راهکارهای نزدیک‌تر شدن سازمان‌ها به رسانه‌های جمعی

به گزارش ایران اکونومیست، دنیای امروز، در تســخیر فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی اســت و این فناوری‌ها آن چنان بشریت را از فاصله‌های دور بــه هم نزدیک کرده، گویی همه در کنار هم نشســته، با هم زندگی می‌کنند و چهره به چهــره، در حــال گفت‌وگــو، آن هــم روی یک فرش و زیر یک ســقف در یک فضای مجازی هســتند. بدون هیچ تردیدی، بشــر برای زیستن در دنیای امروز، به اطلاعاتی که او را در زندگی روزمره‌اش یاری و مدد می‌رسانند، نیازمند است. در این راستا، سازمان‌ها نیز برای تبیین و تشریح سیاست‌ها، برنامه‌ها و اقدام‌های خود به مردم و افکار عمومی و همراه کردن آنان با برنامه‌ها و سیاست‌هایشان، نیازمند بهره‌گیری از رسانه‌های جمعی در این سپهر اطلاعاتی هستند.

به گفته محققان، اگر سازمان‌ها نتوانند از شیوه‌ها و تکنیک‌های مختلف سنتی و مدرن اطلاع‌رسانی، به درستی و به شکل حرفه‌ای استفاده کنند، در ارتباط با همکاری و به‌کارگیری و مشارکت مخاطبان، برای اجرای موفق برنامه‌ها و سیاست‌های خود، بدون تردید با شکست مواجه خواهند شد. ارتباط و تعامل درســت و حرفه‌ای بین سازمان‌ها و رسانه‌ها یکی از کارهای ویژه‌ای است که روابط عمومی‌ها در سازمان‌ها، باید با هنرها و شیوه‌های درســت ارتباطی آن آشنا بوده تا بتوانند از ظرفیت‌های بی شــمار اطلاع‌رســانی رسانه‌ها در تحقق این مهم بهره لازم را ببرند. از ســوی دیگر رسانه‌ها، بیشــتر اطلاعات و منابع خبری خود را از سازمان‌ها و واحدهای روابط عمومی دریافت کرده و به اطلاع مخاطبانشــان می‌رسانند. در این میان، موضوع قابل تأمل آن است که متأسفانه، در این جریان ارتباطی بین سازمان‌ها و رسانه‌ها، برای دریافت، انتشار و چرخش اطلاعات، موانعی وجود دارد که نیاز به بررسی و رفع شدن دارند.

در رابطه با این موضوع، محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و دانشگاه علامه طباطبایی پژوهشی را انجام داده‌اند که در آن، چالش‌های ارتباطی روابط عمومی‌ها و رسانه‌های جمعی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

آن‌ها برای انجام پژوهش، به مصاحبه عمیق با ۱۵ نفر از استادان و صاحب‌نظران ارتباطات، روابط‌عمومی و رسانه پرداخته‌اند و همچنین با استفاده از ابزار پرسشنامه، دیدگاه ۴۰ نفر از مدیران و کارشناسان روابط‌عمومی وزارتخانه‌ها و دبیران و خبرنگاران روزنامه‌های سراسری را جمع آوری و سپس تجزیه و تحلیل کرده‌اند.

یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهند عواملی نظیر فقدان تخصص و حرفه‌ای‌گرایی، وجود خط مشی متفاوت سازمانی، رویکرد سیاسی و جناحی، نبود استقلال اقتصادی رسانه‌ها، عدم شناخت کافی روابط‌عمومی‌ها و رسانه‌ها نسبت به وظایف و محدودیت‌های یکدیگر، انتظارات نامعقول و گاهی داشتن نگرش منفی از مهم‌ترین چالش‌های ارتباطی است.

به گفته سید محمد دادگران، دانشیار گروه روزنامه‌نگاری و رسانه دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و همکارانش، «در چهار بُعد ساختاری، عملکردی، رفتاری و شناختی، عواملی نظیر اصلاح قوانین، آموزش نیروی انسانی و حرفه‌ای‌گرایی، تعامل و گفت‌وگو، پاسخگویی، صداقت و شفافیت، رعایت اصول اخلاقی، انتظارات معقول و شناخت متقابل وظایف، مهم‌ترین راهکارها برای رفع چالش‌ها و الگوی مطلوب ارتباطی بین روابط‌عمومی‌ها و رسانه‌ها قلمداد می‌شوند».

آن‌ها می‌گویند: «در بخش ســاختاری پیشــنهاد می‌شود، برنامه‌ریزی مناســبی برای آموزش و تجهیز نیروی انســانی در واحدهــای روابط عمومــی و رسانه‌های جمعی، با هــدف تخصصی‌تر کردن رویکردهای حرفه‌ای آنان نســبت به یکدیگر انجام شــود. همچنین بایستی نســبت به اصــلاح قوانین و رویه‌هایی که منجــر به ایجاد تنش و برخورد می‌شوند، نظیر برخوردهای سیاسی و جناحی و یا شخصی و ... با تهیه دستورالعمل و آیین‌نامه‌های ســازمانی، اقدام شود».

بر اساس این تحقیق، به منظور بهبود بخش عملکردی، پیشــنهاد شده است که دســت‌اندرکاران روابط عمومی و رسانه‌های جمعی، پاســخگوی نیازها و انتظارات معقول کاری از یکدیگر باشــند و با برگزاری نشست‌های دوســتانه، تعامل و گفت‌وگو، ســوء تفاهم‌ها را در فرایند همکاری با یکدیگر، در راســتای انجام وظایف و مسئولیت‌ها، برطرف و ارتباط خوب و مثبتی را برقرار کنند.

دادگران و همکارانش می‌افزایند: «در بخش رفتاری پیشــنهاد می‌شود، احترام متقابل توأم با رعایت اصول اخلاقی، در دستور کار دســت‌اندرکاران روابط عمومی و رسانه‌های جمعی قرار گیرد و به عنوان یک منشور رفتــاری، هر دو گروه ملزم به رعایت آن باشــند».

به بیان آن‌ها، «در بخش شــناختی نیز پیشنهاد می‌شود، دســت‌اندرکاران روابط عمومی و رسانه‌های جمعی از وظایف، مسئولیت‌ها، محدودیت‌ها و توانمندی‌های یکدیگر شناخت کافی و کاملی کسب کنند تا انتظار آن‌ها از هم معقول و منطقی شــود و با اعتمادســازی و نگرش مثبت، گلایه‌ها و انتظارهای نامعقول را به حداقل برسانند و یک ارتباط وتعامل مطلوب را برقرار کنند».

این یافته‌های علمی پژوهشی که توجه به آن ها می‌تواند ارتباط مؤثرتری را بین سازمان‌ها و رسانه‌ها رقم بزند، در فصل‌نامه «رسانه» متعلق به معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده‌اند.