يکشنبه ۲۵ آذر ۱۴۰۳ - 2024 December 15 - ۱۲ جمادی الثانی ۱۴۴۶
۰۴ آذر ۱۴۰۲ - ۱۳:۵۳

وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوها

پدر گرافیک خود را پدر گرفیک نمی‌دانست! مرتضی ممیز را اغلب پدر گرافیک ایران می‌دانند؛ ماندگاری آثار او درحوزه‌های مختلف بی‌شک همین امر را تاکید می‌کند که او هنر را در جلوه‌های بسیار می‌شناخت. ممیز گرچه اغلب با طراحی نشانه‌هایش نزد عموم شناخته می‌شود اما آثار دیگری را هم در قالب طراحی جلد و بخش داخلی کتاب، نقاشی، انیمیشن و ... نیز خلق کرده است. چند اثر از او در حال حاضر در گنجینه موزه‌ هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود.
وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوها
کد خبر: ۶۶۷۱۸۶

به گزارش ایران اکونومیست، بسیاری مرتضی ممیز را پدر گرافیک ایران می‌دانند و این عنوان قطعا کنار نام او می‌نشیند؛ اما ممیز خود در پاسخ به کسانی که او را پدر گرافیک ایران نامیده‌اند، گفته بود: «من پدر گرافیک نیستم، پدر گرافیک نوین هم نیستم. من تنها یک تلاشگرم. این تعارفات متعلق به جامعه‌ای است که دنبال سمبل‌هاست.»

وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوها

سمبل در واقع به معنی علامت، نشانه، نماد و مظهر است و با وجود این اعتقادِ ممیز که «تعارفات متعلق به جامعه‌ای است که دنبال سمبل‌هاست»، او نشانه‌ها را به خوبی می‌شناخت. بسیاری از نشانه‌های شناخته شده مانند نشانه استاندارد، نشانه شناخته شده مشترک میان سازمان‌های آتش‌نشانی، نشانه شهرداری تهران، نشانه موزه رضا عباسی، لوگو سازمان چای کشور و نشانه شرکت سایپا را طراحی کرده بود. اسکناس‌های پانصد و هزار تومانی هم توسط ممیز طراحی شده بود.

وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهالوگوی سازمان چای کشور/ ۱۳۳۷
وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهانشانه گالری ایران / ۱۳۴۱
وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهالوگوی سازمان مبارزه با بی سوادی / ۱۳۴۸
وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهالوگوی سازمان گمرک ایران/ ۱۳۷۰
وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهالوگوی انجمن صنفی شهرسازان و معماران ایران/ ۱۳۷۳
وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهالوگوی خانه هنرمندان ایران / ۱۳۸۷

مرتضی ممیز علاوه بر طراحی گرافیک که شامل نشانه، پوستر، بیلبورد، جلد و طراحی داخلی کتاب، جلد و طراحی داخل مجله و جلد موسیقی بود آثار ماندگار دیگری را هم در قالب تصویرسازی، کتاب کودک، عکاسی، نقاشی و انیمیشن دارد.

سه اثر از او در حال حاضر در گنجینه موزه‌ هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود و گاه به بهانه نمایشگاهی در معرض دید عموم قرار داده می‌شود. 

وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهاروییدن خورشید

اثر «روییدن خورشید» مرتضی ممیز در حال حاضر در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود. این اثر سال ۱۳۴۱ خلق شده و ابعادی برابر ۷۰ × ۱۰۰ سانتی متر دارد.

این اثر آخرین بار اردیبهشت سال ۱۴۰۲ در نمایشگاه «رد پا» در موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش درآمد.

«خورشید شکسته» نیز دیگر اثر ممیز است که در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود. این اثر هم در نمایشگاه «رد پا» در معرض دید قرار گرفته بود.

وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهاخورشید شکسته

اثر «چاقو در آب» این هنرمند هم پیشتر در جریان نمایشگاه کانسپچوآل آرت در موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش د آمده بود.

«افسانه ممیز»، همسر زنده‌یاد مرتضی ممیز درباره نوع علاقه این هنرمند به چاقو نوشته است: «... چاقو جایگاهی خاص در ذهن مرتضی داشت، هم از آن وحشت داشت؛ حتی از چاقوی آشپزخانه و همان را وسیله‌ای می‌دانست برای هرس کردن، بریدن بخش‌های زاید و خلاصه کردن و شکل دادن.

آن را در گلدان کاشت و از سقف آویزان کرد و عقیده داشت که اگر زندگی را شوخی بگیریم و زحمت نکشیم و وقت را تلف کنیم و ناآگاه و بدخواه و خودپسند باشیم به جای گل در گلدان، چاقو می رویانیم و از آسمان به جای باران رحمت، چاقو.

تأکید داشت که زندگی آزمایش است نه آسایش و شیوه زندگی‌اش سند این باور، که حتی در بستر بیماری هم کار کرد.

خود مانند آب، صاف و زلال بود و چون چاقویی در دست جراحی زبردست، تیز و برنده بود و شفابخش.»

وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهاچاقوها در آب مرتضی ممیز

 آثار این هنرمند بیش از سایر ویژگی‌هایش ماندگار است؛ نه تنها نشانه‌ها و آثاری از او که در موزه ‌هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود، او در طراحی جلد کتاب‌ها نیز آثار قابل توجهی را دارد که برخی‌ از آن‌ها با وجود تجدید چاپ چندین‌باره، بعد از گذشت سال‌ها با همان طراحی سابق یا با تغییراتی اندک به چاپ می‌رسند.

وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهاطراحی جلد کتاب «بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم»/۱۳۶۶
وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهاطراحی جلد کتاب «وداع با اسلحه»/۱۳۴۲
وداع ممیز با اسلحه و آشتی با چاقوهاطراجی جلد کتاب «چهل نامه کوتاه به همسرم»/۱۳۶۸

ممیز متولد چهارم شهریور ۱۳۱۵ بود. او در سال ۱۳۴۴ در رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و در ۱۹۶۸ میلادی درمدرسه عالی هنرهای تزئینی پاریس رشته طراحی غرفه و ویترین و معماری داخلی را گذراند. ممیز ۵ آذر سال ۱۳۸۴ به دلیل بیماری در گذشت.

 

آخرین اخبار