سال ۱۳۹۸ برای کسب‌وکارهای حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات به دلایلی از جمله نوسانات نرخ ارزی، قطع اینترنت و شیوع کرونا، سال دشواری بود؛ البته در مواردی کسب‌وکارهای شناخته‌شده با وجود سختی‌های موجود از پس مشکلات برآمدند اما در مقابل، شرکت‌های کوچک و متوسط که کمتر توانایی مقابله با مشکلات را دارند، خسارات زیادی دیدند.
آزاد معروفی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره رویدادهای حوزه ICT در سال ۱۳۹۸ اظهار کرد: مشکلات این حوزه مثل بسیاری از صنوف دیگر، شامل بخش‌های عمومی ازجمله کمبود ارز، موارد ثبت سفارش، تصدی‌گری دولتی در بسیاری از موارد ازجمله امنیت تجهیزات شبکه و تست و تایید نمونه و موارد عمومی دیگر در همه حوزه‌های مختلف فعالیت‌های تجاری، خدماتی و تولیدی در کشور بود، اما دو حادثه قطع اینترنت و کرونا به طور خاص تاثیر زیادی در این حوزه داشته است.
وی درباره تاثیر قطعی اینترنت اظهار کرد: به‌دلیل قطع اینترنت از ۲۵ آبان به مدت دو هفته بسیاری از کسب‌وکارهای غیرآی‌تی که پایه و اساسشان آی‌تی بود تحت تاثیر قرار گرفتند که اکنون تاثیراتشان را می‌بینیم. ازطرفی این موضوع برای همه صنعت IT خسارت جبران‌ناپذیری داشت اما روی بخش تجارت الکترونیک اثراتش بیشتر بود. قطعی اینترنت، عدم ارسال ایمیل‌ها و عدم وجود ارتباطات خارجی برای کارهای بازرگانی که هر کدام می‌تواند تاثیرات زیادی بر کسب‌وکارهای این حوزه داشته باشد و تاثیراتش بر بخش تجارت الکترونیک فراتر از اینها بود.
اثرات وحشتناک کرونا بر اقتصاد
رئیس کمیسیون شبکه نصر ادامه داد: البته ما نمی‌توانیم کل صنایع موجود را کنار بگذاریم. اثرات کرونا مسلما وحشتناک خواهد بود. ممکن است بخشی از آنها عکس اتفاقات قطع اینترنت باشد یعنی استفاده بیشتر از حوزه تجارت الکترونیک انجام شود اما روی سایر بخش‌هایی که تجارت عادی انجام می‌دهند تاثیر زیادی خواهد گذاشت. اگرچه موضوع تکنولوژی بسیار بااهمیت است اما امروز کرونا باعث شده متوجه شویم گاهی تکنولوژی هم نمی‌تواند کاری برای ما کند و باید از بخش‌های سنتی هم به نحو مناسبی استفاده شود که حوزه‌های فعالیتی بتوانند حفظ شوند.
معروفی با بیان اینکه سال ۱۳۹۸ پر از ریسک و مدیریت نامناسب بود و دولت اثرات سوء خود را بر این قضیه گذاشت، افزود: وزارت ارتباطات به عنوان راس هرم ICT در کشور باید شرایطی را فراهم کند که هم در امور صنعتی و تجاری و کسب‌وکار تسهیل شود و هم امکان توسعه و بهبود فضای کسب‌وکار را ایجاد کند. این موضوع در تعامل با بخش خصوصی و تعاملاتی که صورت می‌گیرد، امکان‌پذیر است. در بدنه سازمان فناوری اطلاعات و وزارت ICT تلاش زیادی می‌شود که این اتفاق بیفتد ولی سیستم بروکراتیک و نگرش‌های داخل بدنه کل وزارتخانه مانع خیلی از موارد می‌شود.
وی ادامه داد: هرچند ممکن است وزیر و معاونانش تمایل داشته باشند که با بخش خصوصی از جمله سازمان نظام صنفی تعامل بیشتری داشته باشد و با کمک آنها و کمیسیون‌هایشان و بدنه اصلی بخش خصوصی IT کارها را پیش ببرند اما موانع زیادی وجود دارد. این موانع شامل قوانین و مقررات، اسناد بالادستی و بسیاری موارد دیگر می‌شود. به همین دلیل تسهیل‌گری آنطور که باید اتفاق نیفتاده و با تمام تلاشی که در وزارتخانه صورت گرفته، بنیاد کار در مواردی ایراد دارد.
رئیس کمیسیون شبکه سازمان نظام صنفی رایانه‌ای خاطرنشان کرد: موانعی که وجود دارد مانند قوانین و مقررات، اسناد بالادستی و وجود تفکرات سنتی گذشته به بخش خصوصی از جمله اینکه اینها به اندازه دولتی توانایی ندارند، درحالی که دولت باید این امکانات را برای توانمند شدن بخش خصوصی فراهم کند و یا این نگاه که پیمانکارها و بخش خصوصی، افراد مناسبی برای کار نیستند و چنین نگرش‌هایی، چهره بخش خصوصی را به نحو دیگری نشان می‌دهد و در این کل صنعت اثر منفی دارد.
دولت و ایجاد تحریم‌های داخلی
معروفی با اشاره به نقش تحریم‌ها در اقتصاد کشور بیان کرد: یکی از موضوعات مهم سال گذشته، تداوم تحریم‌ها و شدید شدن آنها بود. از آن طرف تحریم‌های داخلی وجود داشت. یعنی دولت به جای اینکه شرایط را طوری فراهم کند که بتواند با بخش خصوصی تحریم‌های جهانی را دور بزند، موانع زیادی سر راه این قضیه قرار داده و نمی‌تواند خودش را سریعا با این اوضاع و احوال منطبق کند.
وی با بیان اینکه طبق آنچه اقتصاددان‌ها می‌گویند، با دو سناریوی مختلف می‌توان به سال جدید نگاه کرد، گفت: در مورد اول سناریوها اصلا خوش‌بینانه نیست. تداوم تحریم‌ها، کاهش قیمت نفت و موضوع کرونا و تاثیرش بر اقتصاد و ورشکستگی بسیاری از شرکت‌ها که توانایی مقابله را ندارد، در پیش است. شرکت‌های کوچک و متوسط و رو به پایین که صدمات جبران‌ناپذیری می‌بینند. هرچند شنیده می‌شود کارهایی قرار است انجام شود اما به نظر نمی‌رسد مانند جاهای دیگر دنیا تمهیدات خاصی انجام شده باشد.
رئیس کمیسیون شبکه سازمان نظام صنفی رایانه‌ای ادامه داد: وعده‌ها زیاد است اما مردم به این وعده‌ها اطمینان ندارند، چون به عمل نمی‌رسد. پیش‌بینی می‌شود اگر به همین شکل ادامه پیدا کند در شش ماهه اول اوضاع نابه‌سامانی در حوزه کسب‌وکارها و اقتصاد داشته باشیم و تاثیرات بسیار منفی بر کل بازار ICT خواهد داشت. درمقابل سناریوهای خوش‌بینانه هم وجود دارد که شرایط تحریم‌ها عوض شود و اتفاقات خوبی بیفتد، اما اگر روند کنونی ادامه پیدا کند، به نظر نمی‌رسد شرایط بهتر شود.
معروفی درباره نقش وزارت ارتباطات در توسعه حوزه ICT توضیح داد: اینطور نیست که وزارتخانه کاری از دستش برنیاید. وزارت ارتباطات در سیستم دولتی جایگاه خاصی دارد. امروز حوزه ICT ثابت کرده اهمیتش بسیار زیاد است. در حال حاضر هیچ‌کاری را نمی‌توان بدون ICT تصور کرد و مشاغل جدید بسیاری در این حوزه ایجاد می‌شود پس وزارتخانه هم باید حامی این حوزه باشد و در حاکمیت و دولت راه‌هایی برای این موضوع فراهم کند. وقتی تحریم هست باید چه کار کرد؟ باید به جای ایجاد فشار بیشتر مالیاتی و دریافت بیمه بیشتر، به شیوه‌های مختلف از این صنعت پشتیبانی کرد.
وی با بیان اینکه اکنون همه توجه‌ها به استارت‌آپ‌ها معطوف شده و همه به آن بخش تسهیلات می‌دهند، گفت: در صورتی که شرایط کنونی در دنیا نشان می‌دهد این روش مناسبی نیست. باید به حوزه‌هایی که هم‌اکنون وجود دارد بیشتر اهمیت داده شود، برای کسب‌وکارهای موجود امکانات فراهم شود و به آنها درباره چگونگی استفاده از استارت‌آپ‌ها آموزش داده تا بتوانند به آنها کمک کنند و استارت‌آپ‌ها را رشد دهند که در ادامه داخل خودشان هم توسعه ایجاد خواهد شد.
ایسنا
