به گزارش ایران اکونومیست، دکتر حمیدرضا بنفشه، در نشست هم‌اندیشی پژوهشگران یک درصد پراستناد دنیا که در معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت برگزار شد، در مورد چالش‌ها و فرصت‌های دستیابی به مرجعیت علمی گفت: یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در تولید علم و دانش، مرجعیت و دیپلماسی علمی است و در کنار بحث مرجعیت علمی، باید به آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری نیز توجه داشت.
وی ادامه داد: اولین حوزه‌ای که باید در مرجعیت علمی توجه داشته باشیم این است که مشخص کنیم، منظور ما از مرجعیت علمی چیست؟ مرجعیت علمی یعنی یک فرد یا کشور، بر اساس توانمندی‌های علمی واقعی، مورد رجوع قرار بگیرد.
سرپرست دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت گفت: علاوه بر این که توانمندی در حوزه تولید و انتشار دانش مهم است، باید به پاسخگویی به نیازهای مردم و جامعه نیز توجه داشته باشیم.
بنفشه، با اشاره به چالش‌های موجود در این زمینه گفت: یکی از این چالش‌ها موضوع ایجاد رضایت در بین دانشمندان و حرفه‌ای این حوزه است. همچنین ایجاد ارتباط و شبکه بین متخصصان یک حوزه نیز یکی دیگر از چالش‌های این زمینه است که ما در ایران در این حوزه دچار ضعف هستیم.
وی ادامه داد: چالش دیگر در بحث سیاست‌گذاری، تغییر ذهنیت سیاستگذاران است که سیاستگذاران اعتقاد جدی پیدا کنند که باید در تصمیم‌گیری از دانشمندان حوزه استفاده کنند. همچنین بحث فالوآپ و پیگیری پیشرفت‌های علمی، موضوع جدی است که باید به آن توجه کنیم.
وی افزود: به علاوه؛ جلوگیری از پراکنده‌کاری نیز از دیگر چالش‌های این زمینه است. ما اگر می‌خواهیم مرجعیت علمی پیدا کنیم باید در حوزه‌های خاص که در آن دارای مزیت نسبی هستیم، تمرکز کنیم و نمی‌توان در همه حوزه‌ها دارای مرجعیت علمی بود.
سرپرست دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت، برای رسیدن به مرجعیت علمی، نیازمند تغییرات ساختاری هستیم، گفت: اگر می‌خواهیم به مرجعیت علمی دست پیدا کنیم باید ساختارها را تغییر دهیم و به سمت پژوهش‌های کاربردی برویم و از نخبگان در سیستم‌های مدیریتی خود استفاده کنیم و در نهایت یک نقشه جامع ملی برای دستیابی به مرجعیت علمی تدوین کنیم.
دکتر بنفشه، با بیان اینکه یکی از لوازم اولیه رسیدن به مرجعیت علمی ارتباط بین‌المللی است، گفت: باید یک فرآیندی را تدوین کنیم که بتوانیم تعاملات و همکاری‌های بین‌المللی را تقویت کنیم. یکی از مشکلاتی که اساتید برای شرکت در کنگره‌ها و سمینارهای بین‌المللی دارند، یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که مرجعیت علمی را با چالش مواجه می‌کند.
سرپرست دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت در خصوص کمبودهایی که در راه مرجعیت علمی وجود دارد، به نبود شاخص‌های نوآوری و فناوری اشاره کرد و گفت: یکی از دلایلی که رتبه ما در تولید دانش، رتبه ۱۵ دنیا است، و رتبه ما در تولید فناوری ۵۳ است، این است که ما اعضای هیئت‌علمی را با شاخص‌های نوآوری و فناوری رتبه‌بندی نمی‌کنیم و این "نبود شاخص" می‌تواند یک آسیب باشد.
وی ادامه داد: همچنین کمبودهایی که ما در کار تیمی و همکاری های بین‌بخشی، بین دانشگاهی و بین‌المللی داریم و موانع فرهنگی که در این زمینه داریم، مشکلاتی ایجاد کرده است.
بنفشه، با اشاره به اینکه یک سری استراتژی در این زمینه می‌توان تدوین کرد، گفت: در حوزه‌های دانشگاهی و منطقه‌ای، هم‌افزایی آموزش، پژوهش، درمانی می‌تواند به مرجعیت علمی کند.
وی ادامه داد: تاکید بر حرفه‌ای گری نیز یکی از استراتژی‌هایی است که می‌تواند مهم باشد و اینکه بتوانیم نخبگان را فارغ از اینکه سن‌شان چقدر است و ... در سیستم‌های دانشگاهی جذب کنیم.
سرپرست دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت، خاطر نشان کرد: در حوزه‌های کلان، بحث‌های بودجه‌ای در مرجعیت علمی خیلی خیلی مهم است. از نظر من با این میزان بودجه، کارهای بزرگی که انجام شده، واقعاً شق‌القمر بوده است. اگر واقعاً می‌خواهیم این موارد بهبود پیدا کند، نیاز است که سهم پژوهش را از تولید ناخالص داخلی افزایش پیدا کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: توجه به اهمیت کارگروهی، توجه به نقشه راه برای رسیدن به مرجعیت علمی و همچنین توجه به نوآوری، موضوعاتی هستند که می‌توانند برای رسیدن به مرجعیت علمی کمک‌کننده باشند.
