به گزارش خبرنگار فرهنگی ایران اکونومیست، محبت نسبت به مقام پیامبر(ص) و اهل بیت علیهمالسلام در دنیای امروز به طور گسترده در حال افزایش است. شاهد این ادعا، گسترش چشمگیر نامگذاری نوزادان به نام خاندان عصمت و طهارت در سراسر دنیا، افزایش تعداد پایاننامههای دانشگاهی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در کشورهای گوناگون با موضوعاتی از جمله سیر و سبک زندگی پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله و ائمه اطهار علیهمالسلام، تشرف گسترده غیر مسلمانان به دین مبین اسلام و بسیاری از موارد دیگر است.
ایران اکونومیست گفتوگویی با حجتالاسلام سید کاظم ارفع، کارشناس دینی، انجام داده تا تأثیر محبت رسول گرامی اسلام صلیالله علیه و آله را در سبک زندگی مردم دنیا و لزوم اجرای دستورات دین مبین اسلام و به خصوص رعایت اخلاق را در جوامع امروزی بررسی کند.
امروزه شاهد گسترش دامنه دین مبین اسلام در سراسر جهان هستیم. نشانههای این اتفاق و آثار آن را چگونه تحلیل و ارزیابی میکنید؟
امروزه محبت پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله و ائمه اطهار علیهمالسلام، از مرزهای کشورهای اسلامی عبور کرده و درواقع به یک مسئله جهانی تبدیل شده است. این حب از درون قارهها – چه در میان مردم سفیدپوست و چه سیاهپوست- معانی و مفاهیم خاصی را به خود اختصاص داده است.
مستحضر هستید که امروزه به دلایل مختلفی در حوزه نامگذاری، بسیاری از مردم مسلمان جهان نام رسول خدا و ائمه هدی علیهمالسلام را برای فرزندان خود انتخاب میکنند. به طوری که چندین سال است که نام «محمد» به عنوان بهترین و برگزیدهترین نام حتی در کشورهای غربی اعلام میشود، و جالب اینجاست که اقلیتهای اسلامی در آن کشورها زندگی میکنند.
مسئله اخلاق، نیاز اصلی انسان قرن بیستم است
بنابراین مسئله توجه به پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله و رسالت آن حضرت و همچنین اهل بیت علیهمالسلام یک مسئلهای بسیار مهم است. اما چگونه باید سیره آن بزرگان را در جامعه امروز به درستی معرفی کرد که مردم از ادیان مختلف از آن استقبال کنند؟
ضرورت نگاه و رویکرد نوینی نسبت به سیره و سبک زندگی آن بزرگان مطرح میشود و باید مورد توجه قرار بگیرد تا بدانیم که چه عاملی موجب گرایش انسانهای قرن بیستم به سمت زندگی برتر آن بزرگان و توجه ویژه به ایشان شده است.
نکته قابل توجه در این زمینه آن است که انسان امروز به شدت تشنه اخلاق و معنویت است. با توجه به اینکه بعثت نبی مکرم اسلام بر اساس اخلاق بوده است، ضرورت بررسی اخلاقمداری در سیره آل الله مشخص میشود. چنانکه رسول خدا صلیالله علیه و آله در حدیث معتبری فرمودهاند که: «انَّما بُعِثتُ لأُتمِمَ مَکارمَ الاخلاق» به این معنا که من از سوی خداوند متعال مبعوث شدهام تا مکارم و فضیلتهای اخلاقی را به کمال برسانم.
درواقع آن حضرت انسان تشنه اخلاق و معنویت را به بهترین وجه و به کمال سیراب میکند. چنانکه مسئله اخلاق یکی از نیازهای اصلی در جوامع انسانی تا به امروز است و نیاز به آن به وضوح مشاهده میشود. بهطوری که در حوزه زندگی فردی و اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و فرهنگی به شدت نیاز به رعایت اصول اخلاقی هستیم و این نیازی است که همه مردم دنیا با آن مواجه هستند. چنین است که لازم است سیره و سبک زندگی پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله را به بهترین وجه بررسی کرد تا اخلاق را در جامعه و در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی نظاممند کرده، اصول اخلاقی را تداوم بخشیده و پایدار شود.
گرایش گروه های فاقد دین به سوی اسلام
به هر حال مکتب نبی مکرم اسلام از چنین توانمندی ویژهای برخوردار است که همه انسانها در طول قرنها و در مناطق مختلف جغرافیایی را تغذیه فکری و فرهنگی کند.
درست است. بر همین اساس نهفقط در خانوادههای مسلمان و در کشورهای آفریقایی و اروپایی، بلکه حتی در میان جوامع مسیحی و چهرههای برجستهای از آنها شاهدیم که اقتدا به پیغمبر اسلام صلیالله علیه و آله و تأسی به آن حضرت گسترده شده است. درواقع حب نسبت به پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله حتی در میان جوامع آنیمیست یعنی افرادی که گرایش به طبیعت دارند، رواج دارد.
زمانی که انسان توفیق پیدا میکند از اندیشه نبی مکرم اسلام و خاندان آن حضرت مطالبی را بیان کند، در میان قبیلههای فاقد دین الهی نیز جاذبههای بسیاری دارد. امروز شاهدیم که گروه گروه قبایل و جوامع میل به گرایش به اسلام پیدا کردهاند و اوامر، نواهی و دستورات اسلام به عنوان یکی از نیازهای بشری تلقی میشود.
در بسیاری از دانشگاهها روی نگارش رسالههای دانشگاهی در خصوص پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله و اهلبیت علیهمالسلام متمرکز شدهاند. این دانشگاهها الزاماً دانشگاههای اسلامی نیستند بلکه بعضی از آنها دانشگاههای مسیحی و یهودیاند.
نکتههای جالب توجهی در سیره نبی مکرم اسلام وجود دارد که آن حضرت را در میان قرنها متمایز ساخته است. دلیل و علت اصلی این وجه تمایز را چه میدانید؟
شخصیت و سیره و سبک زندگی رسول اکرم صلیالله علیه و آله برای انسان امروز جاذبههای ارزشمندی دارد. اگر زندگی آن حضرت را مرور کنیم، به این نکته میرسیم که یتیمی در سرزمینی خشک و کم آب رشد کرده و در 40 سالگی به رسالت مبعوث میشود.
آن حضرت در ابتدای رسالت خود با شرایط سختی مواجه بودند. بهطوری که بسیاری از افرادی که در آغاز رسالت نبی مکرم اسلام ایمان میآوردند، باید دین خود را پنهان نگه داشته و آداب اسلامی را به طور مخفیانه اجرا میکردند تا از آسیب دشمنان در امان بمانند.
اما امروز دنیا به مرحلهای رسیده است که عرصههای مختلف بینالمللی از نام و یاد و سیره پیغمبر اسلام صلیالله علیه و آله پر شده است و این اتفاق مبارکی است. جهان مسیحیت با وجود اینکه پیشینه خوبی نسبت به اسلام نداشتند، اما امروزه در میان محافل علمی و دانشگاهی غرب شخصیت نبی مکرم اسلام یکی از پرجاذبهترین شخصیتها محسوب میشود.
فتح الفتوح پیامبر(ص)
این فتح قلبها که میتوان آن را نوعی فتح الفتوح نامید، هنوز هم بعد از 14 قرن ادامه دارد و مرهون شخصیت والا و کامل پیغمبر اسلام صلیالله علیه و آله است. رمز این فتح بزرگ چیست؟
آن حضرت دعای بسیار زیبایی را عنوان کردهاند. نقل شده که وقتی آن حضرت در مقابل آینه میایستادند تا برای حضور در جمع مردم مرتب باشند، این دعا را میخواندند که: «اللهم أَحسِن خُلقی کما أَحسَنتَ خَلقی» به این معنا که خداوندا همان گونه که صورت ما را زیبا آفریدی، خلق و سیرت ما را هم زیبا گردان.
این زیبایی که در اخلاق رسول خدا صلیالله علیه و آله وجود داشته است، زمانمند نیست و نمیتوان آن را در مرور زمان و مکان و یا جغرافیای خاصی و بخشی از تاریخ محصور نگه داشت. این زیبایی سیرت و زیبایی اخلاقی مرزهای زمان و مکان را درنوردیده و حتی به مذاهب و ادیان دیگر هم راه پیدا کرده است.
با این توضیحات، به اعتقاد شما خلق و منش و سبک زندگی نبی مکرم اسلام به عنوان اسوه و الگویی برای همه انسانها و در طول تاریخ درآمده است؟
بله. همین خلق نیکو است که همه جانهای تشنه را سیراب میکند؛ جانهایی که بسیاری از الگوهای خود را در افسانههای پوشالی جستوجو میکنند. وقتی در چنین اوضاعی انسانها به یک شخصیت واقعی دست پیدا کرده و یک شخصیت اخلاقی و محاسن و زیباییهای سیرتی حقیقی میرسند، بالطبع مجذوب شخصیت او میشوند.
پایان پیام/