به گزارش ایران اکونومیست، در دومین شب از سی‌وهشتمین جشنواره موسیقی فجر، موسیقی آذربایجان، ارکستر پیامبر مهربانی، هنرستان موسیقی دختران، شب اصفهان، مسعود صادقلو و مصطفی راغب، موسیقی بوشهر و آذربایجان، دوئت پیانوی صربستان، گروه قوالی افغانستان، سرود لارستان، موسیقی سیستان و مازندران اجرا داشتند.
اجرای موسیقی آذربایجان از ساعت ۱۸:۳۰ در تالار وحدت برگزار شد؛ اجرایی با شادیانه‌های موسیقی آذربایجان و هنرنمایی وحید اسداللهی و گروهش که موجب شور و شادی حاضران در سالن شد.
بخشی از این برنامه با موسیقی بی‌کلام همراه بود و بخشی دیگر با حضور خوانندگان آذری‌زبان یونس برومند و بهاالدین خراسانی اجرا شد که در بخش‌ها و قطعات تعیین شده به روی صحنه آمده و هنرنمایی کردند.
قطعه اول با تکنوازی «ناغارا» و سازهای پرکاشن آغاز شد و در ادامه گروه‌نوازی با هنرنمایی وحید اسداللهی سرپرست گروه و نوازنده ساز «ناغارا»، محمد اسدالهی نیاری نوازنده ساز «گارمون»، رضا اسدالهی نیاری نوازنده سازهای «پرکاشن»، پیام بنابی نوازنده ساز «تار»، فرامرز گلزارفرد نوازنده ساز«بالابان» و غلامرضا فرساد نوازنده «باس کیبورد» همراه شد تا قطعاتی شاد، ریتمیک و خاطره‌انگیز از موسیقی فولکلور را برای مخاطبان و علاقمندان موسیقی آذری به نمایش بگذارند.
قطعات این اجرا شامل «سن گلمزاولدوم» در دستگاه چهارگاه، «قوی گو لوم گلسین آی ننه» در دستگاه همایون، سولو گروه اسدالهی با اجرای قطعه «من سنی آذری وحدتم»، «فایتونچی ـ اوزون دره»، کوچه لر (آنسامبل)، داشلی گالا- قاشاقاباغ در دستگاه سه‌گاه (اثراستاد نامور)، «گوناخ گلجک» سولو گارمون (ترکنه) اثراستاد خراسانی، سولو تار (اثر استاد نامور)، سولو گارمون قطعه «سیمین بری در گیسویت ای جان»، فریده، سه گاه یاریخ کرم، تزگل بود.
در بخش‌هایی از این برنامه هنرنمایی پدر (وحید اسدالهی) و پسر (رضااسدالهی) با ساز ناغارا همراه بود که با استقبال بسیار مخاطبان همراه شد.
ادای احترام موسیقی به پیامبر مهربانی
ارکستر پیامبر مهربانی ویژه برنامه مبعث حضرت محمد مصطفی (ص) شامگاه شنبه و در دومین شب از سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر با رهبری آرش امینی و با آهنگسازی میلاد آقایی در تالار وحدت به روی صحنه رفت.
این اجرا که به مناسب مبعث حضرت رسول اکرم (ص) تدارک دیده شده بود، ساعت ۲۱:۳۰ با حضور حجت‌الاسلامعبدالحسین خسروپناه (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی)، محمود سالاری (معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، سیدمحمد هاشمی (معاون حقوقی، امور مجلس و استان های وزارت ارشاد)، سیداحسان قاضی‌زاده هاشمی (نماینده مجلس شورای اسلامی)، محمد الهیاری (مدیرکل دفتر موسیقی)، سید مجید امامی (دبیر شورای فرهنگ عمومی)، بهزاد عبدی (دبیرهنری جشنواره) برگزار شد.
قطعه ابتدایی این برنامه به موسیقی فیلم «محمد رسول‌الله» اثر موریس ژار، آهنگساز فرانسوی اختصاص داشت که با تنظیم و بازآفرینی میلاد آقایی برای ارکستر زهی با سازهای ضربی همراه بود. این موسیقی یکی از آثار ماندگاری است که به خوبی در حافظه شنیداری مسلمانان جهان ثبت شده است.
بر همین اساس، دو تم اصلی در این اثر انتخاب شده مورد بسط و گسترش قرار گرفته و برای ارکستر زهی تنظیم شده بود. اجرای ارکستر «پیامبرمهربانی» در دو موومان و در فرم «کانتات» نوشته شده است. فرمی موسیقایی و مذهبی که معمولا با گروه کر و ارکستری کامل یا ارکستر زهی و یا ارکستر بادی اجرا می‌شود و این اثربرای ارکستر زهی و تیمپانی و گروه کر نوشته شده است.
موومان اول با عنوان کانتات «طلوع»، بر اساس شعری از نظامی گنجوی تصنیف شد. مقدمه این اثر روایتگر جهل و تاریکی پیش از بعثت پیامبراکرم (ص) بود. ادامه این موومان از دو بخش تشکیل که بخش اول وصف و مدح پیامبر (ص) و بخش دوم نیایشی به درگاه خداوند که در دستگاه‌های موسیقی ایرانی نگاشته شده بود؛ با شعری با این مضمون: «محمد کافرینش هست خاکش هزاران آفرین برجان پاکش...»
موومان دوم براساس شعری از شاعر معاصر، میثم آقایی ساخته شده بود. مقدمه این اثر راوی رخدادی مهم یعنی بعثت پیامبر (ص) است. در ادامه این موومان از سه بخش اصلی تشکیل می‌شد. بخش اول بیانگر ورود پیامبر (ص) به غار حرا و مناجات با خداوند بود که این بخش بدون همراهی ارکستر و تنها توسط گروه کر اجرا شد.
در ادامه بخش دوم بازتابی از حیرت پیامبر اکرم (ص) در لحظه وحی و راوی فرود فرشته وحی بر ایشان بود. در نهایت بخش سوم، با ایجاد فضایی روشن و امیدبخش، روایتگر پیام رسالت پیامبر (ص) یعنی صلح و رحمت برای جهانیان بود. شعر این بخش با این مضمون اجرا شد: «دوباره وقت مناجات وقت وصل رسید؛ دوباره ولوله در آسمان فکند ندایش...»
آرش امینی، رهبر ارکستر «پیامبر مهربانی» گفت: «این کار در سبک موسیقی آتونال است (سبک موسیقی که به مفهوم هارمونیک سنتی، به یک گام یا مد موسیقی پایبند نیست.) به علاوه در بخش بخش آن بسیار هوشمندانه و به‌جا حضور موسیقی ایرانی کاملاً مشهود است؛ یعنی با آنکه فرم کار، کاملا کلاسیک است مثلاً در بخش‌هایی از اثر «ساقی‌نامه» در مایه بیات اصفهان به گوش می‌رسد. بخش‌های مهم دیگری نیز در مایه چهارگاه تصنیف شده است. نکته دیگر اینکه، اجرای این کار به دلیل لایه‌لایه بودن و تنوع ریتمیک بسیار سخت است و خوشبختانه ارکستر و گروه کر به خوبی از پس اجرای کار بر آمدند.. .»
گروه دختران در تالار رودکی
دومین شب از سی‌وهشتمین جشنواره موسیقی فجر با میزبانی هنرستان موسیقی دختران کشور در تالار رودکی برگزار شد. در این اجرا که از ساعت ۱۸:۳۰ آغاز شد، در بخش اول هنرجویان هنرستان موسیقی دختران قزوین قطعات خود را به صورت گروه‌نوازی اجرا کردند.
نگار نیری، کیمیا محسنی، عارفه فدایی ، سارا ثقفی، فاطمه ذکری فلاح، لاوین میراشه، سروناز فلاح، ریحانه حسن‌بیگی و مهشید گودرزی اعضای گروه هنرستان موسیقی دختران قزوین بودند که در تالار رودکی به صحنه رفتند.
نرگس وفایی (مدیر هنرستان موسیقی دختران قزوین) درباره این گروه و اجرای آنها در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر توضیح داد: «این اولین اجرای هنرجویان ما در جشنواره موسیقی فجر بود، اجرای صحنه‌ای در رویدادی مثل فجر و در تالار رودکی تجربه بسیار ارزشمندی برای هنرجویان موسیقی است و امکان دیده‌شدن آنها را فراهم می‌آورد.»
او درباره اینکه آیا اجراهای جشنواره فجر باعث روحیه نشاط و امید و همبستگی در جامعه می‌شود، گفت: «قطعا برگزاری جشنواره موسیقی فجر باعث شور و نشاط اجتماعی و باعث افزایش روحیه همدلی در جامعه می‌شود.»
در بخش دوم اجرای هنرستان‌های دختران کشور در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر هنرجویان هنرستان موسیقی دختران تهران به صحنه آمدند و قطعات خود را اجرا کردند.
تارا قهرمانی، فاطمه مزارعی، آلما نگهبان، مدیا احمدیان اعضای گروه موسیقی هنرجویان هنرستان موسیقی دختران تهران بودند که در تالار رودکی به اجرای صحنه‌ای پرداختند.
پریسا زهتابیان (مدیر هنرستان موسیقی دختران تهران) درباره این گروه و اجرای آنها در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر توضیح داد: «هنرجویان هنرستان موسیقی دختران تهران پنج سال است که در جشنواره موسیقی فجر در بخش غیررقابتی شرکت دارند؛ حضور و اجرا در جشنواره فجر انگیزه خوبی برای کار کردن و تلاش بیشتر هنرجویان می‌شود؛ ما هر سال گروه‌های بیشتری برای اجرا در جشنواره داشتیم متاسفانه در سه سال اخیر به دلیل پاندمی کرونا امکان گروه‌نوازی هنرجویان در جشنواره نبود چون تعدادی از آنها نمی‌توانستند به اجرا بروند؛ هنرجویان ما در واقع پس از سه سال امشب برای گروه‌نوازی به صحنه فجر آمدند.»
او گفت: «حضور هنرجویان موسیقی در جشنواره فجر و اجرای صحنه‌ای باعث روحیه نشاط و افزایش همدلی در جامعه می‌شود و در شرایط فعلی برگزاری جشنواره موسیقی یک ضرورت اجتماعی بود.»
«پیش درآمد اصفهان»، «درآمد»، «دونوازی سنتور و تار»، «بهار دلنشین»، سولو کمانچه و رنگ اصفهان قطعاتی بود که هنرجویان هنرستان موسیقی کشور در سی‌وهشتمین جشنواره موسیقی فجر اجرا کردند.
شب مکتب موسیقی اصفهان در جشنواره موسیقی فجر
در شب مکتب موسیقی اصفهان در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر علاوه بر رونمایی آلبوم موسیقی «کرشمه» هنرمندان پیشکسوت اصفهانی گوشه‌هایی از موسیقی اصفهان را به اجرا درآوردند؛ اجراهایی با ساز و آواز از موسیقی ردیف‌دستگاهی اصفهان که حال و هوای خاصی را به فجر سی و هشت آورد.
دومین شب از سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر تالار رودکی از ساعت ۲۱:۳۰ میزبان مکتب موسیقی اصفهان بود.
در ابتدای شب مکتب موسیقی اصفهان اسماعیل آذر به عنوان مجری این شب با اشاره به ویژگی‌های مکتب موسیقی اصفهان گفت: «ما چند مکتب موسیقی همانند سبک شعری در کشور داریم؛ یکی از برجسته‌ترین مکاتب، مکتب اصفهان است. اگر از شیراز شعر برخاسته از اصفهان هم موسیقی برخاسته است. مهم‌ترین ویژگی مکتب اصفهان درست خواندن شعر است؛ در این مکتب هیچ‌وقت خواننده‌ای هنر خودش را به گونه‌ای ارائه نکرد که شعر از بین برود ؛ خوانندگان اصفهان شعر را درست ادا می‌کردند. تفاوت خوانندگان اصفهان با دیگر خوانندگان این بود که خوانندگان اصفهان مفهوم شعر را می‌فهمیدند و می‌خواندند.»
اسماعیل آذر در ادامه از «استاد قناعت» دعوت کرد که به صحنه بیاید و قطعه خود را اجرا کند. این نوازنده پیشکسوت به صحنه آمد و با تکنوازی «قره‌نی» حال و هوای خاصی را به سالن رودکی آورد و مخاطبان را به وجد آورد. مجری این شب سپس از سعید مزدک (پیشکسوت موسیقی اصفهان و از شاگردان استاد جلیل شهناز ) و آقا رضاخان طباطبایی (خواننده ۸۰ ساله اصفهانی) دعوت کرد تا به صحنه بیایند. این دو پیشکسوت موسیقی قطعات را با ساز و آواز اجرا کردند.
در ادامه این شب هنرمندان اصفهانی منصور اعظمی‌کیا و پریسا ابوالقاسمی به صحنه آمدند و با دو نوازی نی و دف موسیقی ناب مکتب اصفهان را به سمع و نظر مخاطبان رساندند.
منصور اعظمی‌کیا (تدوین‌کننده آلبوم موسیقی ردیف آوازی اصفهان با نام کرشمه) به نکاتی پیرامون موسیقی ردیف‌آوازی اصفهان در این آلبوم اشاره کرد و گفت: «این آلبوم نتیجه چهل سال فعالیت من است؛ موسیقی ردیفی را هم مانند پازل کنار هم می‌چینند. همان‌طور که می‌دانید در جای جای کشورمان و در جغرافیای ایران هر منطقه موسیقی خاص خود را دارد. بزرگان ما اینها را کنار هم چیدند و اینها ردیف شدند و با منطق علمی، فیزیکی و موسیقیایی کنار هم چیده شدند و ردیف را شکل دادند. در این آلبوم ردیفی که من در زنجیره ردیف ایجاد کردم، یک پکیج است که از ۱۰ ردیف گلچین کردم که به درد آواز ایران بخورد.»
در شب مکتب موسیقی اصفهان در سی‌وهشتمین جشنواره موسیقی فجر آلبوم موسیقی ردیف آوازی اصفهان با نام «کرشمه» به تدوین منصور اعظمی کیا رونمایی شد.
علی عطریان (سرپرست گروه موسیقی مکتب اصفهان) درباره حضور موسیقی اصفهان در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر و قابلیت‌های مکتب موسیقی اصفهان توضیح داد: «موسیقی اصیل در اصفهان دارای تاریخی رشید و هزاران ساله در ایران مرکزی است؛ اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی ایران موسیقی در آن پایه و مبنای ردیف موسیقی ایران مرکزی است و ریشه‌های موسیقی امروز ما در این شهر نهفته است.»
پاپ در سالن میلاد نمایشگاه
مسعود صادقلو در اجرای خود در دومین روز سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر از دلتنگی‌های خود برای صدای سوت و دست هوادارانش گفت.
اولین اجرای روز دوم بخش پاپ جشنواره موسیقی فجر توسط مسعود صادقلو عصر شنبه، ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ روی صحنه سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی رفت.
صادقلو اجرای خود را با خوانندگی «خلوت» آغاز کرد و سپس در واکنش به ابراز احساسات طرفدارانش خطاب به آنها گفت: «خیلی دلم برای شما تنگ شده بود؛ ۷ الی ۸ ماه گذشته انگار مرده بودم. واقعاً دلم برای این صدا تنگ شده بود.»
این هنرمند جوان همچنین در بخش دیگری از اجرای خود، آرزویی برای سربلندی ایران کرد و در ادامه صادقلو پس از خوانندگی قطعات «رفت» و «آخر شب»، برای نخستین بار «تو یه نفر» را که جدیدترین قطعه منتشر شده از این خواننده پاپ است را اجرا کرد.
«شباهنگی» و «زده بارون» دیگر قطعاتی بودند که با هم‌خوانی تماشاگران همراه شد.
صادقلو در ادامه «خفگی» و «یار قدیمی» را اجرا کرد که با هنرنمایی ویولن و نوازنده ساکسیفون همراه بود. «چتر»، «بی عاطفه»، «حالا حالاها»، «زیر بارونا»، «سه حرفی» و «هوسباز» دیگر قطعاتی بودند که در دومین روز سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر از سوی مسعود صادقلو خواننده موسیقی پاپ به اجرا درآمد.
اشکان دباغ (کیبورد)، اردلان کاظمی (کیبورد)، وحید عویدی(گیتار)، ایمان توسلی (گیتار)، رضا دستفال (گیتار)، پویا خمی (پرکاشن)، پیمان لطیفی (درامز)، کسری حدید زاده (ساکسیفون) و امین واحدی (ویولن) نوازندگی اجرای مسعود صادقلو را عهده دار بودند.
«آواز زندگی» مصطفی راغب
مصطفی راغب شامگاه شنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ آخرین اجرای روز دوم بخش پاپ جشنواره موسیقی فجر را در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی روی صحنه برد.
راغب با خوانندگی «آواز زندگی» اجرای خود را افتتاح کرد و پس از خوشامدگویی به طرفدارانش و تبریک فرا رسیدن سالروز مبعث پیامبر اسلام(ص) «شالَت» را اجرا کرد.
«همینه عشق»، «تو را که دیدم»، «نرو»، «صدای باران»، «بی هوا»، دیوانگی»، «پیچک»، «دوستت دارم»، «شب» و همچنین «بیچاره فرهاد» از دیگر قطعاتی بودند که مصطفی راغب شامگاه شنبه در سالن میلاد اجرا کرد.
مصطفی راغب همچنین تصنیف‌های «بگذار سر به سینه‌ی من»، «پروانه شو»، «موی سپید»، «پادشه خوبان» و «مرغ سحر» را خوانندگی کرد.
هنرنمایی نوازنده ساز قارون در اجرای قطعه «شهزاده رویا» و نوازنده تار در اجرای قطعه «ساغی غم فردای حریفان چه خوری» از لحظاتی بود که با تشویق افراد حاضر در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی همراه شد.
نوید اسکندر (پیانو)، آرش ناصرالمعمار (ویولن)، امیر سام آقایی (ویولن)، مهرداد صدقی (ویولن)، غزل راکی (ویولنسل)، حسام علوی (گیتار)، مسعود مبینی (گیتار)، حسن ملکی (گیتار)، آشور مرادیان(درامز)، امین قاسمی فیروزآبادی (پرکاشن)، ارسلان مشروطه (تمبک و ضرب)، امیر احدی(تار) و آیلار زرپرور (قانون) اعضای گروه نوازندگان اجرای «مصطفی راغب» را تشکیل دادند.
فرهنگسرای نیاوران
فرهنگسرای نیاوران در دومین شب از سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر شامگاه گذشته شنبه ـ ۲۹ بهمن ماه ـ در نوبت اول اجرا ساعت ۱۸:۳۰ میزبان کنسرت دونوازی پیانو از کشور صربستان در بخش بین‌الملل بود.
این کنسرت هنرنمایی گروه «بی جی دو» مخفف نام دراگومیر براتیچ و همسرش ماریا گودِواچ دو هنرمند موسیقی صربستان بود که با عنوان «دوئت پیانو» یا «۴ دست به روی پیانو» نزدیک به سه سال است در سراسر دنیا اجرا می‌شود.
این گروه موسیقایی که تاکنون ۵۰ کنسرت در نقاط مختلف جهان روی صحنه اجرا کرده‌اند شب گذشته در بخش بین‌الملل سی و هشتمین جشنواره فجر حضور داشتند. اجرای دونوازی پیانو گروه «بی جی دو» در ابتدا با نواختن ۲ قطعه از باخ آغاز شد.
دراگومیر براتیچ پس از پایان این دو قطعه ابتدایی این کنسرت ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران گفت: «تهران جهان متفاوت‌تری نسبت به اروپا دارد و از تجربه حضور در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر خرسندیم.»
او در ادامه سخنانش با معرفی قطعات دیگر این برنامه توضیح داد: «نام قطعه دوم ما «رقص مردگان» خواهد بود که در ابتدا ۱۲ صدای زنگ خواهید شنید و بعد از آن به افسانه‌ها می‌پردازیم. همه قطعات این کنسرت از افسانه‌های کشورهای مختلف الهام گرفته شده است.»
این هنرمند افزود: «چند سال پیش من کتابی درباره افسانه‌های ایرانی خریداری کردم و با مطالعه آن به شباهت افسانه‌های ایرانی با افسانه‌ای صربستانی که مادربزرگم برای من تعریف می کرد، پی بردم.»
براتیچ درباره دیگر قطعات این کنسرت توضیح داد: «بعد از این قطعه‌ای الهام گرفته از افسانه‌های روسیه را خواهیم نواخت. این قطعه داستان ساعتی است که در زمان‌های گذشته با سرزندگی حرکت می‌کرده و با گذشت زمان دیگر به خوبی سابق نیست و از ادامه حرکت خسته شده است. سپس با نواختن ۴ قطعه کوتاه دیگر همراه شما خواهیم بود.»
این هنرمند بیان کرد: «افسانه ارفئوس» و «راپسودی مجارستانی» آخرین قطعات این دونوازی هستند.»
پس از این دونوازی قطعات نامبرده توسط این زوج صربستانی انجام شد.
براتیچ در پایان مراسم درباره تجربه حضور در ایران و سی‌وهشتمین جشنواره موسیقی فجر گفت: «مدت زمان کوتاهی در ایران حضور داشتیم ولی در همین مدت هم از دیدن تهران لذت بردیم. ایرانیان بسیار خونگرم هستند و احساس می‌کنم به یکدیگر شباهت‌های زیادی داریم و جشنواره موسیقی فجر گنجینه گرانبهای ایرانیان است که برگزاری آن باید ادامه‌دار باشد.»
او با بیان اینکه برگزاری جشنواره باعث شناخت هنری کشورها از یکدیگر می شود، ادامه داد: «امروز موسیقی ایرانی را شنیدیم که در آن ربع پرده وجود داشت و این برای ما بسیار عجیب بود چراکه ما در موسیقی صربستان تنها نیم‌پرده داریم. قطعا این شناخت به واسطه حضور و شنیدن موسیقی ایرانی اتفاق افتاده است و دلیلی است بر اینکه موسیقی زبان مشترک بین کشورهاست و همه مردم جهان می‌توانند بدون اینکه زبان مادری یکدیگر را بدانند با شنیدن موسیقی از هنر یکدیگر لذت ببرنند و به شناخت از هنر یکدیگر دست پیدا کنند.»
سفیر کشور صربستان، کنسول آلمان و رایزن نظامی کشور صربستان به همراه چند نفر دیگر از کارکنان و هنرمندان کشورهای آلمان صربستان مهمانان ویژه این کنسرت بودند.
نوازندگان گروه دونوازی پیانو کشور صربستان استادان کنسرواتوار بلگراد صربستان هستند که دریافت جایزه اول مسابقات بین المللی نوازندگی پیانوی بتهوون اتریش در سال ۲۰۱۹، دریافت جایزه جشنواره بین المللی مسکو در سال ۲۰۲۰، دریافت عنوان بهترین نوازندگان جوان در سطح اروپا در مسابقات بین المللی مجارستان ۲۰۲۰ بخشی از افتخارات این زوج هنرمند به شمار می‌آید.
جشنواره موسیقی فجر یگانه امید هنرمندان است
استقبال مخاطبان از کنسرت «قوالی» افغانستان باعث شد تا سن قطعه درخواستی به برنامه این گروه موسیقایی اضافه شود. فرهنگسرای نیاوران در دومین شب از سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر با اجرای کنسرت «قوال» افغانستان در ساعت ۲۱:۳۰ به کار خود پایان داد.
گروه موسیقی «سلام» به سرپرستی حمید ساعد، عبدالستار رسولی (آوازخوان و هارمونی‌نواز)، محمد حبیبی (آوازخوان و هارمونی نواز)، میراحمد علیزاده (رباب نواز)، عابدین محمدی (دوتار نواز) اجرای دوم فرهنگسرای نیاوران را به خود اختصاص دادند.
این گروه موسیقی با اجرای قطعات «پیر من و مراد من»، «ای قوم به حج رفته کجایید»، «شاد کن جان من که غمگین است»، «در جان چه کرده منزل، جانان من محمد»، «نمی دانم چه محفل بود»، «از ناله دل من..» و «عالم گرفتاری» میزبان علاقه‌مندان و مخاطبان حاضر در فرهنگسرای نیاوران بودند. استقبال مخاطبان از کنسرت «قوالی» افغانستان باعث شد تا علاوه بر قطعات نامبرده، به درخواست مخاطبان قطعات «هرات»، «ملاممد جان» و «قدح» نیز به عنوان حسن ختام کار این گروه هنری نواخته شود.
حمید ساعد، سرپرست گروه «سلام» از کشور افغانستان درباره اجرای کنسرت «قوالی» گفت: «موسیقی کشورهای افغانستان، هندوستان، بنگلادش و تاجیکستان یک فرهنگ آمیخته با یکدیگر دارد و قوالی نیز شاخه ای از موسیقی افغانستان است که در دیگر کشورها نیز رواج پیدا کرده است.»
او ادامه داد: «موسیقی «قوالی» شامل اشعار عارفانه و صوفیانه است و این سبک موسیقی در مرز بین موسیقی فولکلور و آماتوری در جریان است. اشعار این موسیقی شاد و معانی والایی دارد. تمام موسیقی دانان افغانستان در هر دوره و مرحله‌ای از کار هنری‌شان قرار دارند باید با این سبک آشنایی داشته باشند به گونه‌ای که در بین آهنگ‌هایی که می نوازند حداقل یکی از آنها باید به «قوالی» بپردازد.»
این هنرمند با اشاره به تاسیس گروه «سلام» مطرح کرد: «گروه موسیقی ما حدود ۳۰ نفر عضو دارد که از سال ۱۳۶۶ با عنوان پیشکسوتان مهاجرین افغانستان بنیاد این گروه را بنا کردیم.
سرپرست گروه «سلام» افغانستان درباره برگزاری جشنواره عنوان کرد: «جشنواره موسیقی فجر یگانه امید هنرمندان است. جشنواره‌ها باعث می‌شود تا ما دیده شویم، مردم ایران و سایر کشورها ما را بشناسند و نتیجه مثبت خوبی دارد.»
حمید ساعد در پایان گفت: «برگزاری جشنواره‌های موسیقی باعث تبادلات گسترده فرهنگی بین هنرمندان کشورها با یکدیگر می‌شود. ما در جریان همین رویدادهای هنری به اشتراکات فرهنگی زیادی دست پیدا کردیم و تاکنون با هنرمندان ایرانی نیز به صورت تلفیقی به تولید آثار موسیقایی پرداخته‌ایم. ما همه آریایی هستیم و موسیقی این مرزهای بین ما را حذف کرده است.»
فرهنگسرای ارسباران
گروه‌های سرود «مصباح الهدی» از استان فارس و «شمیم ولایت» از استان یزد، در دومین روز برگزاری سی‌وهشتمین جشنواره موسیقی فجر در بخش سرود به میزبانی فرهنگسرای ارسباران، شش قطعه را برای علاقه‌مندان و حاضران در سالن اجرا کردند.
گروه سرود «مصباح الهدی» با سرپرستی میلاد یزدان‌پناه به عنوان نخستین گروه کار خود را با اجرای قطعه «فرمانده دل‌ها» آغاز کردند. بعد از اجرای منسجم و تمرین شده‌ی قطعه «فرمانده دل‌ها» که مورد توجه حاضران در سالن نیز قرار گرفت، نوبت به اجرای دو قطعه «من انقلابی‌ام» و «پرچم عشق» رسید که این قطعات نیز با اجرای منسجم و قابل قبول این گروه تقدیم حاضران در سالن شد.
میلاد یزدان‌پناه، سرپرست گروه سرود «مصباح الهدی» که از شهرستان لارستان استان فارس به جشنواره موسیقی فجر آمده‌اند، در سخنانی با بیان اینکه این گروه از سال ۱۳۹۸ فعالیت جدی و حرفه‌ای خود در زمینه سرود را آغاز کرده‌اند، گفت: «در حال حاضر نزدیک به ۲۰۰ نفر در رده‌های مختلف سنی عضو گروه سرود «مصباح الهدی» هستند و میانگین سنی گروهی که امسال در جشنواره حاضر هستند، زیر ۲۰ سال است. »
سرپرست گروه سرود «مصباح‌الهدی» در ادامه با تشکر و قدردانی از مسئولان دفتر سرود و برگزارکنندگان جشنواره موسیقی فجر، افزود: «جای سرود در جشنواره موسیقی فجر خالی بود و امیدوارم با استمرار این اتفاق، در سالهای آینده شاهد حضور تعداد بیشتری گروه سرود از سراسر کشور در این جشنواره باشیم.»
یزدان‌پناه در پایان سخنان خود با بیان اینکه تولید سرود در کنار سختی‌های زیادی که دارد، بسیار لذت‌بخش و انرژی‌زا است، تصریح کرد: «برای ما مهم‌ترین و اصلی‌ترین دغدغه، محتوا و مفاهیمی است که قصد داریم در سرودهایمان مطرح کنیم و انتخاب شعر، صداسازی، آهنگسازی و سایر موارد در درجات بعدی قرار دارند.»
پس از سخنان سرپرست گروه سرود «مصباح‌الهدی»، نوبت به گروه سرود «شمیم ولایت» ار استان یزد رسید و این گروه ۱۱ نفره با سرپرستی علی کرمانی‌نسب، سه قطعه «سلام ایران»، «کنام شیران» و «هوای تازه» را به صورت قابل قبول و منسجمی برای حاضران در سالن اجرا کردند.
کرمانی‌نسب سرپرست گروه سرود «شمیم ولایت» نیز با حضور روی سن، ضمن قدردانی از برگزارکنندگان جشنواره موسیقی فجر برای افزودن بخش سرود به جشنواره، گفت: «ما خیلی وقت بود که منتظر چنین روزی بودیم و بسیار خوشحالیم که در مهم‌ترین و بزرگترین رویداد موسیقایی کشور حضور داریم.»
او در ادامه با بیان اینکه اعضای گروه سرود «شمیم ولایت» همگی از بچه‌های مسجدی هستند، مهم‌ترین دغدغه گروه خود را تولید آثار ماندگار عنوان کرد و افزود: امیدواریم بتوانیم در تولیداتمان حرف دل مردم را بزنیم و در راستای اهداف انقلاب اسامی گام برداریم.»
اما آخرین بخش برنامه‌های دومین روز جشنواره موسیقی فجر در بخش سرود، به نکوداشت و تجلیل از استاد هادی آرزم، آهنگساز و نوازنده پیشکسوت موسیقی کشورمان به خاطر بیش از نیم قرن فعالیت در زمینه تولید آثار ملی و مذهبی اختصاص داشت. استاد هادی آرزم پس از دریافت لوح تقدیر و تابلو نقاشی ـ خطی که توسط علی مینایی همزمان با اجرای گروه‌های سرود آماده شده بود، در سخنانی با قدردانی از برگزارکنندگان جشنواره موسیقی فجر، راز مانایی آثار موسیقایی را جدی گرفتن مقوله آموزش عنوان کرد و خطاب به جوانانی که علاقه‌مند هستند در زمینه موسیقی و به خصوص سرود فعالیت کنند، گفت: «علاوه بر استعداد و تلاش، باید مقوله آموزش را در کار موسیقی بسیار جدی گرفت.»
این هنرمند پیشکسوت در ادامه با اشاره به وجود استعدادهای فراوان برای تولید آثار ماندگار در کشورمان، افزود: «من معتقدم این پتانسیل در کشور ما وجود دارد و می‌توانیم با آموزش درست و اصولی، سرودهایی را نه تنها به زبان فارسی، بلکه به سایر زبان‌ها تولید کنیم و به وسیله سرود، فرهنگ و هنر سرزمین‌مان را در خارج از مرزها نیز ارائه کنیم.»
سیدمحمدهاشمی (معاونت حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، محمد الله‌یاری (مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، حامد جلیلی (مسئول دفتر سرود)، شهرام کرمی (مدیر فرهنگسرای ارسباران) و... از جمله چهره‌های حاضر در دومین روز برگزاری سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر بودند.
شب ماندگار سیستان و بلوچستان و مازندران در جشنواره فجر
در دومین روز برگزاری جشنواره موسیقی فجر در بخش موسیقی نواحی در فرهنگسرای ارسباران، ابتدا محمد گمشادزهی مطلق، نوازنده چیره‌دست تنبورک به همراه محمد ریگی‌پناه، خواننده و نوازنده قیچک، به مدت ۳۰ دقیقه برنامه برای حاضران به اجرای برنامه پرداختند.
قسمت دوم بخش موسیقی نواحی نیز در دومین روز برگزاری سی‌وهشتمین جشنواره موسیقی فجر، به اجرای پرویز شکارچیان (زمان) نوازنده و پیشکسوت و شناخته شده اهل مازندران، به مدت ۳۰ دقیقه، اختصاص داشت.
پرویز شکارچیان که اهالی موسیقی او را با نام زمان شکارچیان می‌شناسند، از دوران کودکی نوازندگی دوتار و خوانندگی را به صورت همزمان زیر نظر پدرش ارزمون شکارچیان و عموی پدرش استاد نظام شکارچیان از مشهورترین راویان موسیقی مازندرانی، آغاز کرده و از ۹ سالگی همراه پدر به صورت حرفه‌ای در مراسم و مجالس به اجرای برنامه می‌پرداخته است. از آثار ماندگار پرویز شکارچیان می‌توان قطعات «درویش»، «محمد رسول خدا»، «من غریبم» و همچنین خوانندگی تیتراژ قسمت ششم سریال پایتخت اشاره کرد.
کوشک باغ هنر
در دومین شب از این دوره از جشنواره موسیقی فجر از ساعت ۱٨ و۳۰ احمد علی‌شرفی نی‌انبان نواز باسابقه بوشهری بر روی صحنه رفت و به مدت ۳۰ دقیقه همراه با دمام نوازی عباس علی‌شرفی؛ موسیقی بی‌کلام بوشهری نواختند.
احمد علی‌شرفی اولین کسی بود که ساز نی‌انبان را وارد موسیقی بوشهر کرد و یکی از تکنوازان به نام نی‌انبان در بوشهر است. او همچنین از داوران جشنواره ملی موسیقی جوان نیز بوده است.
عاشیق حسن اسکندری در کوشک چه کرد؟
در سانس دوم اجراهای موسیقی اقوام امشب از ساعت ۲۱ و ۳۰ عاشیق حسن اسکندری و عاشیق علی کریمی به روی صحنه رفتند.
عاشیق اسکندری و کریمی همراه با خواندن موسیقی عاشیقی آذربایجانی نیز خودشان قوپوز می‌نواختند و در کنار این دو استاد، اسماعیل خدایی، بالابان نوازی می‌کرد.
عاشیق حسن اسکندری متولد سال ۱۳۲۶ در آذربایجان است. او نزد «عاشیق رسول قربانی» و «عزیز شهنازی» قاوال نوازی و آواز خوانی را فرا گرفت. بعد از مدتی سازنوازی را آغاز کرد و همزمان در رادیو تبریز به اجرای داستان‌های عاشیقی مشغول شد.
او در سال ۱۳۷۰مقام دوم تکنوازی، مقام اول گروهی سال ۱۳۷۵، مقام اول آوازخوانی سالهای ۱۳۶۹، ۷۸ و ۷۹ در جشنواره موسیقی فجر را کسب کرد. همچنین عنوان برگزیده در «جشنواره آوینیون فرانسه» سال ۱۳۷۰ از جمله افتخارات عاشیق حسین اسکندری است.
در سال ۱۳۹۴ نیز بر اساس رای شورای ارزشیابی هنرمندان کشور نشان درجه یک هنری به او اعطا شد. عاشیق اسکندری قریب به ۵۵ سال است که در هنر موسیقی عاشیقی فعالیت می‌کند. او تاکنون در کشورهای مختلفی چون جمهوری آذربایجان، ژاپن، آلمان، انگلستان، فرانسه، هلند، چین، ازبکستان، قزاقستان، اسلواکی، اتریش، اسلوونی، مجارستان، چک و ترکیه برنامه اجرا کرده‌است.
