
به گزارش ایران اکونومیست, به عبارت بهتر مسوولان قصد دارند برای جبران کسری بودجه به ثروتمندان یا ۲۰ میلیون نفری که بیشترین درآمد را دارند، یارانه ندهد. سوالی که در اینجا به وجود می آید این است که آیا دولت می تواند همه ثروتمندان را شناسایی کند تا حقی ناحق نشود و یارانه نیازمندی قطع نشود؟ آیا فقط یارانه ثروتمندان قطع خواهد شد؟ آیا اصلا ۲۰ میلیون ثروتمند داریم؟ اصلا تعریف مسوولان از ثروتمند چیست و باید چه اموالی و چه مبلغی داشت تا ثروتمند نام گرفت؟
جراحی اقتصاد یا حراجی اقتصاد!طرح تحول اقتصادی که یکی از شاخه های آن هدفمندی یارانه ها بود از سال ۱۳۸۹ جدی شد و محمود احمدی نژاد از آن به عنوان جراحی بزرگ اقتصاد نام برد. هدفمندی یارانه، طرح تحول مالیاتی، تحول نظام پولی و بانکی،مسکن و... از محورهای اولیه این طرح عظیم بود اما هیچ کدام از اینها به اندازه طرح هدفمندی یارانه ها مورد توجه قرار نگرفت چون قرار بود برای اولین بار در تاریخ اقتصاد ایران دولت، پول نقد به مردم بدهد؛نه کوپن و وعده های سرخرمن. در توجیه این طرح هم آمده بود که دولت با قطع همه یارانه ها از جمله سوخت، آب و برق درآمد قابل توجهی کسب می کند و بخشی از آن را به مردم پرداخت می کند. قرار بود با این کار جلوی بسیاری از اسرافها و بریز و بپاش ها گرفته شود. همچنین قرار بود با قطع یارانه سوخت و پرداخت نقدی آن به همه عدالت رعایت شود. مثلا تصور کنید بنزین لیتری ۱۰۰ تومانی حدود ۹۰۰ تومان یارانه دارد؛ چه کسی از این یارانه استفاده می کند؟ طبیعتا کسی که ماشین دارد و هر خانواده ای ماشین بیشتری داشته باشد و بنزین بیشتری مصرف می کند از این یارانه بیشتر استفاده می کند. طراحان طرح تحول اقتصادی قصد داشتند با پرداخت یارانه از این بی عدالتی بکاهند تا دولت نیز با درآمد هدفمندی یارانه ها به طرحهای عمرانی و تولید بپردازد. آیا دولت به این اهداف دست پیدا کرد؟ مشخص است که خیر. اگر تا آن موقع با ۴۵۵۰۰ تومان می شد ۴۵ کیلو میوه خرید حالا با این مبلغ نمی توان ۲۰ کیلوگرم میوه تهیه کرد. ارزش ۴۵۵۰۰ تومان سال ۱۳۹۲ حداقل یک سوم ۴۵۵۰۰ تومان سال ۱۳۸۹ شده است اما دولت برای پرداخت همین مبلغ ناچیز هم مشکل دارد.
فارغ از اینکه یارانه نقدی را خوب یا بد بدانیم باید قبول کنیم که کار دولت برای شناسایی دهک ها بسیار سخت است. به چه کسی ثروتمند گفته می شود؟ کسی که ماهانه ۱۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد؟ یا کسی که املاک زیادی داشته باشد؟ آیا آن فرد روستایی که املاک زیادی در روستا دارد اما درآمد مکفی ندارد هم جزو ثروتمندان محسوب می شود؟ اصلا کسی که درآمد میلیاردی دارد اما مالک هیچ ملکی نیست و حتی خودروهایش هم به نام کسی دیگر است را چگونه می توان شناسایی کرد؟
علل به وجود آمدن چنین وضعیتی بی شمار است که مهمترین آنها کاهش ارزش پول ملی، نابسامانی بازار ارز و به وجود آمدن هرج و مرج اقتصادی در کشور است. همه ما می دانیم که تحریمهای اقتصادی و مهمتر از آن عدم مدیریت صحیح در به وجود آمدن این وضعیت موثر بوده است اما چند نکته ابهام آمیز در این میان مطرح می شود. اینکه چگونه با وجود کاهش ارزش پول ملی و نقدینگی بسیار و درآمد قابل توجه دولت از مابه التفاوت نرخ قدیم و جدید دولت خزانه دولت برای پرداخت یارانه نقدی خالی است؟ چگونه آمارهای متناقض از سوی مسوولان اعلام می شود و یک روز خزانه راخالی اعلام می کنند و روز دیگر پر؟ یک روز کسری بودجه را علم میکنند اما روز دیگر آن را حل شده می دانند. یک روز از قطع شدن یارانه سخن می گویند و روز دیگر آن را تکذیب می کنند. همه می دانیم که این دولت قصد دارد روزی پرداخت یارانه ها را متوقف کند و با اعلام حذف ثروتمندان از لیست یارانه بگیران استارت این کار را زده است. پس دیگر این همه اظهارات رنگارنگ چیست؟
یارانه
خوشه بندی همان دهک شناسی است؟فارغ از اینکه یارانه نقدی را خوب یا بد بدانیم باید قبول کنیم که کار دولت برای شناسایی دهک ها بسیار سخت است. به چه کسی ثروتمند گفته می شود؟ کسی که ماهانه ۱۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد؟ یا کسی که املاک زیادی داشته باشد؟ آیا آن فرد روستایی که املاک زیادی در روستا دارد اما درآمد مکفی ندارد هم جزو ثروتمندان محسوب می شود؟ اصلا کسی که درآمد میلیاردی دارد اما مالک هیچ ملکی نیست و حتی خودروهایش هم به نام کسی دیگر است را چگونه می توان شناسایی کرد؟ آیا همه کسانی که ثروتمند هستند را می توان شناسایی کرد؟
بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که مهمترین علت ناکامی هدفمندی یارانه ها نداشتن آمار درست و حسابی اقتصاد خانوار بود و این مساله هنگامی مشخص شد که دولت وقت قصد داشته طرح خوشه بندی را اجرا کند و طبق این طرح مردم ایران به سه دسته فقیر، متوسط و غنی تقسیم می شدند. مبنای این کار هم اظهارات سرپرست خانوار و راستی آزمایی دولت اعلام شد اما با اجرای خوشه بندی اعتراض ها آغاز شد و خیلی ها که درآمد چندانی و مسکنی نداشتند در خوشه اغنیا و بسیاری از اغنیا در خوشه طبقه متوسط جای گرفتند. حالا دولت یازدهم هم قصد دارد ثروتمندان را شناسایی کند و مطمئن باشید در این طرح نیز بسیاری که خود را جزو اغنیا نمی دانند هم در دسته ثروتمندان قرار خواهند گرفت و خیلی ها به این تصمیم اعتراض می کنند.
شاید باورتان نشود اما اطلاعات دولت – به گفته برخی از نمایندگان – آنقدر ضعیف بوده که برخی افغانی ها و مرده ها هم یارانه می گرفتند! جالب اینکه در مقطعی دولت بیش از ۷۵ هزار نفر بیشتر از جمعیت کشور یارانه داده است! همه قبول داریم که باید دولت اطلاعات خود را به روز کند تا این پول های مفت پرداخت نشود
خارج رفته ها و خارجی هابعد از طرح موضوع حذف ۲۰ میلیون نفر از لیست دریافت یارانه ها بسیاری از نمایندگان اطلاعات جالبی را اعلام کردند؛ شاید باورتان نشود اما اطلاعات دولت – به گفته برخی از نمایندگان – آنقدر ضعیف بوده که برخی افغانی ها و مرده ها هم یارانه می گرفتند! جالب اینکه در مقطعی دولت بیش از ۷۵ هزار نفر بیشتر از جمعیت کشور یارانه داده است!
یارانه، کمکهمه قبول داریم که باید دولت اطلاعات خود را به روز کند تا این پول های مفت پرداخت نشود، همه دوست داریم یارانه کسانی که خارج رفته اند و حقوق دلاری می گیرند قطع شود، همه دوست داریم یارانه آن ثروتمندی که میلیاردها تومان درآمد دارد اما از ۴۵۵۰۰ تومان بیت المال نمی گذرد قطع شود، همه دوست داریم یارانه آن طماعی که یارانه دریافت می کند به خاطر اینکه خود را مستحق معرفی کرده و از پرداخت مالیات فرار کند،قطع شود اما آیا در این بین حق آن کسی که حق دارد یارانه دریافت کند ضایع نمی شود؟ طبق نظر کارشناسان ، پایگاه اسناد ملکی، پایگاه مالکیت خودروها، پایگاه اطلاعاتی مربوط به ایرانیان خارج از کشور، پایگاه اطلاعاتی مربوط به مالیات، پایگاه اطلاعاتی مربوط به وام و تسهیلات بانکی و سایر پایگاههایی که دولت در اختیار دارد، از راههای شناسایی ثروتمندان جامعه هستند اما قطعا در این بین برخی از ثروتمندان محترم با روش های گوناگون از این لیست فرار می کنند اما امیدواریم فقرا در این لیست افزوده نشوند! دولت باید بداند یارانه نقدی که به مردم می دهد صدقه نیست که هر روز برای دادن یا ندادن آن مصاحبه ها های رنگارنگی شود. این یارانه از آن ملت است اما با برخی بی تدبیری ها حالا تبدیل به مبلغ بی ارزشی شده و دولت فعلی قصد دارد زخم هایی که هدفمندی به اقتصاد زده را ترمیم کند.
شاید همه مخاطبان، قبول کنند که در صورت افزایش قدرت خرید و کاهش تورم و گران فروشی یارانه شان قطع شود. از مسوولان دولت تدبیر و امید توقع داریم با مردم روراست باشند و طرح هایی که در نظر دارند را برای مردم تشریح کنند. امیدواریم حذف ۲۰ میلیون نفر از لیست یارانه های نقدی بتواند به دولت کمک کند تا به اهداف بودجه ای خود برسد و جلوی قیمتهایی که هر روز افزایش پیدا می کند را بگیرد.
تبیان