ایران اکونومیستاین این احساس بیحوصلگی، خستگی و نیاز به خواب در افراد مختلف متفاوت است؛ این احساس اگر به تنبلی شخصی و رخوت پس از پایان تعطیلات مربوط نباشد، مطمئنا به تغییرات فصلی و بیولوژیکی بدن افراد بازمیگردد. خوابآلودگی فصل بهار تا دو الی سه ماه و تا زمانِ عادت به تغییر فصل، ادامه خواهد یافت. البته این عادت در برخی از افراد زودتر و در برخی دیرتر صورت میپذیرد.
از مشکلات خوابآلودگی بهاری، افزایش تصادفات رانندگی، کاهش کار مفید، اضطراب، افزایش تحریکپذیری، کاهش تفکر و... را میتوان مثال زد.
در فصل بهار و با تغییرات آب و هوایی، رطوبت هوا افزایش پیدا میکند. همچنین ذرات گیاهی معلق در هوا نیز زیاد میشوند. این عوامل سبب رخوت و سستی بدن خواهند شد.
همچنین در نگاهی بیولوژیکی، با گرمی هوا رگهای خونی که در زمستان تنگ شده بودند، در بهار گشاد و منبسط میشوند. در نتیجه فشار خون کاهش مییابد و بیشتر جریان خون بدن به سمت پوستها حرکت میکند و به این دلیل که در این فرآیند اکسیژن کمتری به مغز میرسد، خوابآلودگی به سراغ افراد میآید.
ساعت بیولوژیک بدن نیز در خوابآلودگیهای بهاری موثر است. بدن انسان در زمستان به ساعتهای طولانی در شب تنظیم شده است و به همین دلیل نمیتواند در فصل بهار با طولانی بودن روز هماهنگ شود و به همین دلیل افراد پرخواب میشوند. البته به مرور زمان این روند تغییر خواهد داشت و بدنها با زمان فصل جدید هماهنگ خواهند شد.
با وجود اینکه خوابآلودگی ناشی از تغییر فصل بیش از همه امری بیولوژیکی و طبیعی است، میتوان راهکارهایی برای آن به کار بست تا از آن در امان ماند. در ادامه برخی از این راهکارها را میآوریم.- بنابر طب سنتی و اسلامی، خوردن خرما به دلیل فراوانیِ مواد حیاتی مانند فسفر و پتاسیم در آن، در جلوگیری از خوابآلودگی موثر است.
- خوردن مواد حاوی فیبر، مانند سبزیجات و میوهجات نیز در کاهش احساس خوابآلودگی موثر هستند. خوراکیهای فصل بهار به طور کلی فیبر کمتری در خود دارند که باید با مصرف مواد غذایی دیگر این کمبود را جبران کرد.
- اگر در فصل بهار، پس از طلوع خورشید و صبحها خود را در معرض نور خورشید قرار دهید خوابآلودگی در شما کمتر خواهد شد. این اقدام را باید با ورزش کوتاه صبحگاهی همگام کنید تا در طی روز سرحال و شاداب باشید. ورزش و فعالیت در صبح موجب هورمون سراتونین را در بدن افزایش میدهد که موجب ایجاد نشاط در بدن است.
- بسیاری از افراد گمان میکنند که با خوابیدن این احساس در آنها از بین خواهد رفت. این تصور اشتباه است. خوابیدن در این فصل تنها به افزایش حس خوابآلودگی دامن خواهد زد. اما بهجای این، میتوان در وسط روز ده الی پانزده دقیقه را برای استراحت نیمروزی اختصاص داد که بسیار موثر است.
- اگر خواب شما به هم ریخته و شما به دلیل کوتاه شدن شبها نمیتوانید زود بخوابید، با یک برنامهریزی، هر شب زمان خوابتان را به مدت 15 دقیقه جلو بیاندازید. اینکار را تا وقتی که به زمان مطلوب خواب شبانهروزی رسیدید ادامه دهید.
- یکی دیگر از راههای کاهش حس خواب در بهار، تصفیه و رقیقکردن خون بدن است. چرا که در این فصل خون افراد دچار غلظت میشود. برای اینکار میتوان از روش سنتی حجامت و یا اهدای خون استفاده کرد.
- به اعتقاد پزشکان خوردن آب پرتقال، شير، تخممرغ، موز، کاهو و بخصوص آب گوجهفرنگی از به دلیل داشتن خاصيتی ضد دياکسيدکربن دارند به ما کمک ميکنند تا در برابر سستي و خواب آلودگيهاي فصل بهار مقاومت کنيم.
- همانطور که آب در بسیاری از مشکلات بیولوژیک دیگر بسیار موثر است، در این امر نیز تاثیر زیادی دارد؛ در این فصل تا میتوانید آب بخورید تا خواب به شما غلبه نکند. همچنین نوشیدن یک لیوان آب پس از بیدارشدن از خواب، از بهترین کارهایی است که میتوانید انجام دهید زیرا پس از خواب طولانی، بدن آب خود را از دست میدهد و نوشیدن یک لیوان آب میزان زیادی از آن را به بدن باز می گرداند.