گروه جامعه ایران اکونومیست - ۲۸ سپتامبر (7 مهر) سالگرد درگذشت لویی پاستور کاشف واکسن هاری به عنوان روز جهانی هاری نام گذاری شده است و هر ساله سازمان‌های ذیربط سعی در افزایش آگاهی افراد جامعه در مورد بیماری هاری دارند. در ایران نیز نهادهایی در رابطه با بیماری هاری مسئولیت دارند که می توان به سازمان دامپزشکی، اداره مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی و شهرداری ها اشاره کرد.
طبق آمارها سالانه ۵۶ هزار نفر در جهان به دلیل ابتلا به هاری از جان خود را از دست می دهند؛ هاری یک بیماری ویروسی سیستم اعصاب مرکزی است. این بیماری کشنده بین حیوانات (پستانداران خونگرم) و انسان مشترک بوده و اغلب بوسیله گزش حیوان آلوده مانند سگ، گربه، خفاش، موش، خفاش، راسو، گاو به انسان منتقل می شود.
در صورت بروز علائم هاری این بیماری درمان ناپذیر بوده و سرانجام به مرگ منجر می شود؛ البته افرادی که توسط حیوانات اهلی و وحشی گاز گرفته می‌شوند اگر در اسرع وقت به مراکز پیشگیری هاری مراجعه نمایند به این بیماری مبتلا نخواهند شد.
به مناسبت این روز با محمدرضا شیرزادی رئیس اداره بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به گفت و گو نشستیم؛ او می‌گوید: از آنجا که هاری هیچ درمانی ندارد و مبتلایان به آن قطعا جان خود را از دست می‌دهند، مردم باید بعد از حیوان گزیدگی بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنند و تحت واکسیناسیون قرار گیرند.
این مسئول در وزارت بهداشت درباره آمار حیوان گزیدگی در کشور در سال گذشته اظهار داشت: سال قبل ۳۸۰ هزار مورد حیوان گزیدگی در ایران داشتیم که متاسفانه ۱۸ مورد آن به هاری مبتلا شدند.
هاری فقط از سگ به انسان منتقل نمیشودوی با تاکید بر اینکه اگر علائم بیماری هاری در فردی ظاهر شود او قطعا فوت می‌کند، اظهار داشت: برای این بیماری، درمانی وجود ندارد و به همین دلیل تعداد ۳۸۰ هزار نفری که به مراکز درمانی مراجعه کردند، اقدامات واکسیناسیون برایشان انجام شد و سالم ماندند.
تهران، فارس و مازندران در صدر استان‌هایی با بیشترین میزان حیوان گزیدگی قرار دارند
شیرزادی درباره اینکه سال گذشته بیشترین میزان حیوان گزیدگی و ابتلا به هاری در کدام استان ها بوده است، توضیح داد: حیوان گزیدگی در همه استان ها وجود داشت. ولی در استان‌های تهران، فارس و مازندران بیشتر از سایر استان‌ها بوده است. موارد ابتلا به هاری هم در استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان بیشتر بود.
وی در توضیح اینکه چرا موارد ابتلا به بیماری هاری در سیستان و بلوچستان افزایش داشت، گفت: این به این دلیل است که مردم پس از حیوان گزیدگی برای انجام اقدامات پیشگیری از هاری به مراکز درمانی مراجعه نکرده بودند.
رئیس اداره بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اعلام اینکه اکنون سگ بیشترین منبع انتقال هاری به انسان در ایران است، گفت: برای مقابله با این موضوع ابتدا باید جمعیت سگ ها کنترل شود تا انتقال هاری کاهش پیدا کند.
۱۳ مورد ابتلا به هاری ظرف ۶ ماه
شیرزادی در پاسخ به اینکه آیا می‌توان گفت در یک دهه اخیر، روند حیوان گزیدگی در ایران افزایش داشته است، اظهار داشت: بله. علاوه بر آن موارد هاری قبلا ۵ یا ۶ مورد بود ولی سال گذشته به ۱۸ مورد رسید. امسال هم تاکنون ۱۳ مورد ابتلا به هاری را در کشور داشته‌ایم.
وی بیشتر شدن جمعیت سگ‌های بدون صاحب را علت این روند افزایشی دانست و درباره اینکه مردم چه اقداماتی را برای پیشگیری از حیوان گزیدگی باید انجام دهند، گفت: مردم باید مراقب باشند و در برخورد با سگ‌ها بالا و پایین نپرند؛ در چنین مواردی باید بی سر و صدا و بی حرکت بایستند. حتی نشان دادن دندان‌ها به سگ می‌تواند باعث تحریک این جانور و حیوان گزیدگی شود.
رئیس اداره بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: افرادی که مورد حیوان گزیدگی قرار می گیرند باید به سرعت به مراکز بهداشتی مراجعه کنند تا اقدامات واکسیناسیون و سرم به صورت رایگان انجام شود.
وی توضیح داد: در ساعات ابتدایی حیوان گزیدگی، ابتدا باید محل گزیدگی به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با آب و صابون شست و شو شود؛ پس از آن نوبت تزریق واکسن و سرم هاری است که در مراکز درمانی به صورت رایگان انجام می‌شود. پرهزینه‌ترین بیماری که با واکسن قابل پیشگیری است، همین هاری است. زیرا واکسن آن حدود ۵ یورو و هر سرم آن ۶۰ یورو قیمت دارد.
بزرگترین اشتباه مردم غذا دادن به حیوانات استمعضل سگ‌های ولگرد و ضرورت کنترل جمعیت آنها
رئیس اداره بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت درباره وظایف دستگاههای مختلف برای جلوگیری از بیماری هاری گفت: طبق مقررات، سازمان دامپزشکی حیوان مشکوک به هاری را زنده‌گیری و معدوم می‌کند؛ از آن حیوان نمونه‌گیری و نمونه را برای آزمایشگاه ارسال می‌کند . سپس افرادی را که با آن حیوان تماس داشتند را به طور رایگان واکسیناسیون می‌کند.
شیرزادی تاکید کرد: شهرداری ها و دهیاری‌ها ملزم به مقابله و جمع آوری سگ های ولگرد هستند و در این رابطه سازمان شهرداری ها و دهیاری های وزارت کشور ابلاغیه ای را برای کنترل جمعیت سگ‌ها ابلاغ کرده است.
وی با بیان اینکه شهرداری‌ها و دهیاری‌ها نیز به طور جدی پیگیری این موضوع هستند، افزود: با این وجود سازمان شهرداری‌ها باید فعالیت خود را بیشتر کند تا جمعیت سگ‌ها کنترل شود.
وی با یادآوری اینکه در سال های اخیر شاهد رواج غذا دادن شهروندان به سگ‌ها و گربه‌ها و حتی بازی کردن کودکان در پارک ها و معابر با این حیوانات هستیم، اظهار داشت: متاسفانه یک چالش بزرگ ما این است که مردم وقتی سگ یا گربه‌ای را می‌بینند به سمت آن می‌روند. در حالی که ممکن است این جانور هاری داشته باشد و بیماری را به آنها منتقل کند.
شیرزادی تصریح کرد: بزرگترین اشتباه مردم غذا دادن به حیوانات است. چون جمعیت آنها را زیاد می‌کند و احتمال حیوان گزیدگی را افزایش می‌دهد.
