
به گزارش ایران اکونومیست؛ کافهنوشت: برای بیشتر مردم، قهوه بخشی از برنامهی روزانهشان است. این نوشیدنی همان انرژی لازم را برای شروع روز به شما میدهد (سلام بر کافئین!) و در عین حال میتواند فوایدی برای سلامتی هم داشته باشد. تنها نکتهی منفی دربارهی فنجان قهوهی صبحگاهی این است که ممکن است با برخی داروها سازگار نباشد، بهویژه اگر آن داروها را در ساعات ابتدایی روز مصرف کنید.
قهوه میتواند به روشهای مختلفی با داروها تداخل داشته باشد. دکتر جنیفر بورژوا، داروساز میگوید: «قهوه ممکن است نحوهی جذب، متابولیسم یا دفع برخی داروها در بدن را تغییر دهد. برای مثال، میتواند باعث تخلیهی سریعتر معده شود، و در نتیجه دارو پیش از آنکه کاملاً جذب شود، از بدن عبور کند. همچنین قهوه با داروهایی که به آنزیمهای کبدی مانند CYP1A2 وابستهاند رقابت میکند، و این میتواند سطح دارو را در خون افزایش یا کاهش دهد.» نگران نباشید، این موضوع به این معنا نیست که باید کاملاً از قهوه دست بکشید. اما ممکن است لازم باشد زمان مصرف داروها و نوشیدن قهوهتان را کمی تنظیم کنید. در ادامه بخوانید تا ببینید کدام داروها ممکن است طبق هشدار متخصصان، با فنجان قهوهی صبحگاهی شما تداخل داشته باشند.
اگر پزشک برای شما داروی ضدافسردگی تجویز کرده است، باید مطمئن شوید که بلافاصله پس از مصرف این داروها قهوه نمینوشید، زیرا این کار میتواند باعث کاهش اثر دارو شود. به عنوان مثال، کافئین موجود در قهوه میتواند با داروی ضدافسردگی اسیتالوپرام ترکیب شود و جذب آن را در بدن دشوارتر کند. در نتیجه، مقدار کمتری از دارو جذب میشود و اثرگذاری آن کاهش مییابد. از سوی دیگر، برخی داروهای ضدافسردگی مانند کلومیپرامین و ایمیپرامین توسط همان آنزیمی به نام CYP1A2 تجزیه میشوند که کافئین نیز از طریق آن در بدن متابولیزه میشود. بنابراین اگر این داروها را همزمان با قهوه مصرف کنید، ممکن است سرعت متابولیسم آنها کاهش یابد و سطح دارو برای مدت طولانیتری در خون بالا بماند. در مقابل، این تداخل میتواند اثرات کافئین را نیز تشدید کند و باعث بیقراری، اضطراب یا لرزش شود.
کمکاری تیروئید حالتی است که در آن غدهی تیروئید (غدهای پروانهایشکل در جلوی گردن) به اندازهی کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند. وقتی سطح این هورمونها پایین باشد، ممکن است علائمی مانند خستگی شدید، درد مفاصل و عضلات، افسردگی یا افزایش وزن را تجربه کنید. دکتر بورژوا توضیح میدهد که جذب داروی لووتیروکسین، که برای درمان کمکاری تیروئید استفاده میشود، میتواند به طور قابلتوجهی با مصرف قهوه کاهش یابد. در واقع، برخی پژوهشها نشان دادهاند که قهوه ممکن است جذب این دارو را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. او میگوید این موضوع میتواند باعث نوسان در سطح هورمونهای تیروئید و بروز علائمی مانند خستگی یا مهذهنی (brain fog) شود. به همین دلیل به بیماران توصیه میشود پس از مصرف داروهای تیروئید، ۳۰ تا ۶۰ دقیقه صبر کنند و سپس قهوه بنوشند.
داروهایی که برای درمان پوکی استخوان استفاده میشوند، مانند ریزدرونات (risedronate) و آلندرونات (alendronate (، نباید همراه با قهوه مصرف شوند. دکتر بورژوا میگوید فرقی نمیکند نوشیدنیتان قهوهی کافئیندار باشد، بدون کافئین، یا حتی شیر یا آبمیوه همهی اینها میتوانند جذب دارو را کاهش دهند، زیرا بر نحوهی اتصال و حل شدن دارو در بدن تأثیر میگذارند. امنترین روش این است که این داروها فقط با آب ساده مصرف شوند.
سودوافدرین (Pseudoephedrine) یک داروی ضداحتقان بینی است که بدون نیاز به نسخه پزشک برای درمان گرفتگی بینی ناشی از سرماخوردگی یا آلرژی قابل تهیه است. سودوافدرین، مانند کافئین، یک محرک است. بنابراین وقتی همراه با قهوه مصرف شود، ممکن است عوارض جانبی هر دو ماده تشدید شود و باعث بیقراری، اضطراب یا لرزش بیشتر گردد. افراد مبتلا به دیابت باید هنگام مصرف کافئین در کنار این دارو احتیاط بیشتری داشته باشند، زیرا برخی مطالعات نشان دادهاند که ترکیب این دو میتواند باعث افزایش قند خون و بالا رفتن دمای بدن شود.
افرادی که داروهای ضدروانپریشی مانند فنوتیازین (phenothiazine)، کلوزاپین (clozapine)، هالوپریدول (haloperidol) یا اولانزاپین (olanzapine) مصرف میکنند، ممکن است نیاز داشته باشند زمان نوشیدن قهوهی صبحگاهی خود را تنظیم کنند. قهوه میتواند در توانایی بدن برای متابولیزه کردن (تجزیه) این داروها اختلال ایجاد کند. برای مثال، کلوزاپین و قهوه برای تجزیه شدن توسط آنزیمهای کبدی با هم رقابت میکنند. در نتیجه، اگر دارو نتواند بهدرستی متابولیزه شود، کارایی آن کاهش مییابد. یک مطالعه نشان داده است که غلظت پلاسمایی کلوزاپین پس از مصرف آن همراه با ۲ تا ۳ فنجان قهوه (حدود ۴۰۰ میلیگرم کافئین) تا ۹۷ درصد افزایش یافته است.
اگر به آسم مبتلا هستید بیماریای که باعث التهاب و تحریک مجاری تنفسی میشود ممکن است پزشک برای شما داروهایی از نوع برونکودیلاتور (گشادکنندهی مجاری تنفسی) مانند آمینوفیلین (aminophylline) یا تئوفیلین (theophylline) تجویز کند. این داروها با شل کردن عضلات مجاری تنفسی به شما کمک میکنند راحتتر نفس بکشید. از عوارض جانبی رایج این داروها میتوان به حالت تهوع، سردرد، بیقراری و تحریکپذیری اشاره کرد. مصرف بیشازحد کافئین قهوه، چای یا نوشیدنیهای انرژیزا میتواند این عوارض را تشدید کند و احتمال بروز آنها را افزایش دهد.
داروهای رقیقکننده خون معمولاً برای افرادی تجویز میشوند که در معرض خطر لخته شدن خون پس از جراحی یا به دلیل برخی بیماریهای قلبی یا خونی هستند. از آنجا که این داروها از لخته شدن خون جلوگیری میکنند، شایعترین عارضهی جانبی آنها خونریزی است. مصرف این داروها همراه با قهوه میتواند خطرناک باشد، زیرا کافئین موجود در قهوه نیز روند لخته شدن خون را کند میکند و در نتیجه احتمال خونریزی یا کبودی را بیشتر میسازد.علاوه بر این، پژوهشها نشان دادهاند که قهوه میتواند اسیدیتهی معده (pH) را کاهش دهد، و این موضوع باعث افزایش سرعت جذب برخی داروهای رقیقکننده خون مانند آسپرین میشود. وقتی دارو سریعتر جذب شود، مقدار بیشتری از آن به طور ناگهانی وارد جریان خون میشود، که این نیز میتواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
در مجموع، اگرچه قهوه برای بسیاری از ما بخشی جداییناپذیر از زندگی روزانه است، اما باید آگاه باشیم که میتواند با برخی داروها تداخل جدی ایجاد کند. در نتیجه، اگر دارویی به طور منظم مصرف میکنید، بهتر است پیش از نوشیدن قهوه یا تغییر زمان مصرف آن، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا هم از فواید قهوه لذت ببرید و هم از خطرات احتمالی در امان بمانید.