کامران شرفشاهی مدیر مسئول انتشارات «تجلی مهر» درباره تحلیل زبان فارسی در آثار ترجمه‌ای گفت: ترجمه پلی میان فرهنگ هاست که امکان دسترسی به آثار، افکار بزرگان علم و ادب و فرهنگ سرزمین‌های دیگر را برای ما فراهم می‌کند. این فرصت را می‌توان حرکت مثبت و قابل تقدیر دانست. کسانی که وارد حوزه ترجمه می‌شوند، نخست باید زبان فارسی را خوب بدانند و در این زمینه تسلط داشته باشند. از ظرافت‌های زبانی و دستور زبان فارسی اگاه باشند و در درجه دوم، تسلط کافی بر زبانی که قصد ترجمه از آن را داشته باشند.
وی افزود: ترجیحا اگر کتاب از زبان اصلی اش ترجمه شود بهتر است. در این زمینه شاهدیم که برخی از آثار نویسندگان جهان به جای زبان اصلی از زبان‌های دیگر به فارسی برگردانده می‌شود. گاهی این آثار از زبان‌های دوم و سومی که به آن ترجمه شده اند به زبان فارسی برگردانده می‌شود. این کار ترجمه را گونه‌ای دیگر می‌کند. به طور مثال، اگر نویسنده از آمریکای لاتین و اهل مکزیک است، اثرش از زبان انگلیسی یا فرانسه به زبان فارسی ترجمه می‌شود که این کار صحیحی نیست. چون در هربار ترجمه، بخشی از ظرافت‌های زبانی و فرهنگی مورد نظر نویسنده از بین می‌رود. نکته دیگر، تسلط فراوان مترجم به زبان نویسنده است.
مدیر مسئول انتشارات تجلی مهر ادامه داد: اگر قرار است مترجم اثری را از زبان روسی به زبان فارسی برگرداند، باید نسبت به زبان روسی اشراف و تسلط کافی داشته باشد، درباره فرهنگ آن کشور مطالعه و با آگاهی کامل اثر را ترجمه کند. ترجمه‌هایی که در بازار نشر ما دیده می‌شود، فارغ از چنین عناوینی است. متاسفانه در سال‌های اخیر، شاهد حرکت‌های تاسف آور و کاسب کارانه‌ای در زمینه ترجمه هستیم اشخاصی ترجمه آثار دیگر مترجمان را کنار دستشان قرار می‌دهند. با تغییر کلمات گاه به مفهوم و معنای اصلی اثر صدمه می‌زنند و با به کار بردن واژه‌های مترادف به نام خود در بازار نشر عرضه می‌کنند.
شرفشاهی اظهار کرد: دریغ دارم که بگویم، برخی ناشران با ترجمه‌هایی که در آن تنها کلماتی تغییر کرده اند همسو شدند. برای مثال، بیش از ۸۰ ترجمه از مارکز ترجمه شده است. طبعا برخی از کسانی که در حوزه نشر ما حضور یافتند، افراد اشتباهی هستند و منش و نگرش فرهنگی ندارند و تنها به منافع مادی خودشان فکر می‌کنند. با چنین ترفند‌ها و روش‌هایی می‌توانند سود و اعتباری به دست بیاورند. به هرحال ریزه کاری‌ها و ظرافت‌های این کار از دید اهل فضل و فرهنگ دور نیست.
وی ادامه داد: وزارت ارشاد غالبا در کار ممیزی به چنین مسائلی توجهی نمی‌کند و تنها یک سری خط قرمز‌های خاصی دارد. از جمله اینکه به قومیت و باور‌های مردم اهانت نشود یا مشکلات اخلاقی در آثارشان وجود نداشته باشد و دیگر کاری به ترجمه و کیفیت آن ندارند و برایشان اهمیت ندارد که این ترجمه دسته چندم است و یا از روی ترجمه دیگران کپی کاری کرده اند. تنها راهی که می‌تواند این جریان را کند یا از گسترش آن جلوگیری کند حضور آگاهانه رسانه هاست.
مدیر مسئول انتشارات تجلی مهر توضیح داد: رسانه‌ها می توانند با آگاهی بخشی به جامعه و تجزیه و تحلیل کتاب‌ها، فضایی را برای جلوگیری از تضییع حقوق ناشران و مترجمان خوب فراهم کنند، چون کپی کاری آثار دیگران باعث می‌شود اجر یک مترجم خوب که مدت‌ها وقت گذرانده است تا اثری خوب را ترجمه کند و ناشری که در این زمینه سرمایه گذاری کرده است تاراج نشود و شخص دیگری با شارلاتان بازی این فرصت را به یغما نبرد.
باشگاه خبرنگاران جوان
