کارگران که آسیب پذیرترین قشر جامعه هستند با رکود و بیکاری چه کنند؟

این روزها دولت قصد دارد با صلاحدید وزارت کار بخشی از کارگران را مورد حمایت قرار دهد.


کشور‌های مختلف متناسب با سطح و نوع ساختار اقتصادی در جهت کاهش آسیب‌های ناشی از این رکود اقتصادی در تلاش هستند. کشورما نیز از این پدیده جهانی دور نمانده و ۲۹ بهمن ۹۸ وزارت بهداشت به صورت رسمی اولین ابتلا به ویروس کرونا را در کشور اعلام کرد. پس از تایید رسمی ورود ویروس کرونا به کشور و افزایش تعداد مبتلایان، بسیاری از فعالیت‌ها اجتماعی تعطیل شد.
به منظور کاهش سرعت انتقال ویروس، ستاد مبارزه با کرونا محدودیت‌هایی را در نظر گرفت که به موجب آن فعالیت‌های همچون رفت و آمد، مدارس و دانشگاه‌های تعطیل شد.
فعالیت‌های گردشگری، اقامتی، پذیرایی، حمل و نقل هوایی، ریلی و جاده ای، صنعت فرهنگی، هنری و تفریحی، خدمات آموزشی و غذا از مهم‌ترین صنایعی هستند که با بیشترین آسیب را دیدند.
یکی از اقشاری که با کاهش فعالیت‌های اقتصادی آسیب دیدند قشر کارگری بودند.کارگران که یکی از مهم ترین ارکان تولید هستند با تعطیلی واحدهای تولیدی با مشکل روبه رو شدند.
اولین تاثیر کرونا بر قشر کارگر موکول شدن موضوع تعیین دستمزد کارگران به سال جدید بود. در حالی که کارگران که در ماه‌های پایانی سال منتظر تعیین حقوق خود برای سال آینده بودند، اعضای شورای عالی کار نتوانستند به جمع بندی برسند و جلسات کمیته دستمزد را به امسال موکول کردند.

قبل از پایان سال اعضای کمیته رقم سبد معیشت یک خانواده کارگری ۴ نفره را ۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان تعیین کرد.

اعضا کمیته دستمزد میزان سبد معیشت یک خانواده کارگری را براساس جدول زیر تعیین کردند:

شرح	عدد
سبد تعیین شده سال 1398	37.596.625ریال
سبد تعیین شده سال 1399	49.400.000ریال
سهم خوراکیهای تعیین شده برای سال 1398	9.924.453ریال
سهم خوراکیهای تعیین شده برای سال 1399	15.289.431ریال
درصد افزایش خوراکی‌ها	54.06%
تورم خوراکیهای کل دی 98	52.1%
تورم خوراکیهای دهک کارگری دی 98	50.3و51.1% میانگین = 50.7%
سهم سایر اقلام سبد تعیین شده برای سال 1398	27.672.172 ریال
سهم سایر اقلام سبد تعیین شده برای سال 1399	34.110.569 ریال
درصد افزایش سایر اقلام سبد	23.27%
تورم غیرخوراکیهای دی 98	32.9%
تورم غیر خوراکیهای دهک کارگری دی 98	31.4و31.7% میانگین = 31.5%
سهم خوراکیها از سبد در پانزده گروه درآمدی کارگری	32.40 و 30.16 % میانگین = 31.28%
سهم خوراکیها در سبد تعیین شده	30.95%
سهم غیرخوراکی ها از سبد در پانزده گروه درآمدی کارگری	67.80 و69.84% میانگین = 68.82%
سهم غیر خوراکیها در سبد تعیین شده	69.04%
تفاوت دو سبد	11.807.375ریال
درصد افزایش کل سبد	31.40%
حداقل دستمزد سال 1398 با مزایا	20.344.155ریال
قدرت پوشش دستمزد بر سبد 1398	54.12%
درصد افزایش دستمزد مورد نیاز جهت حفظ سبد	58.04 %

طبق اعلام کمیته دستمزد برای اینکه یک خانواده کارگری بتواند کل سبد معیشتی خود را تامین کند باید حقوق آن‌ها در سال آینده حدود ۵۸ درصد افزایش (بیش از یک میلیون و ۱۸۰ هزار تومان) پیدا کندالبته این رقم برای قبل شیوع کرونا در کشور است و کنندگان کارگری در شورای عالی کار معتقد هستند با شیوع کرونا در کشور، رقم سبد معیشت خانواده ها افزایش پیدا کرده است.
هیچ تصمیمی هنوز برای دستمزد کارگران گرفته نشده است
علی خدایی عضو شورای عالی کار در گفت و گو با خبرنگار حوزه اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،اظهار کرد: هنوز تاریخی از سوی دولت برای برگزاری جلسات شورای عالی کار به منظور تعیین دستمزد کارگران به ما اعلام نشده است.
وی افزود: بعد از آخرین جلسه شورای عالی کار در سال گذشته، هیچ جلسه و گفت‌وگویی برای تعیین حقوق کارگران بین شرکای اجتماعی برگزار نشده است.
خدایی در باره تاثیر کرونا بر سبد معیشت کارگران گفت: کرونا قطعا در بخش هزینه‌های بهداشت و درمان خانواده ها تاثیر قابل توجهی داشته است، اما هنوز رقم آن تعیین نشده است.
این عضو شورای عالی کار بیان کرد: دیگر نیازی به برگزاری جلسه برای تعیین مجدد سبد معیشت نیست و ما منتظر برگزاری جلسات تعیین دستمزد هستیم و آقا شریعتمداری وزیر کار وعده داده بودند که در نیمه اول فروردین ماه جلسات برگزار شود، اما متاسفانه این کار هنوز انجام نشد.
خدایی درباره تاثیر اقدامات دولت در زندگی کارگران برای مقابله با اثرات کرونا گفت: قطعا اقدامات دولت مانند در نظر گرفتن بیمه بیکاری در محدوده زمانی که کارگران به دلیل قرنطینه بیکار شده اند تاثیر گذار خواهد بود، اما این اقدامات کافی نیست.
وی افزود: متاسفانه کارگران زیادی وجود دارند که به صورت غیر رسمی کار می‌کنند و این کارگران بیشتر در بخش اصناف فعالیت دارند و به دلیل اینکه در حال صنوف با تصمیم ستاد مقابله با کرونا تعطیل هستند، این کارگران بیکار شده اند که عمده آن‌ها حتی بیمه هم نیستند تا بتوانند بیمه بیکاری دریافت کنند. برای این قشر از جامعه هنوز تصمیم گرفته نشده است و اگر هم برای آن‌ها اقدامی انجام شده باشد زیاد مشهود نیست و این کارگران دچار مشکل هستند.
خدایی بیان کرد: بیمه بیکاری بیشتر مشمول کارگرانی می شود که در واحد های رسمی کار می کنند می شود به همین دلیل این کارگران از حداقل ها برخوردار هستند و بیشتر نگرانی ها در مورد کارگران غیر رسمی است که آمار دقیقی هم در مورد تعداد آنها وجود ندارد و برآورد‌ها می‌گویند که بیش از ۳ کارگر غیر رسمی در کشور وجود دارد.
به گفته فرامزر توفیقی عضو دیگر شورای عالی کار سبد معیشت خانواده‌ها بعد از شیوع کرونا از ۴ میلیون ۹۴۰ هزار تومان به ۵ میلیون‌ونیم افزایش پیدا کرده است.
با شیوع کرونا و با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا صنوف در روزهای پایانی سال که اوج فعالیت آنها بود، تعطیل شدند و به تبع آن کارگران زیادی نیز بیکار شدند.
مشاغل و اماکنی با شیوع کرونا تعطیل شدند شامل دانشگاه‌ها و مدارس، مهد کودک‌ها، پاساژها، مراکز خرید، نمایشگاه‌ها، خشکشویی‌ها، لوکس فروشی‌ها، اسباب بازی فروشی‌ها، گیم نت‌ها، قهوه خانه‌ و چایخانه و کافه و تریاها، فرش و موکت فروشی‌ها، فروش لوازم و مواد دخانی، تالار پذیرایی‌ها، باشگاه‌های ورزشی و بدنسازی، پارک‌ها و شهر بازی‌ها، باغ وحش‌ها، مراکز تجمع برگزاری مراسم اجتماعی، فرهنگی و مذهبی، بازار‌های روز موقت، آموزشگاه‌ها، موزه‌ها، سینما و تئاتر‌ها، مراکز فروش لوازم خانگی‌ها، کادویی فروشی‌ها، خدمات چاپ دیجیتال، آتلیه و عکاسی‌ها، اقامت سرا‌ها و اجاره ساختمان ویلای شخصی، تزیینات داخلی سازی، فروشگاه‌های فروش لوازم خانگی، قنادی‌ها، پوشاک فروشی‌ها، پارچه فروشی‌ها، خیاطی‌ها، خرازی‌ها، مصالح فروشی‌ها، آهن فروشی‌ها، فروشگاه قطعات یدکی و چایخانه‌ها هستند.

قاسم نوده فراهانی رئیس اتاق اصناف تهران، از ادامه دار شدن تعطیلی‌ها تا روز ۲۳ فروردین خبر داد و گفت: واحد‌هایی که در این ایام تعطیل بودند تا روز بیست و سوم فروردین تعطیل خواهند بود یعنی باز شدن واحد‌های صنفی به بعد از تعطیلات نیمه شعبان و آخر هفته موکول خواهد شد.

او ادامه داد: در این ایام تنها فروشگاه‌ها و مراکز عرضه اقلام ضروری به روی مردم باز خواهند بود و هیچ یک از واحد‌های صنفی که در این ایام تعطیل بوده‌اند شروع به فعالیت صنفی نخواهند کرد.

نوده فراهانی تصریح کرد: از روز بیست و سوم فروردین به بعد تعیین و تکلیف خواهیم کرد تا صنوف مختلف به ترتیب اولویت فعالیت خود را آغاز کنند. طی جلسات کارشناسی و ارزیابی‌های تخصصی ترتیب صنوف تعیین خواهد شد.

دولت به منظور کاهش خسارت ناشی از کرونا اقداماتی اتخاذ کرده است تا خانواده ها با مشکلات کمتری مواجعه شوند.

در اولین اقدام دولت تصمیم گرفت به خانواده هایی که بعد از کرونا هیچ درآمدی ندارند کمک معیشتی پرداخت کند.

سازمان برنامه و بودجه مکلف شد که در ۴ دوره کمک معیشت به ۳ میلیون خانواده پرداخت کند.

اولین مرحله این کمک معیشتی در آخرین روز سال ۹۸ به حساب یارانه سرپرستان خانواده واریز شد و تا خرداد ماه نیز سه دوره دیگر آن پرداخت خواهد شد.

تعداد اعضای خانواده	مبلغ پرداختی
خانواده ۱ نفر	۲۰۰ هزار تومان
خانواده ۲ نفر	۳۰۰ هزار تومان
خانواده ۳ نفر	۴۰۰ هزار تومان
خانواده ۴ نفره	۵۰۰ هزار تومان
خانواده ۵ نفره و بیشتر	۶۰۰ هزار تومان

همچنین دولت به ۴ میلیون نفر که از اقشار آسیب پذیر وام یک و نیم تا دو میلیون تومانی پرداخت می‌کند. این وام در قالب کارت‌های اعتباری خرید کالا به افراد پرداخت می‌شود. این کارت‌ها در طرح خرید اعتباری اضطراری ناشی از شیوع کرونا براساس دستورالعمل ابلاغی معاون اول رییس جمهور به اقشار آسیب‌پذیر فاقد درآمد ثابت از قبیل رانندگان تاکسی، اتوبوس، مینی‌بوس و کرایه‌های بین‌شهری، دستفروشان و کارگران فصلی تا سقف ۴ میلیون خانوار به تشخیص وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعلق می‌گیرد.

بانک‌های عامل همان بانک واریز کننده یارانه افراد بوده و موظفند ۴۸ ساعت پس از اعلام وزارت کار، به ترتیب اعتبار یک میلیون تومانی را در کارت خانوار‌های یک نفره و ۲ میلیون تومانی را در کارت خانوار بیش از یک نفره فاقد درآمد ثابت منظور کنند.

بازپرداخت طی ۲۷ ماه که ۳ ماه آن تنفس است صورت می‌گیرد و ۸ درصد از سود ۱۲ درصدی آن توسط دولت به بانک‌ها پرداخت می‌شود.

مشمولین نیازی به مراجعه به بانک‌ها نداشته و بانک‌ها با اخذ تعهد الکترونیک می‌توانند اقساط را از یارانه و کمک هزینه معیشتی افراد کسر کند. دارابودن چک برگشتی و اقساط معوق بانکی مانع دریافت این تسهیلات نمی‌شود.

بیمه بیکاری برای کارگران

با شیوع کرونا و بیکار شدن تعدادی از کارگران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی متعهد به پرداخت بیمه بیکاری به این دسته از کارگران شد.

این بیمه بیکاری شامل حال کارگران مشمول قانون کار و تامین اجتماعی می‌شود که در حال حاضر به دلیل شیوع ویروس کرونا به‌طور موقت بیکار غیرارادی شناخته شده‌اند.

صرفا بیکاران غیرارادی مشمول قانون کار که بیمه شده تامین اجتماعی و مشمول قانون بیمه بیکاری هستند، می‌توانند از مزایای بیمه بیکاری بهره‌مند شوند.

بیکاران مشمول قانون بیمه بیکاری ثبت‌نام شده در سامانه می‌توانند تا سه ماه (اسفند ماه ۹۸ لغایت اردیبهشت ۹۹) بیمه بیکاری دریافت کنند.

افراد برای ثبت نام بیمه بیکاری باید به سایت bimebikari.mcls.gov.ir مراجعه کنند. بعد از ثبت نامه در این سامانه و دریافت کد رهگیری، نیازی به حضور فیزیکی کارگران به ادارات کار نیست.

حضور و غیاب متقاضیان بیمه بیکاری تا پایان اردیبهشت ماه انجام نمی شود. در صورت استمرار بیکاری بعد از اردیبهشت ماه پرونده افراد در کمیته دونفره بررسی و پس از تایید، پرداخت بیمه بیکاری ادامه پیدا خواهد کرد. همچنین علی ربیعی سخنگوی دولت از اختصاص ۵ هزار میلیارد برای پرداخت بیمه بیکاری خبر داد.

باشگاه خبرنگاران