در یک سرمقاله جدید منتشر شده در مجله BMJ، سه تن از محققان دانشگاه کمبریج پیشنهاد میکنند که پوشیدن ماسکهای پارچهای باید در طول همهگیری کووید-۱۹ توسط همگان اجرا شود. این گروه استدلال میکند که مزایای بالقوه این کار بسیار بیشتر از نقاط ضعف احتمالی آن است.
"بابک جاوید"، مشاور بیماریهای عفونی از دانشگاه کمبریج توضیح میدهد: ما میدانیم که میزان زیادی از انتقال و شیوع کرناویروس جدید قبل از بروز علائم در افراد رخ میدهد، بنابراین پوشیدن ماسکها در درجه اول برای محافظت از دیگران و همچنین محافظت از پوشنده است.
استدلالهای مربوط به استفاده از ماسک در مقیاس بزرگ و توسط اغلب افراد جامعه طی هفتههای گذشته به شدت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، تا حدی که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC) به طور ویژه هفته گذشته توصیه کلی خود را تغییر داد و به استفاده گسترده از ماسکهای پارچهای توصیه کرد.
سه استدلال کلی وجود دارد که اغلب علیه استفاده گسترده و عمومی از ماسکهای صورت مطرح می شود: اول اینکه ادعا میشود هیچ مدرکی وجود ندارد که ماسکها یک فرد را از ارتباط با ویروس محافظت کنند. دوم اینکه استفاده همگان از ماسک، دست کادر درمان را که در خط مقدم مبارزه با این ویروس هستند از ماسک دور میکند و سوم اینکه ماسکها باعث ایجاد احساس امنیت کاذب در پوشنده و منجر به کاهش پیروی از سایر اقدامات مهم بهداشتی میشوند.
این مقاله به یادداشتهای قبلی که در مورد استفاده از ماسک در رابطه با مقابله با انتقال آنفلوآنزا نوشته شده است، اشاره میکند که در برخی از آنها آمده است ماسکها هیچ گونه محافظت قابل توجهی ارائه نمیدهند.
در حالی که این مقاله نشان میدهد استفاده گسترده از ماسک، به جای اینکه به عنوان یک اقدام محافظتی برای افراد سالم عمل کند، زنجیره انتقال را در کسانی که از ناقل بودن خود آگاه نیستند، محدود و قطع میکند.
این گروه با بیان اینکه واضح است که ماسکهای پزشکی باید برای کادر درمان استفاده شود، به بررسی میزان فایده ماسکهای پارچهای ساده پرداخت.
محققان میگویند: اگرچه شواهد بررسی کیفی دقیقی در دست نیست، اما برخی دادهها نشان میدهند که ماسکهای پارچهای تنها ۱۵ درصد از ماسکهای جراحی در مسدود کردن راه انتشار ذرات آلوده موثر هستند و پنج برابر بیشتر از عدم استفاده از ماسک تاثیر دارند. بنابراین قطعا زدن ماسکهای پارچهای بهتر از نزدن ماسک است.
بنابراین اگر یک ماسک پارچهای حداقل انتقال ذرات ویروس را کاهش میدهد، چرا هنوز تبدیل به یک توصیه عمومی نشده است؟ زیرا به نظر میرسد که عموم مردم قادر به درک چگونگی استفاده ایمن از این ماسکها نیستند و برخی از متخصصان از جمله سازمان بهداشت جهانی(WHO) میگویند که آنها میتوانند صدمات بیشتری را به بار بیاورند تا اینکه مفید باشند.
"ویلیام کیویل" از دانشگاه ساوتهمپتون با اشاره به توصیههای اخیر WHO در مورد پوشیدن ماسکها به صورت گسترده، توضیح میدهد: عموم افراد آموزش ندیده به طور مرتب در تلویزیون دیده میشوند که به طور مداوم ماسک خود را لمس و جای آن را روی صورت خود تنظیم میکنند که این کار موجب میشود خطر تماس با چشم افزایش یابد. در واقع مردم باید از چشمان خود که مسیری شناخته شده برای ورود ویروس است، محافظت کنند، همان کاری که کادر درمان با پوشیدن عینک و یا یک نقاب کامل صورت انجام میدهند.
"تریش گرینهال"، متخصص مراقبتهای بهداشتی اولیه از دانشگاه آکسفورد میگوید: این استدلال، توانایی عموم مردم در یادگیری چگونگی استفاده صحیح از ماسکهای صورت را دست کم میگیرد.
وی افزود: این استدلال غلط است که به مردم نمیتوان اعتماد کرد که دستورالعملهای مناسب برای پوشیدن و نگهداری ماسک را دنبال کنند، چرا که افراد در حال حاضر بسیار انگیزه دارند تا روشهای مناسب برای پوشیدن ماسک را به درستی یاد بگیرند.
محققان دانشگاه کمبریج در این مقاله تأکید میکنند: در حالی که استدلال "احساس امنیت کاذب" نامعتبر نیست، اما باید به عموم مردم درباره نحوه استفاده صحیح و ایمن از ماسکهای پارچهای آموزش داد. همانند کمپینهای شستشوی دست که راهاندازی شد، آموزش جمعی استفاده بیخطر و دفع ماسکها نیز امکانپذیر است. نکته مهم این است که اگر یک ماسک در هنگام دفع، آلوده باشد، به این معنی است که پوشنده را از ابتلا به ویروس محافظت کرده است.
"نیکلاس ماتسون" از موسسه ایمونولوژی درمانی و بیماریهای عفونی دانشگاه کمبریج و یکی از نویسندگان این مقاله همچنین به تأثیر روانی پوشیدن گسترده ماسک اشاره میکند. وی میگوید: دیدن پوشیدن ماسک توسط عموم مردم میتواند به عنوان یک یادآوری ارزشمند برای همهگیر بودن این بیماری باشد.
"ماتسون" نتیجه میگیرد: ما اکنون برای ورود به یک روال عادی جدید آماده میشویم. پوشیدن ماسک در ملاء عام میتواند نشاندهنده اتحاد ما در مبارزه با این تهدید مشترک باشد و اهمیت رعایت فاصلهگذاری اجتماعی را تقویت کند.
ایسنا