کووید ۱۹ از خانواده کروناویروسهاست که با سرعت بالای خود در گسترش و شیوع در سطح جهانی، تبدیل به یک دغدغه بزرگ شده است که تاکنون بیش از یک میلیون نفر را مبتلا کرده و جان هزاران تن را هم گرفته است. هنوز هیچ واکسن یا دارویی برای درمان کووید ۱۹ ساخته نشده است، اما دانشمندان و متخصصان بسیاری در اقصی نقاط جهان مشغول انجام آزمایشهای مختلف برای کشف واکسن این ویروس هستند.
واکسنها اساساً با تزریق ویروس مرده یا نسخه ایمن دیگر بیماری به فرد ایجاد میشوند، پس از تزریق، بدن به ویروس جعلی حمله کرده و شروع به ساخت پادتن میکند. اولین واکسن در انگلستان برای درمان آبله ساخته شد. از آن زمان تاکنون دانشمندان این روند را مورد بررسی قرار داده و به دنبال یافتن اصلاحاتی هستند تا با افزایش سطح ایمنی، میزان خطر را کاهش دهند.
محققان با استفاده از مطالعاتی که پیش از این بر روی ویروس سارس و مرس انجام شده، امیدوارند ساخت، توسعه و توزیع واکسن کووید ۱۹ را سرعت بخشند. در واقع ساخت واکسن در چند مرحله انجام میشود؛ برای ایجاد واکسن محققان ابتدا در آزمایشگاهها، یافتههای خود را بر روی حیوانات مورد آزمایش قرار میدهند که در برخی موارد ممکن است سالها به طول انجامد و در صورت نتیجه بخش بودن آزمایشهای اولیه، در مرحله بعد آزمایش بالینی انجام میشود و این امر نیز زمان خود را میطلبد. از این رو با توجه به تجربیات سابق، ساخت یک واکسن در شرایط عادی ۵ تا ۱۰ سال طول میکشد و تقریبا میانبر خاصی وجود ندارد، اما نکته حائز اهمیت در مورد کووید ۱۹ تعداد بالای تحقیقات و آزمایشهایی است که تاکنون در این باره انجام شده است و انتشار ژنوم این ویروس توسط دانشمندان چینی به جامعه علمی جهانی که روند ساخت واکسن آن را به ۱۸ ماه کاهش میدهد.
کووید ۱۹ از سنبلههای کوچک برای اتصال به سلولهای ما به عنوان "کلید" برای باز کردن درب سلول و اجازه ورود به آن استفاده میکند. در این شرایط بدن ما با آن تهاجم میجنگد که تب و علائم دیگر نتیجه نبرد با این ویروس است؛ ایجاد به اصلاح "ارتش" مناسب در بدن برای جلوگیری از باز کردن این کلیدها، روشی پیچیده است که میتواند سالها به طول انجامد، اما از آنجا که کووید ۱۹ از خانواده کروناویروسهاست، استفاده از دادههای مربوط به چنین سنبلههای حاصل از تحقیقات بر روی ویروس سارس، میتواند مسیر رسیدن به واکسن موثر را کوتاهتر کند.
به گفته متخصصان ویروسها ابتدا به DNA، سپس به RNA و بعد به پروتئین منتقل میشوند و از آنجا که بسیاری از واکسنهای موفق مانند هپاتیت B و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بر پایه پروتئین هستند، شواهد قوی وجود دارد که نشان میدهد این روشها میتواند تاثیربخش باشد. نکته قابل توجه اینکه تولید واکسنهای مبتنی بر پروتئین سریع و ارزان بوده و امکان ایجاد آنها در تعداد بالا بسیار است.
باشگاه خبرنگاران جوان