شهریار افندی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبری فارس «توانا» با اشاره به ساخت آزادراه با حضور بخش خصوصی تصریح کرد: در کشورهای پیشرفته بخش خصوصی در اجرای پروژه‌های آزادراهی مشارکت می‌کند به عنوان مثال در این کشورها ساخت پل، تونل و آزادراه توسط بخش خصوصی انجام می‌شود و با حضور خودروها در هر پل یا تونل، عوارض دریافت می‌شود.
افندی‌زاده با بیان اینکه در تمامی دنیا مجتمع‌های خدماتی رفاهی نیز در جاده‌ها با حضور بخش خصوصی ساخته می‌شود، خاطرنشان کرد: این در حالی است که در کشور ایران بخش خصوصی متمایل است در مدت زمان کوتاهی پس از سرمایه‌گذاری به سرمایه خود دست یابد در حالی که این امر غیرممکن بوده و بازگشت سرمایه در زیرساخت‌ها زمان‌بر است.
* ساخت آزادراهها با مشارکت 50 درصدی بخش خصوصی
رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای با اشاره به اینکه طبق برنامه‌ریزی، ساخت آزادراهها با مشارکت 50 درصدی بخش خصوصی و 50 درصدی دولت انجام می‌شود، افزود: هم‌اکنون برای ساخت آزادراهها، فروش اوراق مشارکت و فروش سهام کارخانجات دولتی با همکاری بخش خصوصی، انجام می‌شود.
نماینده تام‌الأختیار وزارت راه در هدفمندی یارانه‌ها با بیان اینکه در حال حاضر سرعت در جاده‌سازی و ریل‌سازی حدود پنج برابر شده خاطرنشان کرد: قطعاً به دنبال توسعه زیرساخت‌ها، نیازمند منابع مالی نیز هستیم بنابراین باید با ارائه مشوق‌های خاص، بخش خصوصی را برای حضور در پروژه‌های زیرساختی تشویق کرد.
* اخذ عوارض واقعی مشوقی مناسب برای جذب بخش خصوصی
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه بازگشت سرمایه بخش خصوصی در ساخت آزادراهها از طریق اخذ عوارض انجام می‌شود، به لزوم واقعی شدن قیمت عوارضی آزادراهها اشاره کرد و افزود: اگر میزان عوارضی که در آزادراهها دریافت می‌شود، با قیمت واقعی همراه نباشد، قطعاً مدت زمان بازگشت سرمایه برای بخش خصوصی و سرمایه‌گذار افزایش خواهد یافت، بنابراین در این صورت استقبال از ساخت آزادراهها توسط بخش خصوصی کاهش می‌یابد.
نماینده تام‌الأختیار وزارت راه در هدفمندی یارانه‌ها با تأکید بر اینکه وجود مشوق‌های خاص نظیر "مدت‌زمان کوتاه‌تر بازگشت سرمایه"، بخش خصوصی را برای حضور در پروژه‌های زیرساختی تشویق می‌کند، اظهار داشت: تا چندی پیش میزان نرخ عوارضی آزادراه تهران قم برای سواری‌ها یک هزار ریال بود در حالی که این رقم حتی حقوق پرسنل عوارضی را نیز تأمین نمی‌کرد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه طبق فلسفه آزادراهها اخذ عوارض در تمام دنیا معمول است، گفت: قطعاً دولت متمایل است مردم به رایگان از جاده‌ها استفاده کنند اما زمانی که بخش خصوصی سرمایه‌گذاری می‌کند لازم است بازگشت سرمایه در مدت زمان مشخص صورت گیرد.
رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای تصریح کرد: هم‌اکنون برای مجتمع‌های خدماتی ـ رفاهی و حضور آنها در جاده‌ها برنامه‌های خاصی در نظر گرفته شده است و تمامی این مجتمع‌ها توسط بخش خصوصی ساخته می‌شود.
* استفاده از آزادراهها اختیاری است؛ الزام وجود راه‌های عمومی در کنار آزادراهها
افندی‌زاده با بیان اینکه طبق قانون برنامه چهارم، ساخت آزادراه زمانی انجام می‌شود که یک راه موجود وجود داشته باشد، خاطرنشان کرد: قطعاً زمانی که مسیرهای مختلف با قیمت‌های متفاوت وجود داشته باشد قدرت انتخاب به مردم داده می‌شود که از مسیر عمومی استفاده کنند و یا از مسیرهایی که توسط بخش خصوصی استفاده می‌شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی ضمن اشاره به اینکه از این پس ساخت تمامی آزادراهها با حضور بخش خصوصی انجام می‌شود، ادامه داد: البته هر جا که بخش خصوصی برای جاده‌سازی وارد می‌شود، راهی عمومی نیز وجود دارد یعنی استفاده از آزادراهها اجبار نیست بلکه انتخاب است.
نماینده تام‌الأختیار وزارت راه در هدفمندی یارانه‌ها تصریح کرد: به عنوان مثال وقتی که آزادراه تهران شمال با سرمایه سنگین بخش خصوصی ساخته شود، قطعاً میزان عوارض نیز تا حدی افزایش می‌یابد اما باز قدرت انتخاب برای راننده وجود دارد که یا با صرف زمان و سوخت بیشتر 6 ساعت در طول مسیر قبلی حرکت کند و یا اینکه با پرداخت مبلغی ناچیز، 2 ساعته به شمال برسد که قطعاً مردم از این مورد استقبال می‌کنند همانطور که در خطوط اتوبوس حمل و نقل جاده‌ای اتوبوس‌های vip که قیمت بالاتری دارند نسبت به اتوبوس‌های عادی بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرند زیرا خدمات مناسب‌تری را نسبت به اتوبوس‌های عادی ارائه می‌دهند.
* نحوه محاسبه بازگشت سرمایه بخش خصوصی در ساخت آزادراهها
معاون وزیر راه و شهرسازی در خصوص بازگشت سرمایه بخش خصوصی و نحوه محاسبه آن در ساخت آزادراهها و اخذ عوارض، اظهار داشت: این موارد در حیطه اختیارات شرکت ساخت و توسعه زیربنای حمل و نقل بوده و روند محاسبه به این طریق است که میزان تردد سالیانه را برآورد اولیه کرده و نرخ سود را متناسب با سود بانک مصوب می‌کنند و پس از آن به روش‌های خاص میزان اخذ عوارض محاسبه می‌شود که بسته به میزان سرمایه‌گذاری ممکن است بازگشت سرمایه در مدت زمان 10 الی 15 و یا 20 سال انجام شود.
رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ادامه داد: اگر طی مدت زمان مذکور به هر دلیل سرمایه‌گذاری محقق نشود، بسته به نوع مشارکت طرف دولت در عقد قرارداد، عملکرد‌‌ها متفاوت است؛ اگر بانک‌ها طرف قرارداد باشند امکان دارد به آن قرارداد تمدید بخورد و اگر بخش خصوصی طرف قرارداد باشد، به طریقی دیگر عمل می‌شود تا طرف دولت در ساخت آزادراه متضرر نشود.
* نصب ترددشمار‌ها برای مشخص کردن میزان دقیق تردد در آزادراهها
افندی‌زاده خاطرنشان کرد: طبق برنامه‌ریزی مشخص، قصد داریم در آینده نزدیک و در قالب سیستمی جدید، در مبادی ورودی تمامی آزادراهها دستگاه ترددشمار نصب کرده و میزان تردد‌ها را محاسبه کنیم تا بتوان میزان تردد را به طور واقعی محاسبه کرد و بدین ترتیب مدت زمان بازگشت سرمایه دقیقاً محاسبه می‌شود.
* تغییر نحوه اخذ عوارض در آزادراه تهران - پردیس
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه قطعاً سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی زمان‌بر و بازگشت سرمایه طولانی‌مدت است، یادآور شد: وقتی در آزادراهی نظیر تهران-پردیس از هر خودروی سواری یک‌هزار و 500 تومان دریافت می‌شود، بنابراین طبق مدت مقرر بازگشت سرمایه صورت می‌گیرد و پس از آن آزادراه تحویل دولت می‌شود.
رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای افزود: البته این در حالی است که طبق قانون برنامه چهارم، ساخت آزادراه زمانی انجام می‌شود که یک راه موجود وجود داشته باشد؛ در همین آزادراه تهران پردیس - مردم قدرت انتخاب دارند که یا از راه قدیمی استفاده کنند و یا با پرداخت عوارضی از مسیری آزادراهی با طول کمتر و امنیت بیشتر استفاده نمایند.
نماینده تام‌الأختیار وزارت راه در هدفمندی یارانه‌ها ادامه داد: در آزادراهی نظیر تهران ـ پردیس که حومه‌ای است دانشجویان و ساکنان پردیس می‌توانند از سیستم‌های جدید سازمان راهداری استفاده کنند و کارتهای عبور ماهیانه بگیرند همانند مترو که کارتهای عبور ماهیانه، سالیانه و روزانه دارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: در چنین آزادراهی همچنین می‌توان با صدور کارت برای رانندگانی که همیشه در این مسیر تردد می‌کنند، روزانه به عنوان مثال 30 درصد تخفیف داد.
