این دانشآموخته تئاتر که سالهاست با معلولان جسمی حرکتی و توانیابهای گوناگون آثار نمایشی را خلق میکند، همزمان با اجرای تازهترین نمایشش در گفتگویی با ایران اکونومیست از موهبتهای تئاتر برای معلولان میگوید و ابراز تاسف میکند که در کشور ما این موضوع مورد توجه نبوده است.
قاسمی که این روزها نمایش «جایی در میان ابرها» را با گروهی از توانیابهای جسمی حرکتی و اعصاب و روان در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر اجرا میکند، میگوید: سالها پیش به طور اتفاقی از طرف خانم دکتری که خودش تئاتر خوانده بود، برای کار کردن با یک توانیاب معلول دعوت شدم. این آشنایی سبب شد با این موضوع بیشتر درگیر شوم و بیشتر این گونه افراد را بشناسم. آنجا بود که فهمیدم میان معلولان جسمی حرکتی، سندرم دان، اعصاب و روان و ... تفاوتهای بسیاری وجود دارد. به همین دلیل پایاننامه دانشگاهیام را درباره نمایشهای ایرانی و تئاتر درمانی ارایه کردم.
او درباره نقش تئاتر در بهبود زندگی معلولان توضیح میدهد: تئاتر همچون دارو و درمان است برای آنان و سبب تقویت اعتماد به نفس و روحیه آنان میشود و کمکشان میکند تا بتوانند با جامعه ارتباط و دیالوگ برقرار کنند زیرا ساختار جامعه ناخوداگاه طوری طراحی شده که معلولان را به سمت انزوا سوق میدهد ولی تئاتر به آنان کمک می کند تا از این انزوا بیرون بیایند.
این کارگردان اضافه می کند: تئاتر برای توانیابان زمینه دیده شدن را فراهم میکند. بهزیستی این ضرورت را متوجه شده ولی فعالیتهایش در این زمینه بیشتر بر برگزاری جشنواره متمرکز است و کار اساسی در این باره انجام نمیدهد. البته به مربیان خود آموزش تئاتر میدهند ولی از جوانانی که بخواهند در این زمینه فعالیت کنند، حمایتی نمیکنند. به همین دلیل پیش از این بیش از ۱۰ گروه در این زمینه فعال بودند ولی امروز به حدود ۳، ۴ گروه رسیدهاند. چون به هر حال این کار سخت است. ممکن است بازیگر شما وسط کار حالش بد شود، شرایط عادی نیست و ضروری است همراهانی برای کمک به توانیابان حضور داشته باشند. اینجا مهم نیست که نتیجه کار شما خوب میشود یا بد، مهم این است که حال بازیگرتان خوب شود.
او یادآوری میکند که هنرمندانی در کشور ما به طور پراکنده در زمینه کار با معلولان کار کردهاند ولی تجربیات آنان ثبت نشده و اگر کسی تازه بخواهد وارد این حیطه شود، نمیداند باید از کجا شروع کند.
این کارگردان با تاکید بر لزوم استفاده از تجربیات استادان دیگر کشورها در زمینه تئاتردرمانی میافزاید: در همه زمینهها حتی مطالبی که بسیار خاص بودهاند مانند بیومکانیک، برای برگزاری کارگاههای آموزشی استادانی از کشورهای دیگر دعوت کردهایم ولی در زمینه تئاتر درمانی چنین نکردهایم در حالیکه برخی کشورها مانند انگلستان یا آمریکا در این زمینه خیلی پیشرفته هستند و تجربیات آنان میتواند به ما کمک شایانی کند.
قاسمی با ابراز تاسف از اینکه تئاتر برای معلولان در کشور ما بسیار ناشناخته است، ادامه میدهد: باید به جای پراکندهکاری، استادانی از کشورهای دیگر دعوت کنیم تا این رشته در دانشکدههای ما تدریس شود زیرا مبحثی است میان تئاتر و روانشناسی. به طور مثال وقتی شما با یک توانیاب کار میکنید، ممکن است ناگهان میانه اجرا، کار را ترک کند . شما نمیتوانید مانند یک بازیگر معمولی با او برخورد یا او را تنبیه کنید. بلکه باید بدانید از چه راهی وارد شوید.
او اضافه میکند: در زمینه تئاتر درمانی سازمان بهزیستی میتواند نقش مهمی داشته باشد. ضروری است که جلساتی با هنرمندان تئاتر برگزار و انواع معلولیتها را معرفی کند . با برگزاری همایشهای علمی در دانشکدههای مختلف میتواند زمینه آشنایی با این مبحث را برای دانشجویان ایجاد کند تا علاقهمندان این رشته بتوانند وارد کار شوند. کار کردن با توانیابان پیچیدگیهای بسیار دارد و متاسفانه در این زمینه از کشورهای پیشرفته خیلی عقب افتادهایم. البته حرکتهایی در زمینه تئاتر برای معلولان در شیراز آغاز شده ولی نتیجه آن مکتوب نشده که بتواند مورد استفاده دیگران قرار بگیرد .
به گزارش ایران اکونومیست، نمایش «جایی در میان ابرها» به کارگردانی افشین قاسمی که پیش از این در هفتمین جشنواره تئاتر آفتاب شرکت کرده و ۷ جایزه برده است، درباره خانوادهای است که اعضای آن دچار معلولیت هستند و برای استفاده از امکانات رفاهی و پزشکی تهران به فکر مهاجرت به تهران هستند در این میان ازدواج یکی از اعضای خانواده، این مهاجرت را سختتر هم میکند و ...
این اثر نمایشی تا روز ۲۵بهمن ماه در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر روی صحنه است.