۱۱ حقیقت شگفت‌انگیز درباره‌ی مغز

مغز ما از میلیارد‌ها نورون که با تریلیون‌ها اتصال به نام سیناپس با هم ارتباط برقرار می‌کنند ساخته شده و یکی از پیچیده‌ترین و جالب‌ترین اندام‌های بدن است.

به گزارش ایران اکونومیست با توجه به مسئولیت‌هایی که مغز بر عهده دارد، سالم و فعال نگه داشتن آن بسیار مهم است. در ادامه‌ی این مطلب، ۱۱ حقیقت جالب درباره‌ی مغز را می‌خوانید.

۱. شصت درصد مغز انسان از چربی ساخته شده است. این رقم نه تنها مغز را به چرب‌ترین عضو بدن تبدیل می‌کند بلکه این اسید‌های چرب برای عملکرد مغز حیاتی هستند؛ بنابراین بهتر است با مواد مغذی سالم و مقوی به شکل درستی سوخت آن را تامین کنید.

۲. مغز تا سن ۲۵ سالگی به طول کامل شکل نمی‌گیرد. رشد مغز از پشت آن آغاز می‌شود و تا جلوی آن ادامه می‌یابد. بنابراین، بخش قدامی مغز که برنامه‌ریزی و منطق را کنترل می‌کند آخرین بخشی است که تقویت می‌شود و اتصالات را سازماندهی می‌کند.

۳. ظرفیت ذخیره‌ی مغز تقریباً نامحدود است. تحقیقات نشان داده است که مغز انسان متشکل از حدود ۸۶ میلیارد نورون است. هر نورون با نورون‌های دیگر اتصالاتی را شکل می‌دهد که می‌تواند بیش از ۱ کادریلیون (۱۰۰۰ تریلیون) اتصالات اضافه کند. به مرور زمان، این نورون‌ها می‌توانند ترکیب شوند و ظرفیت ذخیره مغز را افزایش دهند. در بیماری آلزایمر، نورون‌های زیادی آسیب می‌بینند و دست از کار می‌کشند و به طور خاص، حافظه را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

۴. اطلاعات مغز هر ساعت به اندازه‌ی ۲۶۸ مایل در رفت و آمد است. وقتی نورونی تحریک می‌شود، یک تکانه الکتریکی را تولید می‌کند که از سلولی به سلول دیگر حرکت می‌کند. قطع این پروسه‌ی منظم می‌تواند سبب حمله‌ی صرع شود.

۵. به طور میانگین، رشد نخاع در ۴ سالگی متوقف می‌شود. نخاع که متشکل از یک دسته بافت عصبی است و از سلول‌ها حمایت می‌کند، مسئول ارسال پیام از مغز به سراسر بدن است.

۶. نخاع منبع اصلی ارتباط میان بدن و مغز است. ALS یا اسکلروز جانبی آمیوتروفیک سبب مرگ نورون‌های مغز و نخاع می‌شود و بر حرکت کنترل‌شده‌ی عضلات اثر می‌گذارد. بیماری دیگری که هم روی مغز و هم روی نخاع اثر می‌گذارد ام‌اس (MS) است. در ام‌اس، سیستم ایمنی به لایه‌ی محافظی که فیبر‌های عصبی را پوشش می‌دهد حمله کرده و سبب مشکلات ارتباطی میان مغز و بدن می‌شود.

۷. این عقیده که شما تنها از ۱۰ درصد مغزتان استفاده می‌کنید غیرعلمی است. ما در واقع از تمام مغزمان استفاده می‌کنیم. بله حتی در خواب! متخصصان مغز و اعصاب تایید کرده‌اند که مغز انسان همیشه فعال است.

۸. مغز انسان ۳ پوند (معادل ۱۳۶۰ گرم) است، چیزی معادل نیم‌گالن شیر. با این حال، اندازه همیشه بر هوش دلالت ندارد. مغز مردان معمولاً بزرگ‌تر از مغز زنان است.

۹. تیر کشیدن مغز حقیقت دارد. تیرکشیدن (یا فریز شدن) در واقع درد کوتاه اما شدیدی در قسمت جلوی سر است که با ورود سرما به گیرنده‌های پوشش بیرونی مغز به نام مننژ ایجاد می‌شود. سرما سبب انبساط و انقباض عروق خونی شده و محرک شروع سریع سردرد می‌شود.

۱۰. یک تکه از بافت مغز به اندازه‌ی یک دانه شن، حاوی ۱۰۰۰۰۰ نورون و ۱ میلیارد سیناپس است. با این حال، آسیب نورون‌ها می‌تواند بازخورد زیادی داشته باشد. برای مثال، در سکته، خون قادر به اکسیژن‌رسانی به مغز نیست. در نتیجه، سلول‌های مغزی می‌میرند و توانایی‌های آن ناحیه‌ی خاص مغز از دست می‌رود. به طرز مشابه، بیماری پارکینسون نیز زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های قسمتی از مغز به نام توده‌ی سیاه شروع به مردن می‌کنند.

۱۱. مغز انسان قادر به تولید ۲۳ وات برق است. تمام این نیرو به استراحت نیاز دارد. خواب کافی به حفظ گذرگاه‌های مغز کمک می‌کند. افزون بر این، محرومیت از خواب می‌تواند منجر به افزایش تجمع پروتئینی در مغز شود که با بیماری آلزایمر مرتبط است.