صنایعدستی هر کشور را میتوان بازتابی از تمدن و فرهنگ مردم آن کشور دانست؛ دستساختهها از نخستین ابزار تعامل انسانها با یکدیگر و تعامل با طبیعت بیجان پیرامون خود در جوامع مختلف بودهاند و هستند، مطالعه در حوزه صنایعدستی اطلاعات قابل توجه و ارزشمندی از پیشینه تاریخ کشورهای مختلف ارائه میدهد.
صنایعدستی همیشه بخش قابل توجهی از بازارهای سنتی در شهرهای مختلف در همه جای جهان را تشکیل میدهد، در ایران هم علاوه بر حضور پررنگ در این بازارها و بازارچهها، بخش مشخصی را در صادرات غیر نفتی به خود اختصاص داده است، نمونه آن فرش ایرانی است که به رغم کاهش صادرات در بازارهای جهانی همچنان یکی از محبوبترین و شناخته شدهترین صنایعدستی در همه جهان به شمار میرود و البته قیمت بالایی هم دارد.
آثار صنایعدستی ایران از زیباترین آثار هنرمندانه جهان است، اما باید این هنرمندان، به کارآفرینان مناطق زندگی خود که بیشتر در روستاها زندگی میکنند تبدیل شوند، جریانی که به زنده کردن هنر در یک جامعه، برندسازی و تجاریسازی محصولات و حتی نام آن روستا در به عنوان مقصد و هدف گردشگری کمک خواهد کرد و به دلیل اشتغال تقریبا دائمی مردم روستاها، عشایر و ساکنان شهرهای کوچک در این صنعت، میتوان نتیجه گرفت که با سرمایهگذاری مناسب در بخش صنایعدستی، زیرساختهای اقتصادی جامعه خود را استحکام میبخشند.
اگر چه صنایعدستی یک حرفه سنتی و محصولات آن عناصر و تجهیزات کاربردی زندگی مردمان قدیم است، بر اساس نیاز آنها طراحی و تهیه میشده است، اما با تحولات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ابزاری در طول زندگی بشر، آثاری و وسایلی که در خوراک و پوشاک جامعه مصرف میشد هم متحول شد؛ کنون آثاری که قدمت و اصالت بیشتری با خود را نمایان میکنند بیشتر مورد توجه و استقبال گردشگران علاقهمندان تاریخ هنر و زندگی بشر قرار میگیرد.
بیشتر گردشگران قبل از سفر درباره آثار صنایعدستی مقصد تحقیق و مطالعه میکنند و هنگام بازگشت از آن مقصد با کنجکاوی حتی از شهری به شهر دیگر میروند تا نابترین و اصیلترین صنایعدستی آن سرزمین را به یادگار یا به سوغات خریداری کنند. هر چه این آثار از ساخت صنعتی دورتر باشند گرانبهاتر و هر چه طراحی و تولید آن با مواد اولیه از دل طبیعت محل زندگی هنرمند همگن و همگونتر باشد و از هنر ذهن و ذوق خلاق و ظرافت سرپنجه هنرمند تلالو و تجلی گرفته باشد، ارزش مادی و معنوی آن بیشتر خواهد شد.
آثار فاخر صنایعدستی در جهان به سرعت شناخته و ارزشگذاری میشوند، اما آثار درجه پایینتر که معمولا در بازارها و بازارچههای محلی یا فروشگاههای دائمی عرضه میشوند برای گردشگران جذابتر و مورد پسندتر بوده و راحت تر و بیشتر به خانههای آنها برای تزیین و حتی برای کاربرد راه مییابد. در هر دو حالت صنایعدستی رونقبخش صنعت گردشگری و عامل شکوفایی و استحکام زیرساختهای اقتصادی خواهد بود و با سرمایهگذاریهای کوچک باعث اشتغال پایدار میشود.
گلیم و جاجیم، میناکاری و معرق، ملیله کاری و منبت نمونههایی از هنر ناب ایرانی است آثاری که در خانه آرایی و اجزا یک آپارتمان شهری هم میتواند کاربرد داشته باشد، این درحالی است که نباید بازاریابی و ورورد به بازاهای جهانی فراموش شود که لازمه آن توجه به کیفیت محصول، بستهبندی و رعایت استانداردهای جهانی در حوزه سلامت بهداشت یک کالا است.
بازارچههای مرزی، کارگاههای تولیدی، خانههای بومگردی و سایتهای فروش آنلاین، کسبوکارهای حوزه صنایعدستی و گردشگری است که شهرداریها و دهیاریها میتوانند با برگزاری همایش و جشنواره یا بازارهای روز( جمعه بازار و شنبه بازار و... ) به معرفی و رونق این بخش کمک کنند تا علاوه بر تجاریسازی، مسیر کاربردیسازی محصولات هنرهای سنتی و صنایعدستی را تسهیل کنند.