سابقه برگزاری مسابقات بین المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران به سال ۱۳۶۰ برمی‌گردد، رقابت‌هایی که به لحاظ سابقه یکی از سه رویداد بین‌المللی قدیمی دنیای اسلام و از لحاظ فنی جزء برترین آن‌ها به شمار می‌رود، حالا ۳۸ دوره را پشت سر گذاشته و سی‌ونهمین دوره آن روز گذشته با حضور محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، آیت‌الله سیداحمد خاتمی عضو مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه موقت تهران، جمعی از مسئولین کشور و جامعه قرآنی جمهوری اسلامی ایران در سالن اجلاس سران کشور‌های اسلامی کار خود را آغاز کرد.
اولین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن ایران از ۱۶ تا ۲۰ بهمن ماه ۱۳۶۰ در حسینیه ارشاد تهران برگزار شد. در این دوره ۲۴ قاری و حافظ از ۱۲ کشور جهان شرکت داشتند که پنج داور خارجی به همراه چهار داور ایرانی قضاوت این مسابقات را عهده‌دار بودند.
امسال سی‌ونهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم در روز‌های ۳۰بهمن تا ۲اسفند در دو نوبت صبح و ظهر برگزار می‌شود و ۵۲ شرکت کننده از ۳۳ کشور جهان به رقابت می‌پردازند.
حمید مجید مهر، دبیر ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور در این زمینه گفت: امسال از ۸۰ کشور نمایندگانی را در مسابقات بین المللی قرآن داشتیم، اما در این مرحله به همراه جمهوری اسلامی ایران ۳۳ کشور در مرحله نهایی حضور دارند. رشته قرائت منحصر به برادران است، در بخش خواهران حفظ کل قرآن را داریم و برای اولین بار رشته ترتیل هم اضافه شده است. رشته ترتیل سه دوره‌ای است که در حال برگزاری است.
دبیر ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور درباره شرایط سنی بیان کرد: شرط ورود به مسابقات از ۱۸ سال و سقف سنی شرکت کنندگان هم ۴۰ سال است. بعضی از مسابقات ۴ سال یک بار، سه سال یک بار، دو سال یک بار است، اما در دوران کرونا تنها مسابقاتی که در دنیا که کار خودش را متوقف نکرد جمهوری اسلامی ایران بود که با استفاده از فناوری‌های روز موفق شد که مسابقات را برگزار کند؛ و امروز مفتخریم که برخی از مسابقات معتبر دنیا هم به ستاد برگزاری مسابقات ایران مراجعه و روش برگزاری غیر حضوری را مطالبه می‌کنند و ما هم دانش این کار را طبیعتا تا جایی که امکان داشته باشد در اختیار آنان قرار خواهیم داد.
مجیدی مهر درباره کشور‌های حاضر در سی‌ونهمین مسابقات بین‌المللی قرآن کریم می‌گوید: ما از کشور‌های افغانستان، الجزایر، اندونزی، جمهوری اسلامی ایران، بلژیک، بنگلادش، تاجیکستان، تانزانیا، ترکیه، تونس، چاد، دانمارک، ساحل عاج، سریلانکا، سوریه، سومالی، عراق، عمان، غنا، فیلیپین، قرقیزستان، کامرون، کانادا، کرواسی، کنیا، گامبیا، لبنان، لیبی، مالزی، مصر، هندوستان و پاکستان شرکت کننده داریم که بعضی از کشور‌ها برای اولین بار است که به مرحله فینال راه پیدا می‌کنند مثل کشور گامبیا یا کشور چاد. همچنین حضور پررنگ کشور‌های اروپایی نیز وجود دارد. دوستان ما در جلسات کارشناسی که بررسی می‌کردیم روند حضور اروپایی‌ها در سال‌های گذشته از بعد از نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپا رشد خیلی خوبی در حوزه فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی رخ داد و ارتباطاتی که با کشور‌های اروپایی برقرار شد.
وی با اشاره به استقبال بانوان برای بخش ترتیل اظهار کرد: از لحظه‌ای که اعلام کردیم که در رشته ترتیل بخش بین الملل خواهد داشت ۱۱۲ درصد افزایش ثبت نام داشتیم یعنی اگر سال گذشته هزار نفر بودند امسال بیش از دو هزار نفر ثبت نام کردند، اما در مورد حوزه بین الملل با توجه به اینکه ما فراخوان عمومی نداریم با استفاده از ظرفیت‌های وزارت خارجه، جامعه المصطفی، رایزنی‌های فرهنگی با یک ساز و کار و دستور العمل مشخصی کار را پیش می‌برد. این موضوع در واقع باعث می‌شود که در شناسایی افراد، فرایند‌ها یک مقداری کندتر دنبال شود، ولی راضی هستیم از میزان استقبالی که از این دوره از مسابقات شد.
دبیر ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور درباره دلیل عدم برگزاری رشته قرائت برای بانوان توضیح داد: در مورد رشته قرائت با توجه به ابعاد و ظرافت‌های خاص فنی که رشته قرائت دارد هنوز به جمع بندی در مورد رقابت‌ها در رشته قرائت ویژه بانوان نرسیدیم اگر زیرساخت‌های لازم فراهم شود حتما این موضوع در دستور کار قرار خواهد گرفت، اما ما محدویتی نداریم یعنی شما در دوره‌های گذشته مسابقات که ما داشتیم رشته‌های تفسیر و معارفی هم در دوره‌هایی حضور داشتند لذا این‌ها مواردی است که باید در جلسات کارشناسی به جمع بندی رسیده شود.
مجیدی مهر با اشاره به نحوه پرداخت جایزه‌ها تصریح کرد: مقام معظم رهبری بار‌ها در فرمایشاتشان اشاره کردند به این موضوع که حمایت از پول ملی باید در دستور کار مسئولان قرار بگیرد ما وقتی عنوان پول می‌آید طبیعتا اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد صادرات و واردات و کار‌های اقتصادی است، ولی غافل می‌شویم از فعالیت‌های فرهنگی به ویژه فعالیت‌های قرآنی در حوزه قرآن ما باید پیشگام باشیم یعنی ما با باید اولین لبیک به فرمایشات مقام معظم رهبری بگوییم. بحث خروج ارز، حمایت از پول داخلی این‌ها فروعات بعدی این موضوع است. ریاست سازمان اوقاف آقای خاموشی ابلاغ کرده است که از این دوره از مسابقات که باید بحث کارشناسی صورت گیرد و به این تصمیم رسیدند که ارز از مسابقات بین المللی ایران حذف بشود و امسال افرادی که به ایران خواهند آمد اسکناس رایج ریال جمهوری اسلامی ایران را به وطن خودشان خواهند برد به عنوان جایزه و یا حق الزحمه و داوران و یا هدایایی که دریافت خواهند کرد.
او ادامه داد: نفر اول در رشته حفظ کل و قرائت به عنوان دو رشته با سابقه مسابقات در واقع رتبه اول یک میلیارد و پانصد میلیون ریال، رتبه دوم یک میلیارد و دویست میلیون ریال و رتبه سوم نهصد میلیون ریال. در رشته ترتیل که رشته نوپایی است در رتبه اول نهصد میلیون ریال، رتبه دوم ۷۰۰ میلیون ریال و رتبه سوم هم ۶۰۰ میلیون ریال را شامل می‌شود.
وی درباره داور‌های مسابقات قرآن کریم گفت: برای حضور داور‌ها ما امسال از یک روش تلفیقی استفاده کردیم هم به مجموعه‌های سیاسی و فرهنگی کشورمان در خارج از کشور فراخوان کردیم و به یک فهرست ۵۰ نفره رسیدیم از آن ۵۰ نفر حدود سه ماه آموزش دادیم و تحت هدایت اساتید ممتاز جمهوری اسلامی ایران با آئین نامه آشنا شدند و در نهایت یک فضایی شبیه، شبیه سازی داوری برای آنان ایجاد شد و در نهایت ما داوران را انتخاب کردیم. امروز داورانی که در فهرست داوران ما هستند به ویژه در بخش برادران در حوزه داوری مسابقات تقریبا اولین بار است که به جمهوری اسلامی ایران می‌آیند و داوری می‌کنند و این نوید بخش است.
