کنوانسیون ژنو است. اما درنهایت ترامپ در عمل تفاوت مشهودی با یک جمهوریخواه سنتی در سیاست خارجی نداشت. از فشار حداکثری بر ایران تا حمایت تمام‌قد از اسرائیل، سیاست خارجی ترامپ کاملاً مشابه با یک جمهوریخواه جریان اصلی بود.
بعید است که با ترکیب روبیو، هگسث، والتز و ترکلیف، شاهد سیاست خارجی متفاوتی در دور دوم ترامپ باشیم
این کارشناس مسائل آمریکا در پاسخ به این سوال که «چه تغییرات احتمالی در تیم سیاست خارجی و امنیت ملی دوره دوم ترامپ نسبت به دور قبل وجود خواهد داشت؟»، گفت: نگاهی به افرادی که ترامپ در مقام‌های مهم سیاست خارجی خود برای دور دوم درنظر گرفته است نشان میدهد که در همچنان بر همان پاشنه میچرخد و قرار نیست که ترامپ در سیاست خارجی دور دوم خود تفاوت مشهودی با دور اول داشته باشد. از مارکو روبیو در وزارت خارجه، پیت هِگسِث در وزارت دفاع، مایکل والتز در مقام مشاور امنیت ملی، و جان رتکلیف رئیس سیا، همه مقام‌ها در اختیار جمهوریخواهان سنتی جنگ‌طلب و مداخله‌گرا قرار گرفته است. بسیار بعید است که با چنین ترکیبی، شاهد سیاست خارجی متفاوتی در دور دوم ترامپ باشیم.
نظیف پور در ارتباط با این سوال که «آیا سیاست ترامپ در قبال ایران تداوم فشار حداکثری همچون عملکرد وی در دوره پیشین است» اظهار داشت: همانطور که در سوال قبل اشاره شد بعید است با ترکیب معرفی شده توسط ترامپ برای مقام‌های کلیدی سیاست خارجی آمریکا شاهد سیاست خارجی متفاوتی از وی باشیم. این اصل کلی درباره ایران نیز صادق است. ترامپ در دور اول خود سیاست فشار حداکثری را در قبال ایران اخذ کرده بود. اکنون نیز احتمالاً این سیاست ادامه خواهد یافت.
این کارشناس مسائل آمریکا افزود: برایان هوک، بزرگترین دشمن ایران در دولت اول ترامپ، تا پیش از تأیید روبیو توسط سنا پست وزیر خارجه موقت را برعهده خواهد گرفت و پس از آن نیز یکی از پست‌های مهم وزارت را اشغال خواهد کرد. البته سیاست خارجی ترامپ درقبال ایران در دور اول همراه با پیشبینی‌ناپذیری بسیار شدیدی بود. او در یک برهه دست به ترور شهید سلیمانی میزد که نقض یک تابو و قانون بین‌المللی بسیار بزرگ بود (ترور مقام رسمی نظامی یک کشور که درحال جنگ با آن نیستید) که تنش‌ها و احتمال جنگ را به‌شکل بی‌سابقه افزایش میداد و ازطرف دیگر با اصرار خواستار دیدار با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه وقت ایران میشد.
نظیف پور خاطرنشان کرد: این رفتار دوگانه و پیشبینی‌ناپذیر احتمالاً در دور دوم نیز ادامه پیدا خواهد کرد که ناشی از شخصیت ترامپ و علاقه شخصی او به دیپلماسی شخصی و همچنین عدم آگاهی از جزئیات سیاست‌ها و پیامدهای احتمالی آن و اخذ تصمیم‌های ناگهانی شدید است. اما درنهایت دینامیک دولت‌های اول و دوم کاملاً مشابه خواهد بود: یک رئیس‌جمهور پیشبینی‌ناپذیر با یک هیأت دولت که شدیداً دشمن ایران است و تلاش دارد که از روش‌هایی به غیر از حمله نظامی مستقیم به هدف تغییر حکومت در ایران و همچنین تضعیف کلی آن فارغ از نوع حکومت دست پیدا کند.
انتخاب هاکبی اوانجلیست و حمایت مالی میریام ادلسون از ترامپ چشم انداز مثبتی را در تغییر رفتار آمریکا در موضوع فلسطین نوید نمی دهد
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که «شعار پایان دهنده به جنگ‌ها» که ترامپ در دوران تبلیغات انتخاباتی به کرات به آن تاکید داشت تا چه حد در روابط آمریکا و نتانیاهو در دوره جدید تاثیر گذار است و سیاست خارجی ترامپ در قبال جنگ غزه به چه رفتاری در مقابل رژیم صهیونیستی می‌انجامد؟ بیان داشت: در مسئله فلسطین باید گفت که ما احتمالاً شاهد بدترین دوران خواهیم بود.
این کارشناس مسائل آمریکا در این زمینه تصریح کرد: ترامپ از اشغال کامل کرانه باختری و غزه توسط اسرائیل و نابودی کامل جنوب لبنان حمایت تمام‌قد خواهد کرد. انتخاب مایک هاکبی به‌عنوان سفیر آمریکا در اسرائیل نشانه واضح این امر است. هاکبی پیشتر در مواضعی گفته بود که موجودیتی به‌نام کرانه باختری را به‌رسمیت نمی‌شناسد و از الحاق آن به خاک اسرائیل حمایت می‌کند.
وی بیان کرد: هاکبی که یک مسیحی آخرالزمانی افراطی است، حامی تمام‌قد شهرک‌سازی اسرائیل در کرانه باختری نیز بوده است. او همچنین گفته است که اگر کشور فلسطین قرار باشد ایجاد شود، باید خارج از سرزمین‌های اشغالی و درکشوری مانند مصر قرار بگیرد.
نظیف پور افزود: دومین حامی بزرگ مالی ترامپ در انتخابات (پس از ایلان ماسک) میریام ادلسون بوده است که بیش از صد میلیون دلار در اوج مشکلات مالی ستاد ترامپ به او کمک کرد. طبق گزارش رسانه‌ها، او کمک مالی خود به ترامپ را مشروط به پذیرش الحاق کرانه باختری به اسرائیل کرده بود، شرطی که ترامپ آن را پذیرفته بود.
وی تاکید کرد: درکنار این مسئله باید به این نکته دقت کرد که حتی مواضع ترامپ در جریان انتخابات توسط برخی اشتباه تفسیر شده بود. ترامپ گفته بود که به جنگ‌ها پایان میدهد و از نتانیاهو خواسته بود که سریعتر به جنگ در غزه پایان دهد، اما گوش دادن به کل سخنان ترامپ نشان میدهد که او خواستار آتش‌بس نشده بود بلکه از «پایان دادن» منظورش اتمام جنگ از هر طریقی بوده است که شامل نسل‌کشی نیز میشود.
این کارشناس مسائل آمریکا در پاسخ به سوالی دیگر درباره چشم اندازی رفتار احتمالی آمریکا در قبال جنگ روسیه و اوکراین، گفت: بین همه مسائل، در مسئله اوکراین پیش‌بینی رفتار دولت ترامپ از بقیه دشوارتر است. شکی نیست که ترامپ شخصاً خواستار پایان کمک‌ها به اوکراین است. ولی او هیئت دولتی را برگزیده که عمدتاً حامی ادامه کمک‌ها به اوکراین هستند (مایکل والتز حتی خواستار درگیری مستقیم بین آمریکا و روسیه شده بود) و اکثریت جمهوریخواه در سنا نیز حامی اوکراین هستند.
وی افزود: ممکن است ما درقبال اوکراین شاهد این باشیم که کمک‌ها به این کشور در قبال روسیه ادامه پیدا کند. این سناریو از دو طریق ممکن است اتفاق بیافتد: مقام‌های دولت ترامپ از بی‌توجهی او به روند سیاستگذاری استفاده کنند و او را دور بزنند یا کنگره او را وادار به ادامه کمک‌ها کند (در سنا جمهوریخواهان با همراهی دموکرات‌ها رأی لازم را دارند ولی ممکن است در مجلس نمایندگان این روند با همکاری مایک جانسون رئیس آن مجلس با ترامپ متوقف شود).
نظیف پور در پایان خاطرنشان کرد: البته نظام سیاست خارجی در آمریکا به‌گونه‌ای است که درنهایت شخص رئیس‌جمهور بیشترین قدرت را دارد و جلوگیری از تحقق اولویت‌های او بسیار دشوار است (آخرین نمونه این امر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان است که جو بایدن به‌رغم مخالفت همه مقام‌های سیاست خارجی دولت خود و کنگره آن را عملی کرد). بنابراین اگر ترامپ عزم خود را جزم کرده باشد و از قطع کمک‌های آمریکا به اوکراین اطمینان حاصل کند، احتمالاً موفق خواهد شد.
