به گزارش ایران اکونومیست به نقل از تارنمای هیل، چین و هند به طور غیرمنتظرهای هفته گذشته به یک توافق مرزی در شانزدهمین نشست سالانه سران بریکس دست پیدا کردند. تحلیلگران این توافق را تاریخی توصیف کردند.
روزنامه ایندیا تودی در مقالهای تحت عنوان «تغییر قدرت: روابط چین و هند در جهان چند قطبی» به این توافق پرداخت و نوشت که خبر آب شدن یخ روابط در منطقه هیمالیا جهان را تکان داد.
تارنمای هیل اما معتقد است: همه تحلیلگران به این شکل خوشبین نیستند. عدهای تردید دارند که شی جین پینگ رئیس جمهور چین و نارندرا مودی نخست وزیر هند بتوانند به طور بنیادی روابط بین دو کشور را با یک پیمان موقت تغییر دهند.
دو کشور توافق کردند تا نیروهای خود را از دو نقطه در منطقه لدخ در غرب هیمالیا عقب ببرند. پیشتر آنها در مناطق «دپسانگ» و «دمچوک» چشم در چشم هم بودند. در ژوئن سال ۲۰۲۰ (خرداد- تیر ۱۳۹۹)، یک درگیری در منطقه «لدخ» شکل گرفت که در آن ۲۰ نیروی هندی کشته شدند. روابط بین دو قدرت از آن زمان وخیم بوده است.
براهاما چالنی تحلیلگر هندی نسبت به دستاورد دو طرف در نشست بریکس خوشبین است. او روز ۲۴ اکتبر (۳ آبان) نوشت: با وجود اینکه آخرین تحولات، امید آب شدن یخ روابط هند و چین را افزایش میدهد، اظهارات مقاماتشان نشان میدهد که مشکل در مرز و آنچه دو طرف در روزهای اخیر در موردش توافق کردند، از دیدگاه آنها متفاوت است.
به نوشته تارنمای هیل، مشخص است که طرفین در مساله مورد نظر یعنی ادعاهای ارضی مورد مناقشه در لدخ و سایر مناطق توافق نکردند. چین بخش اعظمی از هند به ویژه ایالت آروناچال پرادش را سرزمین خود میداند.
برخی ناظران معتقدند که توافق عقب نشینی نیروها اهمیت ژئوپلیتیکی گستردهتری دارد. درحالیکه تام پورتر و هانا آبراهام در بیزنس اینسایدر نوشتند: این توافق بیاعتنایی به آمریکا تلقی میشود که در حال ایجاد یک ائتلاف از قدرتها برای مقابله با چین است.
هیل در ادامه تاکید کرد: مفهوم توافق این است که آمریکا به طور خودخواهانهای در تلاش برای مقابله با چین بوده است. در واقع، آمریکا سالها بیشترین تلاش خود را کرده بود تا با حزب کمونیست تعامل داشته باشد و آن را با جامعه جهانی ادغام کند. این تلاش ناکام ماند و امروز واشنگتن به درخواستها برای رهبری ائتلافها در منطقه (هند- آرام) واکنش مثبت نشان میدهد حال آنکه پیشتر چنین تمایلی نداشت.
این رسانه آمریکایی افزود: واشنگتن در حال تشکیل گروههای جدیدیست که متعهد به دفاع یکپارچه هستند؛ مانند توافق سه جانبه متشکل از ژاپن، فیلیپین و ایالات متحده. همچنین توافق مشابهی وجود دارد که ایالات متحده، کره جنوبی و ژاپن را شامل میشود.
پیمان «آکوس» یک شراکت امنیتی است که در سال ۲۰۲۱ بین استرالیا، آمریکا و انگلیس شکل گرفت. پس از آن گروه امنیتی چهارجانبه (کواد) شامل استرالیا، ژاپن، آمریکا و هند تشکیل شد.
تحلیلگران می گویند که پیمان مرزی با چین بر انسجام این شرکا تاثیر خواهد گذاشت.
ژیکون ژو از دانشگاه باکنل معتقد است: آب شدن یخ روابط هند و چین برای هر دو کشور یک موهبت است. این امر به ویژه برای چین مهم است زیرا ممکن است هند اکنون تمایل کمتری برای مقابله با پکن به عنوان بخشی از گروه کواد داشته باشد. از این نظر، اثربخشی کواد با هند که کمتر مشتاق همکاری است، کاهش می یابد.
هیل در این باره اضافه کرد: هند به کواد بیشتر از سه عضو دیگر این گروه نیاز دارد. بعید است هند حتی به جایی نزدیک به مدار چین هم کشیده شود، زیرا دهلی نو میداند که حزب کمونیست معتقد است که نمیتواند با یک دولت قدرتمند و متحد هند همزیستی داشته باشد. این تصور هند به این معنی است که گروه بندی بریکس تا زمانی که هند بخشی از آن باشد، هرگز موثر نخواهد بود.
ساداناند دوم از موسسه امریکن اینترپرایز به هیل گفت: هند از این ایده که چین برای پیشبرد سیاست ضد غربی از بریکس استفاده کند، بسیار ناراحت است. هند برای نوسازی اقتصادی خود به سرمایه، دانش و بازارهای غربی نیاز دارد. این کشور نمیتواند درگیری با غرب را که ممکن است به پکن کمک کند و به منافع بلندمدت دهلی نو آسیب برساند، انتخاب نماید.
این رسانه در پایان آورده است: هند البته خود را بخشی از غرب نمیبیند، اما نمیخواهد به عنوان یک کشور ضد غربی هم در نظر گرفته شود. این بدان معناست تا زمانی که هند عضو بریکس باشد، چین هرگز نمیتواند از این گروه علیه غرب استفاده کند. تاکنون، دهلی نو در تلاشهای چین برای استفاده از این گروه برای نظم دادن به جهان آنطور که پکن میخواهد، مانع ایجاد کرده است. هند در حال کسب جایگاه مهم تر است، چیزی که برای چین خوب نیست.
«در هر صورت، اختلافهای آشتی ناپذیر بین چین و هند باقی می ماند و با تضعیف چین و قوی تر شدن هند، وخیمتر خواهد شد. یک دهه پیش، تحلیلگران چینی فکر میکردند که باید هند را تجزیه کنند، در حالی که پکن هنوز قدرت انجام آن را دارد.»
«چین تحت هدایت شی جین پینگ، ادعاهای حاکمیت خود را برای به دست آوردن بخش بیشتری از قلمرو هند گسترش داده است؛ نشانهای از اینکه او معتقد است باید آن را به شدت علیه دهلی نو به کار گیرد. این دیدگاه حاکی از آن است که هر آب شدن یخ در روابط چین و هند مدت زیادی دوام نخواهد آورد.»
