دانشمندان در آمستردام هلند یک کلاه مخصوص شناسایی امواج مغزی شبیه به کلاه شنا ساخته‌اند که می‌تواند سکته مغزی را در همان آمبولانس تشخیص دهد. این کلاه به تشخیص زودهنگام کمک می‌کند و به بیمار امکان می‌دهد درمان مناسب را سریع‌تر دریافت کند.
دانشمندان مرکز پزشکی آمستردام UMC توضیح دادند این کلاه که StrokePointer نام دارد، امکان انجام الکتروانسفالوگرام(EEG) یا نوار مغزی را فراهم می‌کند که مانند آزمایش امواج مغزی است. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا سکته مغزی وجود دارد یا خیر. سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های مغز به دلیل انسداد خون‌رسانی به آن قسمت از مغز، اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند.
این ترسناک است، زیرا سلول‌های مغز در عرض چند دقیقه شروع به مردن می‌کنند. بنابراین درمان سریع برای نجات جان بیمار بسیار مهم است.
سکته مغزی یا اصطلاح دقیق آن حوادث مغزی – عروقی نوعی اختلال نورولوژیک ناگهانی است که در اثر اختلال خون‌رسانی به ناحیه‌ای از بافت مغز رخ می‌دهد.
به بیان دیگر اگر خون‌رسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال شود و متوقف گردد، این قسمت از مغز دیگر نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. این وضعیت را اصطلاحاً سکته مغزی می‌نامند. سکته مغزی می‌تواند به عللی مانند بسته شدن یا پاره شدن یکی از رگ‌های خون‌رسان مغز ایجاد شود که به ترتیب سکته ایسکمیک و سکته هموراژیک نام دارند. سکته مغزی در مردان بیشتر از زنان است.
معمولاً قبل از بروز سکته مغزی علائم هشدار دهنده‌ای وجود ندارد یا اینکه علائم بسیار جزئی هستند. بعد از بروز سکته مغزی بیمار باید بلافاصله در بیمارستان بستری شود تا از بروز صدمات دائمی به مغز جلوگیری شود. عوارضی که بعد از سکته مغزی ایجاد می‌شود بستگی به محل سکته و وسعت بافت‌های گرفتار شده مغز دارد. عوارض سکته مغزی از عوارض خفیف و گذرا مثل تاری دید تا عوارض فلج‌کننده دائمی یا حتی مرگ را شامل می‌شود. اگر این علائم در طول ۲۴ ساعت از بین بروند، این وضعیت را اصطلاحاً حمله ایسکمی گذرا می‌نامند که یک علامت هشدار دهنده از یک سکته مغزی احتمالی در آینده است. سکته مغزی سومین عامل مرگ و میر در جهان است.
متخصصان، کم‌تحرکی، مصرف بی‌رویه نمک و چربی، چاقی، استعمال دخانیات و در مجموع رژیم نامناسب غذایی را عاملی برای حرکت به سمت سکته‌های مغزی می‌دانند.
این کلاه تشخیص می‌دهد که رگ خونی مسدود شده مغز بزرگ است یا کوچک. این مهم است، زیرا گام بعدی اقدامات توسط پزشک در آمبولانس تعیین می‌شود. بدین ترتیب اگر سکته مغزی کوچک باشد، به بیمار رقیق کننده خون داده می‌شود، اما در صورت بزرگ بودن سکته، مداخله جراحی برای برداشتن لخته خون مورد نیاز است.
این کلاه موجب صرفه‌جویی در زمان گرانبهای واکنش می‌شود، زیرا می‌توان آمبولانس را به بیمارستان درست هدایت کرد.
پژوهشگران برای آزمایش کلاه امواج مغزی هوشمند خود، مطالعه‌ای را بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ انجام دادند که در آن دستگاه جدید خود را در ۱۲ آمبولانس هلندی به کار گرفتند. آنها با داده‌های جمع‌آوری شده از تقریباً ۴۰۰ بیمار به این نتیجه‌گیری مطمئن رسیدند که این کلاه می‌تواند بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک بزرگ را با دقت زیادی تشخیص دهد.
دکتر کوتینیو از اعضای این گروه پژوهشی می‌گوید: زمانی که صحبت از سکته مغزی به میان می‌آید، زمان به معنای واقعی کلمه طلاست. هر چه زودتر درمان مناسب را شروع کنیم، نتیجه بهتری خواهد داشت. اگر تشخیص از قبل در آمبولانس مشخص باشد، می‌توان بیمار را مستقیماً به بیمارستان مناسب هدایت کرد که باعث صرفه‌جویی در وقت ارزشمند می‌شود.
سالانه بیش از ۷.۶ میلیون سکته مغزی ایسکمیک جدید در جهان گزارش می‌شود. بر اساس اطلاعات جهانی سکته مغزی در سال ۲۰۲۲، بیش از ۶۲ درصد از سکته‌های مغزی اتفاق افتاده، سکته‌های مغزی ایسکمیک هستند. در حال حاضر، بیش از ۵۰ درصد از بیماران سکته مغزی که از ایسکمیک بزرگ رنج می‌برند، بدون درمان عروقی به بیمارستان منتقل می‌شوند که موجب انتقال مجدد آنها می‌شود. همین امر درمان عروقی سکته‌های مغزی بزرگ را تا ۶۰ دقیقه به تاخیر می‌اندازد.
کلاه StrokePointer در حال تجاری‌سازی توسط شرکتی به نام TrainecT است که یک شرکت بیرون آمده از دل مرکز پزشکی Amsterdam UMC است.
این شرکت همچنین در حال ساخت یک سیستم هوش مصنوعی است که در آن اندازه‌گیری‌ها و سنجش‌های بیشتری جمع‌آوری می‌شود تا الگوریتمی برای بهبود تشخیص سکته مغزی ایسکمیک بزرگ در آمبولانس ایجاد کند.
در وبسایت شرکت TrainecT آمده است: الگوریتم ما با استفاده از بزرگترین پایگاه داده نوار مغزی بیمارستانی جهان برای تشخیص سکته مغزی بزرگ در بیماران مشکوک به سکته حاد به دقت آموزش داده شده است. تحقیقات پیشگامانه ما میزان دقت تشخیصی عالی بیش از ۸۰ درصدی را در شناسایی سکته‌های انسداد عروق بزرگ(LVO) در میان بیماران مشکوک به سکته مغزی حاد نشان می‌دهد.
در بیانیه مطبوعاتی پژوهشگران ذکر شده است که این تحقیقات توسط بنیاد قلب هلند با چهار میلیون یورو برای درمان سریع‌تر سکته مغزی ایسکمیک تامین شده است.
