به گزارش ایران اکونومیست، این سنگ‌اِزاره‌ها با نقش پهلوانان شاهنامه فردوسی همانند اسفندیار، پشوتن، بهرام چوبین و رستم نزدیک به دو دهه است در فضای باز موزه پارس (شیراز) نگهداری می‌شود و بارها درباره تخریب آن‌ها هشدار داده شده است. سیاوس آریا ـ کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی ـ به تازگی تصاویری را از وضعیت نگهداری این سنگ‌ازاره‌های کاخ خورشید منتشر کرده و در این‌باره گفته است: قهرمانان و پهلوانان شاهنامه فردوسی که پیکره آن‌ها روی سنگ تراشیده شده و در حیاط موزه پارس یا عمارت کلاه فرنگی شیراز قرار دارند، بر اثر بی‌توجهی و فراموشی و رخنه عوامل طبیعی همانند باد و باران و آفتاب و عوامل بیولوژیکی (گل‌سنگ) ایستاده می‌میرند.
به گفته او، این سنگ‌نگاره‌ها در اصل سنگ‌های ازاره کاخ خورشید بوده که در دهه هشتاد خورشیدی از اداره آموزش و پرورش به نزدیک‌ترین مکان موجود، یعنی موزه پارس جابه‌جا شده و با داربست‌هایی در انتهای حیاط موزه نصب شده است که در زمان خود کاری مناسب بوده و برای نجات‌بخشی این سنگ‌های اِزاره صورت گرفته است، اما اکنون این شیوه نگهداری مناسب نیست و نیازمند کارشناسی و نصب سایه‌بانی با استاندادرهای بین‌المللی بر پایه منشورهای حفاظت و مرمت جهانی است که هم از رخنه عوامل طبیعی، همانند باد و باران و آفتاب پیشگیری کند و هم چشم‌انداز (منظر بصری) آن را خدشه‌دار نکند.
این فعال میراث فرهنگی با بیان این‌که گذشت زمان و رخنه عوامل طبیعی سبب شده است تا پایین سنگ‌نگاره‌ها پوسیده و فرسوده شده و در بخش‌هایی به گونه کامل آسیب ببیند، افزود: این سنگ‌نگاره‌ها در کنار درختان، گل‌ها و گیاهان قرار گرفته که با آب دادن به درختان به زیر پوسته سنگ‌ها رخنه کرده و سبب پوسیدگی و فرسودگی آن‌ها می‌شود که با نگاهی دقیق و ریزبینانه می‌توان به اثرات منفی و زیان‌بار این کار پی برد. از همین رو، بایسته است تا مکان سنگ‌نگاره‌ها در بخش دیگری از حیاط موزه جانمایی شود یا با درختان و گیاهان و گل‌ها فاصله مناسبی داشته باشد تا از رخنه گیاهان پیشگیری شود.
آریا همچنین گفت: روی نقش و نگاره‌های پهلوانان و قهرمانان شاهنامه فردوسی اثرات آسیب‌ها به روشنی آشکار و نمایان است.
او تاکید کرد: سنگ‌های اِزاره کاخ خورشید که نگاره و نقش قهرمانان شاهنامه فردوسی روی آن‌ها تراشیده شده، نیازمند رسیدگی فوری و نگاه مسؤولانه و دلسوزانه مدیران میراث فرهنگی استان و درک شرایط موجود است. نگذاریم قهرمانان شاهنامه فردوسی که در نقاط دیگر ایران نمونه‌های سنگی آن کمیاب است، ایستاده بمیرند.
بنا بر توضیحات این کنشگر میراث فرهنگی، کاخ خورشید که چسبیده به کاخ همایونی بوده و روبروی ارگ کریم خان زند قرار داشته، به یکی از پسران فتحعلی‌شاه تعلق داشت. برپایه اسناد موجود، کاخ خورشید یکی از زیباترین کاخ‌های سرزمین پارس و حتی جنوب ایران بوده که آیینه‌کاری‌های بسیار مجللی داشته است. سنگ اِزاره‌های این کاخ با نقش‌های قهرمانان و پهلوانان شاهنامه فردوسی، همانند اسفندیار، پشوتن، بهرام چوبین و رستم مزین شده است و قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد که از دهه هشتاد به حیاط موزه پارس جابه‌جا شده است. کاخ خورشید در پی ساخت و گسترش در سال ۱۳۱۶ خیابان کریم‌خان زند نابود شده است.
این تصاویر در حساب کاربری مهرگان آریا در اینستاگرام منتشر شده است
