به گزارش ایران اکونومیست، علم و فناوری ایران و جهان امروز با اخبار گوناگونی همراه بود. اکنون در این گزارش به مرور خلاصه این اخبار میپردازیم.
تفاوت همجوشی و شکافت هستهای از زبان یک فیزیکدان
در سطح جهان، انرژی هستهای تقریباً ۱۰ درصد از تولید برق را بر عهده دارد که در برخی کشورها مانند فرانسه این رقم نزدیک به ۷۰ درصد است. شرکتهای بزرگ فناوری مانند گوگل نیز برای برآورده کردن نیازهای انرژی عظیم مراکز داده خود به انرژی هستهای روی آوردهاند. به گفته متیو هول(Matthew Hole) استاد مؤسسه علوم ریاضی و دانشکده محاسبات دانشگاه ملی استرالیا، منبع انرژی هستهای، انرژی اتصال یک اتم است. انرژی ذخیره شده در یک اتم میتواند به دو روش اصلی شامل «شکافت»(fission) یا «همجوشی»(fusion) آزاد شود.
ارتقای امنیت عملیات دیدهبانی و نظارت با پهپادهای تصویربرداری دید در شب
با توجه به امنیت پایین پهپادهای وارداتی، گروهی از محققان یکی از شرکتها توانستند پهپادهای تصویربرداری را با اهداف نظارت و دیدهبانی به تولید برسانند که به گفته آنها امکان نصب دوربینهای مختلف مانند دوربینهای دید در شب بر روی این پرندهها فراهم شده است. قاضوی، مدیر عامل این شرکت فناور در گفتوگو با ایران اکونومیست، با اعلام این خبر اظهار کرد: مجموعه ما در حوزه پرندههای تجاری فعال است و در این راستا مطالعات ما در زمینه توسعه پرندههای فیلمبرداری، نقشهبرداری، کشاورزی، سمپاش و بذرپاش متمرکز شده است.
خانه آیندهنگرانهی آرکوپ ۵۰(Arkup 50) بخشی از مجموعه خانههای Livable Yacht است که برای زندگی تمام وقت خارج از شبکه طراحی شده است. طول آن ۵۰ فوت(تقریبا ۱۵ متر) است و حداکثر فضای کف آن ۲۲۱۸ فوت مربع(۲۰۶ متر مربع) است. نمای بیرونی آن دارای پنجرههای بزرگ است و دارای عرشههای تاشوی اختیاری است که فضای بیرونی بیشتری را ارائه میدهد. این خانه شناور به فناوری لنگر انداختن و تثبیت مجهز است. با این حال، این نسخه، هیدرولیک نیست و در عوض از چهار پایه جمع شونده موتوری تشکیل شده است که قایق را بالای خط آب میبرد. ایده پشت آن، این است که برای کسانی که دریا زده میشوند، ثبات ایجاد کند، البته در وسط اقیانوس کار نمیکند و به آب نسبتا کم عمق نیاز دارد، زیرا طول پایهها ۲۲ فوت(۶.۷ متر) است.
افزایش طول عمر باتریها با افزودن یک لایه محافظ جدید
پژوهشگران «دانشگاه فنی مونیخ»(TUM) روش جدیدی ابداع کردهاند که میتواند طول عمر باتریهای روی-یون آبی را تا چندین برابر افزایش دهد. بنابراین به جای این که باتریها فقط چند هزار چرخه دوام بیاورند، اکنون میتوانند چند صد هزار چرخه شارژ و دشارژ را تحمل کنند. کلید این نوآوری، یک لایه محافظ ویژه برای آند فلز روی در باتریها است. این لایه میتواند مشکلات پیشین را از جمله رشد ساختارهای سوزنمانند فلز روی موسوم به «دندریت روی» و واکنشهای جانبی ناخواسته عامل تشکیل هیدروژن و خوردگی برطرف کند.
گرافن تحت تابش امواج تراهرتز مثل عسل رفتار میکند
یک تیم تحقیقاتی بینالمللی به رهبری دانشگاه ملی سنگاپور (NUS) نشان داده است که وقتی گرافن در معرض تابش الکترومغناطیسی با فرکانسهای تراهرتز قرار میگیرد، جریان الکترونی آن گرم میشود و ویسکوزیته آن به شدت کاهش مییابد و در نتیجه مقاومت الکتریکی کمتری ایجاد میکند. این رفتار مشابه روغن، عسل و سایر مایعات چسبناک است که با گرم شدن روی اجاق گاز راحتتر جریان مییابند. امواج تراهرتز (THz) بخش ویژه و چالشبرانگیزی از طیف الکترومغناطیسی بوده که بین امواج مایکروویو و نور مادون قرمز قرار میگیرند. امواج تراهرتز دارای طیف وسیعی از کاربردهای بالقوه هستند. توانایی تشخیص امواج تراهرتز میتواند قفل پیشرفتهای بزرگ در فناوریهای مختلف را باز کند.
۳ فضانورد چین راهی ایستگاه فضایی «تیانگونگ» شدند
یک موشک «لانگ مارچ ۲اف»(Long March 2F) با فضاپیمای سرنشیندار «شنژو ۱۹»(Shenzhou 19) دیروز ۲۹ اکتبر در ساعت ۱۶:۲۷ بعدازظهر به وقت منطقه زمانی شرقی از مرکز پرتاب ماهواره «جیوکوآن»(Jiuquan) بلند شد. بر اساس برنامهریزی ماموریت، شنژو ۱۹ باید حدود ۶.۵ ساعت پس از پرتاب در ایستگاه فضایی تیانگونگ قرار بگیرد و به آن متصل شود. این سه فضانورد قرار است ۶ ماه را در مدار تیانگونگ بگذرانند، آزمایشهای گوناگونی را انجام دهند و چند پیادهروی فضایی داشته باشند.
توسعه نرمافزارهای تحت وبسازمانی با معماری جدید مبتنی بر هوش مصنوعی
مهندسان یکی از شرکتهای نوآوری سیستم هوشمندسازیای را به سازمانها معرفی کردهاند که برای توسعه نرمافزارهای مختلف تحت وب است و به توسعهدهندگان کمک میکند تا تمام ابزارهای لازم برای پیادهسازی و توسعه یک نرمافزار تحت وب را در اختیار داشته باشند. یکی از مهمترین مزایای این سیستم، وجود ابزارهای مختلف هوش مصنوعی در آن است. محمدحسین یزدانیفر، مدیر ارشد فناوری این شرکت نوآور در گفتوگو با ایران اکونومیست، در این باره اظهار کرد: ما یک فریم ورک و معماری جدید برای نرمافزارهای تحت وب ایجاد کردیم و از آنجایی که در ساختار این معماری از تکنیکهای جدید استفاده شده، جزء به روزترین معماریهایی است که برای نرمافزارهای سازمانی میتوان از آن استفاده کرد.
کره شمالی از هوش مصنوعی برای مقاصد نظامی استفاده میکند
کره شمالی، کشوری که اغلب از آن به عنوان «منزوی در فناوری» یاد میشود، طبق گزارشها در حال برداشتن گامهایی در جهت ادغام هوش مصنوعی در عملیات نظامی خود است. استفاده از هوش مصنوعی در جنگ یک روند رو به رشد جهانی است و نفوذ کره شمالی به این حوزه باعث نگرانی تحلیلگران دفاعی و قدرتهای جهانی شده است. این کشور که به دلیل عملیات مخفیانه و تمرکز نظامی شناخته میشود، میتواند استراتژیهای جنگی خود را با پیشرفت در سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر هوش مصنوعی و سیستمهای خودمختار تغییر دهد.
جدیدترین تصویر جیمز وب از کهکشان مارپیچی فانتوم
امروز ناسا تصویر جدیدی از کهکشان فانتوم را که با نامهای «مسیه ۷۴»(Messier 74) و «NGC 628» نیز شناخته میشود، منتشر کرد. کهکشان «مسیه ۷۴» یک کهکشان مارپیچی در صورت فلکی ماهی است. این کهکشان با ما حدودا ۳۲ میلیون سال نوری فاصله دارد و به عقیده برخی دشوارترین جرم در اجرام مسیه برای رصد است. تلسکوپ فضایی جیمز وب(JWST) این تصویر جذاب را ثبت کرده است. این اولین باری نیست که ما میبینیم تلسکوپ جیمز وب تصویری از کهکشان فانتوم را ارسال میکند. ناسا قبلاً یک عکس از آن را در سال ۲۰۲۲ نیز منتشر کرده بود.
ساخت قطعات سرامیکی مقاوم به خوردگی برای صنایع نیروگاهی و پتروشیمی
فناوران یک شرکت دانشبنیان لاینرهای سرامیکی با مقاومت بسیار بالایی در مقابل خوردگی و سایش برای صنایع نیروگاهی و پتروشیمی به تولید رساندند. سید احمد شریفنیا، مدیرعامل این شرکت دانشبنیان تولید نانو پودرهای سرامیکی با گرید اپتیکی و غیراپتیکی، نانوپودرهای سرامیکی مغناطیسی، گرانولهسازی انواع پودرهای سرامیکی از جمله اکسید آلومینیوم، شکلدهی انواع پودرهای سرامیکی و زینترینگ انواع نانوپودرهای سرامیکی را از زمینههای تحقیقاتی این شرکت نام برد و گفت: لاینرهای سرامیکی از جمله محصولات دانشبنیان این شرکت هستند که از مقاومت بسیار بالایی در مقابل خوردگی و سایش برخوردارند و در صنایع مختلفی از جمله صنایع نیروگاهی در توربینهای بادی، صنایع معدنی و پتروشیمی کاربرد دارند.
برنامه معاونت علمی ریاستجمهوری برای ارتقای مهارتهای کارآفرینی در حوزه شناختی
ستاد توسعه علوم و فناوریهای شناختی با برگزاری دورههای توانمندسازی از ارتقای مهارتها و توانمندیهای افراد در زمینه کارآفرین حمایت میکند. ستاد توسعه علوم و فناوریهای شناختی برای ارتقای مهارتهای کارآفرینی در حوزه شناختی دورههای توانمندسازی را برگزار میکند. دورههای توانمندسازی به منظور ارتقای مهارتهای کارآفرینی و توانمندسازی فعالان در حوزه کسب و کارهای شناختی و تبدیل ایدههای نو به کسب و کارهای موفق برگزار میشود.
عکس مریخنورد «استقامت» از یک شیب لغزنده در مریخ
مریخنورد «استقامت»(Perseverance) ناسا اخیرا به خود کمی استراحت داد تا زمینهایی را که قبلا پیموده است، بررسی کند. استقامت در فوریه ۲۰۲۱ در کف «دهانه جیزرو»(Jezero Crater) با عرض ۴۵ کیلومتر فرود آمد تا نشانههایی را از حیات گذشته مریخ به دست بیاورد و دهها نمونه را برای آوردن به زمین در آینده جمعآوری کند. اعضای گروه ماموریت ۴۴ عکس را که استقامت در روز ۲۷ سپتامبر گرفته بود، به هم چسباندند و تصویری را به دست آوردند که بسیاری از نقاط دیدنی تحت کاوش مریخنورد را نشان میدهد.
تراشه هوش مصنوعی «اوپنایآی» در سال ۲۰۲۶ ساخته میشود
شرکت «اوپنایآی»(OpenAI) سعی دارد یک گام دیگر را در حوزه هوش مصنوعی بردارد. برخی منابع خبر دادهاند که اوپنایآی با «شرکت صنایع نیمرسانای تایوان»(TSMC) و شرکت الکترونیکی آمریکایی «برودکام»(Broadcom) سعی دارد یک تراشه هوش مصنوعی بسازد و استفاده از تراشههای شرکت آمریکایی «ایامدی»(AMD) را در کنار تراشههای «انویدیا»(Nvidia) برای آموزش هوش مصنوعی خود آغاز کرده است.
«آیهیت» میزبان مهمانان رویداد «کانکت فروم» میشود
سازمان توسعه همکاریهای علمی و فناورانه بینالمللی معاونت علمی ریاستجمهوری، همزمان با برگزاری پانزدهمین دوره نمایشگاه بینالمللی فناوری نانو و میکرو، چهارمین رویداد Connect Forum را برگزار خواهد کرد. چهارمین رویداد کانکت فروم با حمایت سازمان توسعه همکاریهای علمی و فناورانه بینالمللی و همزمان با برگزاری پانزدهمین نمایشگاه بینالمللی فناوری نانو و میکرو، میزبان متخصصان و نخبگان، کارآفرینان و صنعتگران ایرانی مقیم و غیر مقیم خواهد بود.
ایلان ماسک در مورد خطرات هوش مصنوعی به بن سلمان هشدار داد
ایلان ماسک، مدیر اجرایی ۵۳ ساله تسلا و اسپیسایکس از طریق ویدئویی در نشست ابتکار سرمایهگذاری آینده(FII) در ریاض که از آن به عنوان «داووس صحرا» یاد میشود، حاضر شد. ماسک گفت که نسبت به فناوری هوش مصنوعی خوشبین است، اما در مورد سیاستهایی که به گفته او در حال تبدیل شدن به مدلهای توسعه یافته در ایالات متحده شده است، هشدار داد.
دعوت از دانشآموزان برای رویداد ملی فناورانه پارک پردیس
سومین رویداد ملی دانشآموزی دانوا به همت منطقه بینالمللی نوآوری ایران (پارک فناوری پردیس) و با حمایت وزارت آموزش و پرورش و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری از ۲۹ آبان به مدت ۳ روز در پارک فناوری پردیس برگزار میشود. از حوزههای تخصصی این رویداد میتوان به برنامهنویسی و هوشمصنوعی، رباتیک، مکانیک و ابزار دقیق، برق و الکترونیک، سلامت و درمان، شیمی و مواد نوترکیب، صنایع نرم و خلاق، امنیت سایبری، محیط زیست و حکمرانی اشاره کرد. بخشهای نمایشگاهی، رویداد، توانمندسازی، رقابت، سخنرانی و چالش، تور فناوری و تجربه فناوری از بخشهای امسال رویداد دانوا است.
هواپیمای مسافربری مافوق صوت چین با سرعت ۲ برابر کنکورد
یک شرکت چینی مستقر در پکن اعلام کرد که نمونه اولیه یک هواپیمای ترابری تجاری را آزمایش کرده است که میتواند تقریباً دو برابر سرعت اولین هواپیمای مسافربری مافوق صوت جهان موسوم به کنکورد(Concorde) حرکت کند. شرکت حمل و نقل فضایی «لینگکانگ تیانشینگ»(Lingkong Tianxing) در چین از پرواز آزمایشی موفقیت آمیز نمونه اولیه هواپیمای یونشینگ(Yunxing) خود خبر داد. طبق ادعای این شرکت، این هواپیما میتواند با سرعت چهار ماخ معادل تقریبی ۴۹۴۰ کیلومتر در ساعت پرواز کند.
برپایی نمایشگاه ایرانساخت از ۲۳ آذر
دوازدهمین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایرانساخت، ۲۳ تا ۲۶ آذرماه ۱۴۰۳ در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران برگزار میشود. نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران ساخت با هدف نمایش دستاوردهای داخلی در زمینه تولید تجهیزات و مواد آزمایشگاهی، کاهش وابستگی آزمایشگاهها به تجهیزات و مواد وارداتی، ارتقای توانمندی تولیدکنندگان داخلی، حمایت از شرکتهای دانشبنیان و تقویت توان آزمایشی و پژوهشی کشور هر ساله برگزار میشود و در سال گذشته پذیرای بیش از ۳۳۰ شرکت دانشبنیان و بیش از ۱۰ هزار و ۵۰۰ محصول و تجهیزات جانبی بوده است.
