به گزارش گروه علمی ایران اکونومیست از وبگاه نِیچِر، افزایش ورود احزاب راستگرای افراطی به دولتها در سراسر اروپا نگرانیهایی را درباره «علم» ایجاد کرده است. به گفته کارشناسان سیاسی، این احزاب که معمولاً بر موضوع مهاجرت متمرکزند، به پژوهش اهمیت چندانی نمیدهند.
در هلند، که حزب برای آزادی (PVV) به رهبری خیرت ویلدرس (Geert Wilders) ضداسلام، در ماه ژوئیه (خرداد/تیر) وارد یک دولت ائتلافی شد، اکنون پژوهشگران در حال آماده شدن برای مواجهه با کاهش یک میلیارد یورویی (۱.۱ میلیارد دلاری) بودجه پژوهشی هستند که بیشترین کاهش بودجه در چندین دهه اخیر است.
کاسپار وَن دِن بِرگ (Caspar van den Berg)، رئیس اتحادیه دانشگاههای هلند، اظهار کرد: بحث درباره کاهش بودجهای است که در تاریخ بینظیر است. واقعاً شگفتانگیز است که چگونه بیشترین ضربه به بخش پژوهش و آموزش و نوآوری وارد شده است.
مردم ایتالیا، مجارستان، اسلواکی و کرواسی نیز دولتهای شامل احزاب راستگرای افراطی را برگزیدهاند. احزاب پوپولیست در ماه ژوئن (خرداد، تیر)، انتخابات پارلمان اروپا به موفقیتهایی دست یافتند. همچنین حزب راست افراطی آزادی اتریش در ماه سپتامبر (شهریور، مهر)، در انتخابات پارلمانی در صدر نظرسنجیها قرار گرفت.
لئونی دی جونگ (Léonie de Jonge)، که متخصص احزاب راستگرای افراطی در دانشگاه خرونینگن هلند است، میگوید: استثناهایی وجود دارد، اما این احزاب معمولاً علاقهای به پژوهش و نوآوری ندارند و با کاهش بودجه پژوهشی باعث آسیبپذیر شدن دانشمندان میشوند.
خیرت ویلدرس، رهبر حزب برای آزادی هلندکاهش شدید بودجه دانشگاهها در هلند
هلند از جمله کشورهایی است که شاهد تغییراتی شدید در ساختار پژوهشی خود است. دولت این کشور ماه گذشته از کاهش حدود یک میلیارد یورویی بودجه دانشگاهها و پژوهش رونمایی کرد و کمکهای مالی به پژوهش اولیه، علم باز (دانشِ در دسترس و شفافی که از طریق شبکههای تعاملی به اشتراک گذاشته میشود و توسعه مییابد) و دانشجویان بینالمللی را کاهش داد.
وَن دِن بِرگ میگوید: این کاهش بودجه معادل حذف یک دانشگاه بزرگ در هلند است که فقط ۱۴ دانشگاه دارد. چند دانشگاه در تابستان استخدام دانشجویان را متوقف کردهاند. دانشگاه آمستردام این کاهش را بزرگترین کاهش از دهه ۱۹۸۰ میلادی تا کنون، توصیف کرده است.
یکی از بزرگترین قربانیان این کاهش بودجه، کمکهزینه ۳۰۰ هزار یورویی به دانشگاهها برای استخدام دانشجویان دوره دکترا و دستیاران آزمایشگاهی است که در سال ۲۰۲۲ میلادی اعلام شده بود به هر دانشگاه، یکبار اِعطا میشود.
اِدی برومِلمَن (Eddie Brummelman)، رئیس آکادمی جوانان (یک مجموعه سیاست علمی در آمستردام) میگوید: هدف این کمکها ایجاد فضایی برای پژوهش مستقل و کنجکاومحور و همچنین کاهش فشار کاری بود. دانشگاهیان هلندی در چند سال گذشته بارها به دلیل مشغله کاری فراوان دست به اعتصاب زدهاند.
وی میگوید: با این کاهش بودجه، دانشگاهیان جوان بیش از پیش به کمکهای مالی رقابتی از سوی صنعت و سازمان پژوهشهای علمی هلند (NWO)، که هماکنون نیز بیش از حد مجاز است، وابسته خواهند شد.
دولت جدید هلند همچنین مبلغ باقیمانده صندوق رشد ملی این کشور را، که از طرحهای هیدروژن سبز و پژوهشهای پزشکی حمایت میکرد، قطع و ۶.۸ میلیارد یورو صرفهجویی کرد.
تمرکز بر موضوع مهاجرت
دانشجویان بین المللی نیز در تیررس دولت جدید هلند قرار دارند؛ زیرا قصد دارد تعداد ثبتنام آنان را کاهش دهد و برای دستیابی به این هدف حدود ۳۰۰ میلیون یورو از بودجه آموزش دانشگاهها را کاهش میدهد تا از وقوع آن اطمینان حاصل کند.
سخنگوی وزارت آموزش، فرهنگ و علوم هلند بیان کرد: دولت ترجیح میدهد برقراری امنیت و مراقبتهای بهداشتی و کسب اطمینان از اینکه مردم پول بیشتری در کیف خود دارند (دولت مالیات بر درآمد را کاهش میدهد) را در اولویت قرار دهد. متأسفانه به منظور تحقّق این امر، کاهش بودجه در بسیاری از زمینهها از جمله علم و آموزش لازم است.
پارلمان هلند در حال بررسی قانون «بینالمللیسازی متوازن» است که برای مقابله با رشد آموزش و پژوهش به زبان انگلیسی طراحی شده که به جذب استعدادهای بینالمللی کمک کرده است.
بیتوجهی به علم
در ایتالیا نیز که حزب راستگرای برادران ایتالیا به رهبری جورجیا ملونی در سال ۲۰۲۲ میلادی به قدرت رسید، بودجه دانشگاهها در سال جاری تقریباً ۵۰۰ میلیون یورو کاهش یافته است. اما غفلت از علم همیشه به راستگرایان افراطی مربوط نمیشود: دولت راست میانه جدید فرانسه نیز با حذف افزایش بودجه بلندمدت به منظور کاهش بدهی دولت، دانشمندان را ناامید کرده است.
رابرتجان اسمیتز (Robert-Jan Smits)، رئیس دانشگاه فناوری آیندهووِن در هلند، گفت: ظهور احزاب راستگرای افراطی که به شدت بر موضوع مهاجرت متمرکز هستند، برای پژوهش خبرِ خوشی نیست. وی افزود: به نظر میرسد آنها واقعاً به علم اهمیتی نمیدهند، و درباره آن برنامهای ندارند.
