دوز فیزیولوژیک استروئیدهای آنابولیک برای درمان برخی موارد کم‌خونی، جبران کاهش وزن پس از بیماری‌های طولانی یا آسیب‌ها و درمان بیماران با کمبود استروئید نقش دارد و متاسفانه بیش‌ترین گروه از داروهای ممنوعه که مصرف آن توسط ورزشکاران در هر سن، در سطوح ورزش حرفه‌ای و تفریحی با هدف افزایش حجم و قدرت عضلانی و بهبود کارایی ورزشی شیوع پیدا کرده است، استروئیدهای آنابولیک (شامل تستوسترون و داروهای دارای خصوصیات هورمون مردانه) هستند که در باشگاه‌های بدنسازی توسط مربیان ناآگاه، بدون توجه به مشکلات و عوارض جدی ناشی از سوء مصرف آن‌ها و معمولا همزمان چند استروئید با دوز بالا همراه با سایر گروه‌های دارویی تجویز می‌شود.
جوانانی که جذابیت را در داشتن اندامی فوق العاده عضلانی می‌دانند، بدون توجه به موقتی بودن این اثرات که اندک زمانی پس از قطع ورزش و مصرف این داروها به حالت نرمال و خدادادی ژنتیک خود برخواهند گشت و علاوه بر مال، سلامت خود را فدای داشتن ظاهری فریبنده می‌کنند و به‌علاوه عوارض غیرقابل جبرانی را هم تا آخر عمر تحمل خواهند کرد.
شایع‌ترین عوارض سوء مصرف استروئیدها
ستاد ملی مبارزه با دوپینگ در مورد شایع‌ترین عوارض سوء مصرف استروئیدها اعلام می کند که بیش‌ترین عوارض شامل وابستگی به استروئید، عوارض کبدی (نارسایی، کیست و سرطان)، عوارض کلیوی، سکته‌های قلبی و مغزی، التهاب عضله قلب (میوکاردیت)، افزایش فشارخون و چربی خون، تصلب شرایین، عوارض روحی و روانی (پرخاشگری و تغییرات خلق، تمایل به خودکشی)، عوارض پوستی به شکل پوست چرب، آکنه شدید و اسکار پوست ناشی از آن، بزرگ شدن پستان، کاهش میل جنسی، کوچک شدن بیضه‌ها، کاهش شمار اسپرم و نا باروری، ریزش مو در مردان، نامنظمی عادت ماهانه در زنان، رویش موهای صورت و کلفت شدن صدا در زنان، هم‌چنین افزایش ریسک عفونت‌های ویرال (هپاتیت B، HIV ایدز) و عفونت‌های باکتریال ناشی از تزریق‌های غیر استریل (فلبیت و اندوکاردیت) هستند.
داروهای مورد سوء مصرف در باشگاه‌ها
دیگر داروهایی که در باشگاه‌ها مورد سوء مصرف قرار می‌گیرند، مواد محرک، مخدر و هورمون‌ها هستند که عوارض خود را دارند که به طور مثال انسولین باعث افت خطرناک قند، داروهای مخدر باعث سرکوب سیستم تنفسی و سرفه و هورمون رشد هم باعث تغییرات متابولیسم و رشد می‌شوند و کورتیکواستروئیدها هم از جمله داروهایی هستند که مورد سوء مصرف قرار می‌گیرند و به طور مشخص باعث سرکوب سیستم ایمنی می‌شوند.
دوزهای بالا و سوپرا فیزیولوژیک استروئیدها می‌توانند سیستم ایمنی را سرکوب کنند و باعث کاهش تعداد سلول و عملکرد ایمنی سلولی، کاهش تمایز و تکثیر لنفوسیت‌ها، کاهش تولید آنتی بادی، کاهش تولید برخی سیتوکین‌ها، کاهش فعالیت سیتوتوکسیک سلول‌های Natural Killer و در نتیجه تضعیف واکنش ایمنی شوند و گفتنی است که عوارض متناسب با دوز مصرفی، مدت زمان سوء استفاده و ترکیب مصرف همزمان چند استروئید می‌تواند جدی و طولانی مدت باشد.
با توجه به پاندمی (همه‌گیری جهانی) کورونا ویروس COVID-۱۹ و عوارض شدیدی که این عفونت بر ارگان‌های مختلف بدن از جمله نارسایی تنفسی، عوارض کبدی، التهاب عضله قلب، ایجاد مشکلات سیستم انعقادی و عوارض کلیوی و سایر ارگان‌ها دارد، سرکوب سیستم ایمنی حاصل از سوء مصرف دوزهای بالا و سوپرا فیزیولوژیک استروئیدها، افرادی را که از داروهای فهرست ممنوعه استفاده می‌کنند در معرض خطر بالاتر بروز مشکلات جدی در صورت درگیری با این ویروس قرار می‌دهد و احتمال مرگ ناشی از این عفونت را بالا می برد.
در شرایط پاندمی کورونا ویروس، علاوه بر تاکید مجدد بر ماندن در منازل و ورزش در خانه، رعایت فاصله‌گیری اجتماعی و رعایت نکات بهداشتی ارائه شده توسط ستاد مبارزه با کورونا، توصیه اکید ستاد ملی مبارزه با دوپینگ توجه به تغذیه مناسب، تمرکز بر تمرینات ورزشی و استفاده نکردن از هرگونه دارو و مکمل است و با ورزش بدون دوپینگ به حفظ روح ورزش، رقابت سالم و منصفانه کمک کنیم.
ایسنا
