روابط ایران و عربستان؛ راهی به سوی ثبات منطقه‌ای

به گزارش ایران اکونومیست، «محمد بن سلمان» ولی‌عهد عربستان سعودی در اجلاس فوق‌العاده سران کشورهای عربی و اسلامی که هفته گذشته برگزار شد، بر ضرورت الزام رژیم صهیونیستی به احترام به حاکمیت ایران و خودداری از حمله به خاک ایران» تأکید کرد.

همچنین وزارت امور خارجه عربستان پس از حمله رژیم صهیونیستی به نقاطی از مراکز نظامی ایران در ماه گذشته با صدور بیانیه‌ای، این اقدام را نقض حاکمیت این کشور و نقض قوانین و موازین بین‌المللی دانست  و آن را محکوم کرد.

شبکه العربیه با انتشار این مقدمه گزارش داد: برای درک مسیر روابط ایران و عریستان سعودی از زمان توافق ۲ کشور در پکن در مارس ۲۰۲۳ مهم است که ۲ موضع صریح سیاسی را در نظر گرفت که بسیار کلیدی هستند. تهران و ریاض بارها متعهد به اجرای این توافق شده‌اند.

عربستان سعودی راهبردی را با هدف کاهش تنش‌ها در غرب آسیا دنبال می‌کند و در تلاش است تا مسائل باقی مانده با کشورهای همسایه را از طریق گفت‌وگوی مستقیم حل و فصل کند.

این، بخشی از دیدگاه ریاض است که موثرترین راه برای ایجاد یک شبکه امنیتی منطقه‌ای، به ویژه در این برهه حساس مسائل نظامی و امنیتی است که به گفته بن‌سلمان، طی آن اسرائیل مرتکب «نسل‌کشی» علیه مردم فلسطین شده است.

ولی‌عهد سعودی هشدار داده که جنگ مداوم رژیم صهیونیستی «تلاش‌ها برای اعطای حقوق فلسطینی‌ها و دستیابی به صلح در منطقه را تضعیف می‌کند».

اجلاس ریاض

ریاض خواهان آن نیست که ناآرامی‌های منطقه‌ای سرمایه‌اش را کم کند

طبق این گزارش، عربستان سعودی علاوه‌براین، به‌طور مستمر در حال توسعه نهادهای دولتی، اهداف «چشم‌انداز ۲۰۳۰»، تنوع بخشیدن به منابع درآمد، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید برای شهروندان و تبدیل چندین منطقه و شهر به جاذبه های گردشگری است.

این کشور همچنین به دنبال این است که نقشی پیشرو در کسب و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های هوش مصنوعی ایفا کند. دستیابی به این هدف نیازمند محیطی باثبات و امن است که به پروژه‌های بزرگ اجازه می‌دهد بدون ترس از جنگ‌های ویرانگر منطقه‌ای رشد کنند. در حقیقت، ریاض خواهان آن نیست که ناآرامی‌های منطقه‌ای سرمایه‌اش را کم کند.

العربیه ادامه داد: به همین منظور، ریاض از تلاش‌ها برای آشتی میان طرف‌های مختلف در یمن، تقویت مرزهای جنوبی و برقراری ارتباط با حوثی‌ها (انصارالله) حمایت می‌کند. این امر، تاکنون از طریق راهبردی ترکیبی از قدرت نظامی و دیپلماسی به ترتیباتی منجر شده که به عربستان سعودی اجازه می‌دهد از انواع حملاتی که قبلاً با آن روبرو بود، اجتناب کند.

ریاض به‌طور همزمان در تلاش برای یافتن راه‌حل‌هایی برای احیای روابط خود با ایران بوده و تهران نیز به دنبال نزدیکی با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، به‌ویژه عربستان سعودی است.

دیدار شهید امیرعبداللهیان و بن‌فرحان در چین

عربستان و ایران ثبات را در خلیج فارس تضمین کرده‌اند

به گفته العربیه، «توافق پکن» را می‌توان سنگ بنای روابط ایران و عربستان دانست که روز به روز بهبود می‌یابد. با این حال، ریاض می‌خواهد این رابطه را بر اساس تفاهمات جدی و پایداری که به مسائل امنیتی و سیاسی بحث‌برانگیز می پردازد، ایجاد کند. برای رسیدن به این هدف، عدم مداخله در امور داخلی، احترام به حسن همجواری و نیز پایان‌دادن به نقش مخرب سازمان‌های مسلح ضروری است.

طبق این گزارش، «به‌طور قطع نمی‌توان گفت که در مورد همه این‌ها توافق وجود دارد، چراکه این امر مستلزم شرایط عینی عملیاتی است و ساخت آن‌ها نیاز به زمان دارد. علاوه بر این، تحولات نظامی عمده‌ای که خاورمیانه از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ شاهد بوده، چشم‌انداز سیاسی را به شیوه‌های غیرمنتظره‌ای پیچیده کرده است».

رسانه سعودی در گزارش خود افزود: اما مهم این است که به‌رغم این چالش‌ها، عربستان سعودی و ایران روابط خود را محتاطانه مدیریت و ثبات در خلیج (فارس) را تضمین کرده‌اند. این، شرایطی را ایجاد کرده است که بدون آن، وضعیت در منطقه می‌توانست به‌طور قابل توجهی بدتر شود. هر ۲ کشور بسیار تأثیرگذار هستند و نباید فراموش کرد که ایران جزو «محور مقاومت» است که در حال حاضر از چند جبهه در حال جنگ با اسرائیل است.

دیدار عارف با بن‌سلمان

گفت‌وگوهای صریح و شفاف عامل بهبود روابط است

این رسانه سعودی به دیدار «محمدرضا عارف» معاون اول رئیس‌جمهوری ایران با ولی‌عهد سعودی در حاشیه اجلاس سران کشورهای عربی اسلامی اشاره و خاطرنشان کرد: پیش از سفر عارف به عربستان، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران با محمد بن‌سلمان به صورت تلفنی گفت‌وگو و در جریان این تماس اظهار امیدواری کرده بود که روابط ۲ کشور بیش از پیش و در تمام زمینه‌ها توسعه و گسترش یابد.

همان روز، «کاظم غریب آبادی» معاون وزیر خارجه ایران برای شرکت در نشست سازمان همکاری اسلامی به ریاض رفت.

«فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی نیز در گفت‌وگو با «بکی اندرسون» روزنامه‌نگار آمریکایی گفت که روابط عربستان و ایران «در مسیر درستی قرار دارد» اما به دلیل وضعیت منطقه «پیچیده شده است».

او افزود که «ایران خطر تشدید تنش را درک و می‌خواهد از آن اجتناب کند». به گفته او، «پادشاهی سعودی و ایران گفت‌وگوهای صریح و شفافی داشته‌اند».

العربیه، گفت‌وگوهای صریح و شفاف بین ۲ طرف را عامل بهبود روابط تهران و ریاض دانست و افزود: این روابط به آرامی و بدون سردرگمی یا شتابزدگی بی‌جا ساخته می‌شود. می‌بایست اطمینان حاصل شود که ۲ بازیگر تأثیرگذار در همکاری سازنده‌ای شرکت می‌کنند که نه تنها به منافع آن‌ها خدمت، بلکه تغییرات اساسی در خاورمیانه را نیز تسریع می‌کند.