ایران اکونومیست پلاس: محمدعلی نجفی متولد سال ۱۳۳۰ در محله چهارراه وثوق تهران (تقاطع خیابان‌های رودکی و امام خمینی) و فرزند یک ارتشی است؛ او دوران تحصیلات دبیرستان را در رشته ریاضی و با کسب رتبه اول تهران و دوم امتحانات نهایی کشور به پایان رساند؛ نجفی در زندگی نامه خودنوشت درباره این دوران می‌گوید که «هیچ‌گاه یک شاگرد منزوی و درس خوان به معنی مصطلح منفی میان دانش‌آموزان محسوب نمی‌شم. فردی اجتماعی بودم و تقریباً با تمام بچه‌های کلاس، دوست. به خاطر همین دوستی‌های رنگارنگ هم بعضی اوقات با مشکلاتی مواجه می‌شدم؛ از جمله رودر بایستی‌های رساندن تقلب به بچه‌ها در امتحانات و وقت زیادی که برای تدریس خصوصی به دوستانی که درس‌شان ضعیف بود صرف می‌کردم».
پذیرش در دانشگاه صنعتی شریف/ آغاز فعالیت علیه رژیم پهلوی
او در سال ۴۹ با کسب رتبه اول رشته مهندسی متالورژی دانشگاه صنعتی شریف تحصیلات دانشگاهی خود را آغاز کرد؛ دورانی که برای او «خیلی خوشایند و لذت‌بخش» بود. نجفی اما در دومین سال حضور در دانشگاه، به دلیل علاقه مندی به رشته ریاضی، تغییر رشته داد و توانست در سال ۵۳ به عنوان شاگرد اول رشته ریاضی و دارنده بالاترین معدل در میان تمام فارغ‌التحصیلان آن سال دانشگاه، تحصیلات خود در مقطع لیسانس را به پایان برساند. در خاطرات نجفی درباره این دوران آمده که «در آن دوران دانشگاه صنعتی شریف (و چند دانشگاه دیگر کشور) مرکز فعالیت‌های سیاسی علیه رژیم پهلوی بود و از جمله در فروردین ۱۳۵۰ گارد مخصوص دانشگاه که برای سرکوبی اعتصابات و تظاهرات دانشجویان تشکیل شده بود به دانشجویان معترض در دانشگاه حمله کرد و تعداد زیادی را مجروح و تعدادی را دستگیر نمود. بنده نیز بی‌نصیب نماندم و بعد از جنگ و گریز و خوردن کتک نسبتاً مفصل، از دانشگاه فرار کردم و چند روز بعد به همراه جمع کثیری از دانشجویان دانشگاه به نشانه همدردی با مجروحان و دستگیر شدگان و اعتراض به عملکرد غیر انسانی گارد دانشگاه از تحصیل در نیم سال دوم انصراف دادیم.»
محمدعلی نجفی در دوران جوانیپذیرش در دانشگاه MIT آمریکا/ نزدیکی به مصطفی چمران
نجفی پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه شریف، در قالب بورسیه دولت جهت تامین هیات علمی دانشگاه در دست احداث صنعتی اصفهان، با گرفتن پذیرش از دانشگاه MIT (مؤسسه فناوری ماساچوست) عازم آمریکا شد. او که به گفته خودش در دوران حضور در این دانشگاه تمام دروس را با بالاترین نمره (A+) گذرانده بود، با قبولی در آزمون ورودی دوره دکتری این دانشگاه زیر نظر پروفسور «برترام کوستانت» یکی از معروف‌ترین ریاضیدان‌های جهان کار روی پایان‌نامه تحصیلی خود را آغاز کرد؛ نجفی در همین ایام نیز در جریان رفت‌و آمدهایی که به ایران داشته، با «سرور تابشیان» ازدواج می‌کند؛ او در خاطرات خود از این دوران نوشته است که «در تابستان سال ۱۳۵۵ یکی از خواهرانم که عضو گروه‌های مبارز ضد رژیم شاه بود، توسط آن حکومت دستگیر شد و من برای دلداری پدر و مادرم به ایران آمدم. مدت اقامتم در تهران کوتاه بود ولی در همان زمان کوتاه قسمت این بود که با دختر خانمی دانشجو از یک خانواده متدین که اصلا اهل اصفهان بودند آشنا شوم و در یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان (۱۲ شهریور ماه) طی مراسمی بسیار ساده عقد ازدواج بستیم. بعد از دو سه روز من به آمریکا برگشتم و ایشان پس از ۶ ماه به من ملحق شد. حاصل آن ازدواج دختری است به نام زهرا است، همسرم (سرور) با مدرک کارشناسی ارشد مشاوره تربیتی در مراکز تربیت معلم خدمت می‌کرد و اکنون بازنشسته وزارت آموزش و پرورش است.»
نجفی که پیشتر نیز علیه رژیم پهلوی اقداماتی را در تهران انجام داده بود، با افزایش فعالیت‌های انقلابیون در تهران، همزمان در آمریکا دست به فعالیت‌هایی در پشتیبانی از حرکت انقلاب اسلامی در ایران و افشاگری در خصوص جنایات رژیم شاه و تحریک افکار عمومی مردم آمریکا علیه آن رژیم زد؛ در همین زمینه از مهرماه ۵۷ به‌عنوان دبیر تشکیلات انجمن‌های اسلامی دانشجویان ایرانی در شرق آمریکا فعالیت‌هایی دینی و سیاسی انجام داد؛ او در این مدت ارتباطات بسیاری با مصطفی چمران –که در آن زمان ساکن آمریکا بود- داشت. با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، نجفی کار روی پایان‌نامه دکتری خود را نیمه کاره رها کرد به تهران بازگشت.
تسخیر سفارت آمریکا در تهران و باز ماندن نجفی از دریافت مدرک دکتری دانشگاه آمریکایی
او بعدها در سال ۵۸ طی هماهنگی‌هایی که با دانشگاه MIT انجام داد فرصتی چند ماهه جهت تکمیل پایان‌نامه دکتری خود و دفاع از آن گرفت اما در نهایت نیز موفق به دفاع از پایان‌نامه خود نشد و از دریافت مدرک دوره دکتری بازماند؛ نجفی در این باره می‌گوید «درست روزی که از تهران عازم اصفهان بودم از رادیوی ماشین شنیدم که دانشجویان پیرو خط امام، سفارت آمریکا را اشغال کرده‌اند؛ همین امر موجب قطع ارتباطات و مکاتبات با آمریکا شد و مساله دفاع از پایان‌نامه دکتری را معوق ساخت.»
نجفی در کابینه ۸ دولت پس از انقلاب اسلامی حضور داشته استآغاز فعالیت‌های اجرایی نجفی/ حضور در کابینه دولت دوم
نجفی پس از بازگشت از آمریکا، فعالیت‌های اجرایی خود را به دلیل آشنایی قبلی که با مصطفی چمران معاون نخست‌وزیر در امور انقلاب به عنوان مشاور او آغاز کرد. او در سال ۵۸ به عضویت هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان درآمد و در سال ۵۹ به مدت یک سال ریاست این دانشگاه را عهده دار شد. با روی کار آمدن محمد علی رجایی به عنوان دومین رئیس جمهوری اسلامی ایران در سال ۶۰، از سوی محمدجواد باهنر نخست وزیر به عنوان وزیر فرهنگ و آموزش عالی معرفی و موفق به اخذ رای اعتماد از نخستین دوره مجلس شورای اسلامی شد. پس از وقوع حادثه انفجار در دفتر نخست‌وزیری جمهوری اسلامی ایران و ترور رئیس جمهور و نخست وزیر وقت و با تشکیل دولت موقت از سوی محمدرضا مهدوی کنی که در کابینه باهنر وزیر کشور بود، نجفی همچنان به عنوان وزیر فرهنگ و آموزش عالی کار خود را ادامه داد.
نجفی در کنار اکبر هاشمی رفسنجانینجفی و حضور در کابینه دولت‌های سوم تا ششم
پس از انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان سومین رئیس جمهوری اسلامی ایران، نجفی بار دیگر از سوی میرحسین موسوی نخست وزیر وقت به عنوان وزیر فرهنگ و آموزش عالی معرفی و از مجلس رای اعتماد گرفت؛ او تا سال ۶۳ در این وزارت‌خاته وزیر بود. او همچنین سابقه عضویت در کابینه دولت چهارم را در کارنامه سوابق خود دارد؛ نجفی در سال ۶۷ با جلب نظر مجلس فعالیت اجرایی خود را به عنوان وزیر آموزش و پرورش ادامه داد. او طی سال‌های ۶۵ تا ۶۷ و در دوران حضور ریاست محمد هاشمی در صدا و سیما نیز به عنوان معاون آموزشی و فرهنگی این سازمان فعالیت کرد. حضور نجفی در کسوت وزیر در وزارتخانه آموزش و پرورش تا سال ۷۶ استمرار داشت و او طی این سال‌ها ۲ مرتبه دیگر نیز از سوی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس دولت‌های پنجم و ششم به عنوان وزیر این وزارتخانه معرفی و منصوب شد.
تاسیس حزب کارگزاران سازندگی/ ۱۵ سال ریاست بر شورای مرکزی حزب
روز بیست و هفتم دی‌ماه سال ۷۴ و ۵۱ روز پیش از برگزاری انتخابات دوره پنجم مجلس شورای اسلامی تعدادی از اعضای هیئت دولت اکبر هاشمی رفسنجانی با امضای بیانیه‌ای اعلام موجودیت یک حزب سیاسی با عنوان «حزب کارگزاران سازندگی ایران» را عنوان کردند؛ حزبی که در تاریخ ۲۵ مردادماه ۷۸ توانست مجوز رسمی فعالیت خود را «حزب کارگزاران سازندگی ایران» از وزارت کشور دریافت کند؛ محمد علی نجفی در کنار سیدعطاءاله مهاجرانی، حسین مرعشی، محمد هاشمی، غلامحسین کرباسچی، فائزه هاشمی رفسنجانی، سیدمصطفی هاشمی‌طبا، محسن نوربخش، رضا امرالهی و علی هاشمی هیئت موسس این حزب را تشکیل دادند. نجفی ریاست شورای مرکزی این حزب را طی سال‌های ۷۸ تا ۹۳ بر عهده داشت.
نجفی در کنار سید محمد خاتمیاز حضور در کابینه دولت اصلاحات تا پناه بردن به گوشه دنج دانشکده ریاضی
با پیروزی سید محمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری هفتم، نجفی از سوی رئیس جمهوری وقت به عنوان معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه منصوب شد و به مدت نزدیک به ۳۴ ماه بر این سازمان ریاست کرد. او با ادغام سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور اداری و استخدامی، از مسئولیت کناره‌گیری کرد. نجفی که از سال ۶۳ به عضویت در هیئت دانشگاه صنعتی شریف درآمده بود، درباره این دوره از زندگی‌اش می‌گوید که «پس از سه سال خدمت در سازمان، مجدداً به گوشه دنج و آرام دانشکده ریاضی دانشگاه صنعتی شریف پناه بردم». او پس از خروج از سازمان برنامه و بودجه، در کنار تدریس در دانشگاه، تا سال ۸۴ به صورت همزمان به عنوان مشاور رئیس جمهوری و همچنین وزیر صنایع و معادن(اسحاق جهانگیری) فعالیت کرد.
محمدعلی نجفی در جلسه رای اعتماد مجلس ۲۲ مرداد ۱۳۹۲مواضع سال ۸۸ مانع از حضور نجفی در کابینه دولت روحانی شد
نجفی که به دلیل مواضع و خط و ربط سیاسی خود در دولت نهم به ریاست محمود احمدی نژاد جایی نداشت، در سال ۸۵ با حضور در لیست ائتلاف اصلاح طلبان و پیروزی در انتخابات سومین دوره شورای شهر تهران به مدت ۶ سال(۸۶-۹۲) به عضویت این شورا درآمد؛ او پس از آغاز به کار حسن روحانی به عنوان یازدهمین رئیس جمهوری اسلامی ایران و مطرح شدن نامش به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش به مجلس در شرایطی که تنها ۱۵ روز به پایان دوره سوم شورای شهر باقی مانده بود، از عضویت در این شورا استعفا داد اما تنها با یک رأی کمتر از حد نساب نتوانست اعتماد مجلس نهم برای حضور در وزارتخانه آموزش و پرورش را جلب کند؛ اعتماد نکردن مجلس به نجفی از سوی برخی از تحلیل‌گران، «سیاسی» تلقی شد چراکه او در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ مشاور اقتصادی و برنامه‌ریزی انتخابات مهدی کروبی- یکی از معترضان به نتایج انتخابات- و از اعضای ستاد او بود. در جلسه بررسی صلاحیت نجفی در مجلس دو نماینده که هر دو از اصولگرایان شاخص مجلس نهم بودند در مخالفت او حرف زدند؛ یکی احمدامیرآبادی فراهانی نماینده قم و دیگری علیرضا زاکانی که این روزها شهردار تهران است.
امیرآبادی در اظهارات خود به مواضع سیاسی نجفی درباره انتخابات سال ۸۸ و اتفاقات بعد از آن اشاره و تاکید کرد که «ما نمایندگان نمی‌توانیم از موضوع فتنه سال ۸۸ عبور کنیم»؛ زاکانی نیز در اظهارات خود با بیان اینکه « فتنه یعنی دروغ بزرگ تقلب در انتخابات سالم سال ۸۸»، عنوان کرد که «اگر ما بحث فتنه را مطرح می‌کنیم، چون فتنه یک ملاک و شاخص است به طوری که اگر در زمان انقلاب، کسی انقلابی نبود، به او انگشت اتهام می‌زدند، یا در دوران جنگ کسی که به رغم توانایی، خانه‌نشینی کرد، او مورد انتقاد قرار می‌گرفت...؛ اگر راجع به فتنه صحبت می‌کنیم، چون اصل فتنه را براندازی و طرح نظام سلطه و طرح اسرائیلی – آمریکایی می‌دانیم که عده‌ای در داخل تصدی آن را دانسته و یا ندانسته به عهده گرفته‌اند». او همچنین نجفی را به دلیل حضور در منازل حادثه دیدگان اتفاقات بعد از انتخابات سال ۸۸ مورد سوال قرار داد؛ سوالی که این گونه پاسخ داده شد که «سرکشی نجفی به خانواده‌های حوادث سال ۸۸ مصوبه شورای شهر بود و گزارش آن به مقام معظم رهبری ارجاع شد که مسوول دفتر ایشان به انضمام نامه‌ای، این گزارش را به اطلاع اعضای شورای امنیت ملی رساند».
نجفی در این جلسه در پاسخ به اظهارات مخالفان خود تاکید کرد که «من قبل از نماز جمعه ۲۹ خرداد- نمازی که به امامت رهبر انقلاب برگزار شد و ایشان در خطبه‌ی دوم این نماز تاکید کردند که «جمهوری اسلامی اهل خیانت در آراء مردم نیست؛ ساز و کارهای قانونی انتخابات در کشور ما اجازه تقلب نمی‌دهد»- هم مطیع بودم؛ می‌گویند مردم را تحریک کردی که در راهپیمایی‌ها شرکت کنند؛ من این کار را نکردم و مثل آقای مطهری هم معتقدم تا قبل از ۲۹ خرداد هر کس در راهپیمایی شرکت می‌کرد خلاف قانون نبود. اگر یک شاهد پیدا کردید که من در راهپیمایی شرکت می‌کنم قبول می‌کنم که راس فتنه بودم؛ ما در تمام مدت تلاش کردیم آب بر آتش فتنه بریزیم و آن را خاموش کنیم اما کسانی هستند که می‌خواهند با هر انگیزه‌ای بنزین روی این آتش بریزند که هنوز هم می‌ریزند». در نهایت نیز نجفی با اختلاف تنها یک رأی نتوانست اعتماد مجلس را برای تصدی سکان وزارت آموزش و پرورش در دولت یازدهم جلب کند؛ او در خاطراتش در توصیفی از ماجرای اعتماد نکردن مجلس به خود نوشته است که «عملا بار سنگینی که حاضر شده بودم با اجبار و اصرار بپذیرم، از دوشم برداشته شد. (ظاهرا بعضی "دوستان" که به هر دروغ و تهمتی برای رای نیاوردن من متشبث شدند، سبب خیر گشتند)».
محمدعلی نجفینجفی که نزدیکی بسیاری به حسن روحانی و اسحاق جهانگیری (معاون اول دولت یازدهم) داشت، چند روز بعد به عنوان معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری منصوب شد؛ انتصابی که تنها کمتر از ۱۰۰ روز دوام داشت اما در این مدت نزدیک به ۱۰۰ عزل و نصب در سطوح مخلف این سازمان انجام شد و کار تا جایی پیش رفت که در آن روزها از نجفی به عنوان «مسئول تسویه» یاد می‌شد. او در توضیح علت استعفای خود گفت که «بنده به دلیل بیماری استعفا دادم و بیماری خود را به آقای روحانی گفتم و وی در کمال بزرگواری قبول کرد و عذر من را پذیرفت؛ البته در میدانی که حجم کار کمتری داشته باشد با دولت همکاری خواهم کرد». نجفی بلافاصله از سوی حسن روحانی به‌عنوان مشاور رئیس‌جمهوری و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی منصوب شد.
نجفی در ادامه حضور در جمع دوستان خود در دولت یازدهم پس از کش و قوس‌های فراوان میان دولت و مجلس بر سر وزارت علوم، تحقیقات فناوری و حواشی ایجاد شده پیرامون اقدام این وزارتخانه در انتشار لیست بورسیه‌های غیر قانونی و در نهایت استیضاح وزیر وقت این وزارتخانه(رضا فرجی دانا)، ۲۹ مرداد ۹۳ سرپرستی این وزارتخانه را عهده دار شد؛ سرپرستی او بر این وزارتخانه با موافقت رهبری تا زمان اخذ رای اعتماد وزیر پیشنهادی علوم و صدور حکم وزارت ادامه پیدا کرد و سرانجام نجفی ۵ آذر همان سال سکان مدیریت این وزارتخانه را در دستان محمد فرهادی قرار داد.
محمدعلی نجفی یازدهمین شهردار تهران بعد از انقلاب استشهردار بیماری که استعفا داده شد
اعضای پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران که همگی دارای گرایش سیاسی اصلاح طلبی بودند، در نخستین جلسه‌ی خود با پایان دادن به حضور ۱۲ ساله محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران، نجفی را به عنوان یازدهمین شهردار تهران پس از پیروزی انقلاب اسلامی انتخاب کردند؛ نجفی کار خود را زیر تیغ منتقدان خود آغاز کرد اما او نتوانست این انتقادات را بیشتر از ۷ ماه تحمل کند؛ او در تاریخ ۲۳ اسفند ۹۶ درخواست استعفای خود را به شورای شهر داد؛ درخواستی که به گفته خودش علت آن «بیماری» و به گفته تحلیل‌گران «فشارهای سیاسی» بود؛ فشارهایی که بعد از برگزاری همایش بانوان شاغل شهرداری تهران به‌مناسبت روز زن در برج میلاد و رقص چند دختر کودک به اوج خود رسید و شهردار تهران از سوی منتقدان و مخالفان خود به «هنجار شکنی» و «رعایت نکردن شئونات» متهم شد.
اعضای شورای شهر تهران در جلسه روز ۱۹ فروردین ۹۷ این شورا با رد درخواست استعفای نجفی، از وی خواستند با ماندن در مسئولیت شهرداری، مراحل درمان بیماری خود را آغاز و پیگیری کند؛ تصمیمی که با واکنش شدید محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور مواجه شد؛ منتظری با ابراز نارضایتی صریح خود از مخالفت شورای شهر تهران با استعفای نجفی به او پیشنهاد داد که بار دیگر استعفای خود را تقدیم شورای شهر کند و خطاب به نجفی گفت «آقای شهردار باید مهلتی نیز تعیین کند و عنوان کند که تا فلان روز در دفتر کارم هستم تا شهردار تعیین نمایید در غیر اینصورت از فلان تاریخ مسئولیت شهرداری تهران را عهده دار نخواهم بود و قطعاً آقای شهردار کسی شما را به این جهت تحت تعقیب قرار نخواهد داد». یک روز پس از مخالفت شورای شهر با استعفای شهردار تهران، نجفی مجدداً درخواست استعفای خود را مطرح و بر لزوم کناره‌گیری از شهرداری تهران جهت پیگیری‌های درمانی تاکید کرد که در نهایت در جلسه‌ی روز ۲۱ فروردین ۹۷ با این درخواست موافقت شد. ۱۷ اردیبهشت همان سال نیز نجفی جهت پیگیری روند درمان خود، تحت یک عمل جراحی قرار گرفت.
محمدعلی نجفی و میترا استاد همسر دومشازدواج مجدد نجفی/ همسر دوم نجفی: تا الان هیچ چیز بدی از دکتر نجفی ندیدم
چند ماه بعد از کناره‌گیری نجفی از شهرداری تهران و در شرایطی که تصور می‌شد محمد علی نجفی مدتی با غیبت در رسانه‌ها به مشغول پیگیری روند درمان بیماری خود است، تصاویری از او به همراه زنی منتشر شد که مجدداً نام نجفی را سر زبان‌ها انداخت؛ تصاویری که انتشار آن با گمانه‌زنی‌هایی همراه شد تا اینکه فردی که در تصویر منتشر شده کنار نجفی قرار داشت، با یکی از رسانه‌ها مصاحبه و توضیحاتی درباره عکس منتشر شده ارائه کرد؛ او خود را «میترا نجفی» همسر قانونی محمد علی نجفی شهردار سابق تهران معرفی کرد و گفت که «متاسفانه به من تهمت زدند که من زن صیغه‌ای دکتر نجفی هستم در حالی که من عقدنامه دارم و حتی اگر صیغه هم باشد، هیچ مشکلی نداشت؛ آقای دکتر نجفی از من خیلی محترمانه خواستگاری کردند و من هم بعد از مشورت با خانواده به ایشان جواب مثبت دادم. این زندگی سر گرفته است و دلیلی ندارد که عده‌ای دنبال حواشی باشند. هر موضوعی و مسئله‌ای پیش بیاید با مدرک و سند از آقای دکتر نجفی در رسانه‌ها اعلام می‌کنم.»
همسر دوم نجفی عنوان کرد که «ما اردیبهشت ۹۷ با هم ازدواج کردیم و متاسفانه بر اساس عکس زناشویی ما گفته‌اند، چون رابطه نامشروع داشته با او ازدواج کرده است. تهمت‌زننده‌ها را به خدا واگذار می‌کنیم؛ به ما تهمت زدند که ایشان روابط نامشروع داشته است، من قول می دهم به همه مردم تا الان من هیچ چیز بدی از دکتر نجفی ندیدم؛ اگر رسانه‌ای که ادعای شفاف سازی دارد و به همسر من تهمت زده‌اند که رابطه نامشروع داشته، من می‌گویم؛ اولاً ایشان شاکی خصوصی ندارد و در ضمن من خودم قول می‌دهم اگر هر مشکلی بود شفاف سازی کنم؛ ولی حق دیگران نیست در حریم زندگی خصوصی ما وارد شوند. واقعاً اگر مردم منتظر اتفاقی هستند، هر مسئله ای از طرف اقای نجفی به‌عنوان خلاف باشد، من در رسانه‌ها اعلام می‌کنم.»
قتل میترا استاد/ وقتی نجفی قاتل شد
ساعت ۹:۱۰ صبح سه‌شنبه ۷ خرداد صدای درگیری یک زن و مرد و به دنبال آن شلیک‌های پی در پی از خانه شماره ۲۷۰۱ در طبقه هفتم برج آرمیتا در سعادت آباد تهران خواب ساکنان را آشفته کرد. چند تن از همسایه‌ها که از شنیدن این صدای مهیب وحشت زده شده بودند به دنبال یافتن علت صدا جلوی پنجره آمدند، اما خیلی زود سرو صداها پایان یافت و کسی دیگر پیگیر ماجرا نشد تا اینکه دو ساعت بعد به ناگاه صدای فریادهای زنی جوان بار دیگر فضای ساختمان را ملتهب کرد. زن ۴۰ ساله با داد و فریاد از همسایه‌ها کمک می‌خواست و از وقوع جنایتی هولناک خبر می‌داد. دقایقی بعد تیم جنایی پایتخت راهی محل حادثه شدند؛ نخستین بررسی‌ها نشان می‌داد مقتول زنی ۳۶ ساله به نام «میترا استاد» همسر دوم «محمدعلی نجفی» شهردار پیشین تهران بوده که بر اثر اصابت دو گلوله به قلب و دستش به قتل رسیده است.
تحقیقات اولیه گویای آن بود که پسر ۱۳ ساله مقتول پس از مراجعه از مدرسه به خانه با جسد خونین مادرش در داخل حمام رو به رو شده است. از همان اولین ساعات انتشار خبر قتل میترا استاد، گمانه زنی‌ها درباره قاتل آغاز شد. همان زمان یک منبع آگاه در دادستانی تهران از شناسایی مظنون به قتل همسر دوم محمدعلی نجفی شهردار سابق تهران خبر داد. پسر ۱۳ ساله میترا استاد همسر دوم نجفی نیز در نخستین اظهارات خود گفت که «نجفی دست بزن داشت و مدام مادرم را کتک می‌زد؛ یکبار مانع شدم، دست مرا شکست. قرار بود با مادرم بیرون برویم من از مدرسه با آژانس بازگشتم پول آژانس نداشتم، آمدم تا از مادرم پول آژانس را بگیرم که متوجه شدم مادرم مرده است.
با این اظهارات و شواهد موجود، عصر همان روز بود که قاتل میترا استاد پس از اینکه از سوی مقامات انتظامی و قضایی شناسایی شد، با پای خود به ساختمان پلیس آگاهی تهران رفت؛ «محمد علی نجفی» به قتل همسر دوم خود اعتراف کرد! نجفی این قتل را با استفاده از یک قبضه برتا ۹۲ کالیبر ۹ میلی متر ساخت ایتالیا انجام داده بود؛ اسلحه‌ای که بر اساس مقررات موجود در کشور در زمینه حفاظت از شخصیت‌ها و مقامات به نجفی تحویل داده شده بود و اما او از سال ۹۴ مجوزی برای حمل آن نداشته است.
خودکشی نجفی پیش از اقدام به قتل همسرش
نجفی در جریان اعترافات خود و همچنین دفاعیاتش در دادگاه گفته بود که پس از ارتکاب به قتل قصد خودکشی داشته‌اند اما در نهایت منصرف شده و راه‌حل قانونی را ترجیح داده است؛ وکیل او نیز همچنین گفته که «نجفی در گذشته نیز به دلیل مشکلات خانوادگی قصد خودکشی داشته و گویا در هتل لاله تهران این اتفاق افتاده و کارمندان هتل او را نجات داده‌اند». نجفی در اعترافات خود همچنین گفت که «یک نهاد تماس‌های مرا شنود می‌کرد و در اختیار همسرم قرار می‌داده است که در این خصوص شکایت کردم، اما این موضوع انگیزه قتل نبوده است»؛ اظهاراتی که با واکنش دستیار ویژه وزیر اطلاعات مواجه شد؛ این مقام وزارت اطلاعات تاکید کرد که «همسر دوم محمد علی نجفی شهردار اسبق تهران هیچگونه ارتباط و همکاری با وزارت اطلاعات نداشته است و پخش این گونه ادعاهای کذب موجب تشویش افکار عمومی و قابل پیگیری قضائی است».
محمدعلی نجفیرهایی نجفی از قصاص/ ۶ و نیم سال حبس سرانجام قتل همسر دوم
در ادامه رسیدگی به اتهام قتل از سوی نجفی و برگزاری جلسات پیاپی دادگاه و درخواست خانواده میترا استاد برای قصاص نجفی، وکلای نجفی در تلاش بودند تا اتهام موکل خود را از «قتل عمد» به «قتل غیر عمد» تغییر دهند اما در نهایت ۸ مرداد ۹۸ حکم قصاص او توسط دادگاه صادر و به وی اطلاع داده شد؛ پانزده روز پس از صدور حکم قصاص مسعود استاد (برادر مقتول) با انتشار مطلبی در شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی گذشت خانواده مقتول از قصاص نجفی را رسانه‌ای کرد. گرچه با اعلام گذشت خانواده میترا استاد قصاص نجفی منتفی شد اما از جنبه عمومی جرم به شش سال و شش ماه و بابت نگهداری سلاح نیز به دو سال زندان محکوم شد. که او
عفو رهبری و آزادی نجفی از زندان
در شرایطی که مدت محکومیت محمدعلی نجفی ۱۰ اردیبهشت سال آتی(۱۴۰۳) به پایان می‌رسید با توجه به سپری پدن بیش از نیمی از مدت محکومیت، او چند ماه قبل نامه درخواست عفو خود را از طریق زندان در اختیار کمیسیون عفو و بخشودگی قرار داد؛ پس از بررسی پرونده نجفی در نهایت با درخواست عفو او موافقت شد و همزمان با اعلام موافقت رهبری با عفو و تخفیف مجازات گسترده متهمان و محکومان، در ماه‌های پایانی سال گذشته این نخبه‌ی ایرانی دانشگاه MIT پس از نزدیک به ۴ سال تحمل زندان، در سن ۷۱ سالگی از زندان آزاد شد.
