ایران اکونومیست- خدمات ارزش افزوده (Value Added Services) که به اختصار VAS نامیده میشوند، شامل مواردی غیر از خدمات استاندارد اپراتورها مانند تماس صوتی و پیامک معمول است. در خدمات ارزش افزوده تلفن همراه ابزارهایی مانند پیامک، تماس و دیتای مصرفی بهعنوان ابزار ارائه خدمات استفاده میشود.
خدمات ارزش افزوده میتواند توسط خود اپراتورها یا توسط شرکای ثالثی که بهعنوان تامینکنندهی محتوا (Content Provider) شناخته میشوند، انجام شود. مهمترین موضوعات خدمات ارزش افزوده تلفن همراه، شامل اخبار، مسابقات و رأیگیری، خدمات تماس از دست رفته و صندوق پستی، تبلیغات موبایلی، اطلاعرسانی، پرداخت موبایلی، تلویزیون آنلاین و OTT، پخش یا دانلود موسیقی، زنگ انتظار تماس، بازی آنلاین، خدمات ورزشی و اطلاعرسانی، خدمات استیکر و این قبیل سرویسها میشود.
اگر چه استفاده از این خدمات ارزش افزوده باید اختیاری و توسط کاربر انتخاب شود، اما به نظر میرسد توسط برخی از شرکتهای ارزش افزوده، کاربران به عضویت این سرویسها درآمده بودند و با توجه به اینکه این خدمات معمولاً هزینههای بالایی دارند، برای مثال ارسال یک پیامک ارزش افزوده به کاربر میتواند حداقل ۳۰۰ تومان هزینه داشته باشد.
در مواردی نیز مشاهده شده پیامکهای تبلیغاتی با متن فریبنده از طریق پیامرسانهای اجتماعی یا سرشمارههای شخصی ارسال میشود که کاربران را تشویق میکند با ارسال کد، شارژ یا سرویس رایگان دریافت کنند و برخی از کاربران با اعتماد به این پیامها، موارد درخواستی در پیامک را انجام میدهند که در برخی موارد به ثبت و فعال شدن سرویس ناخواسته و متضرر شدن آنها منجر میشود. به همین دلیل اپراتورها از سوی رگولاتوری ملزم شدند در این باره به مشترکین اطلاعرسانی لازم را انجام دهند و همچنین به تمامی شرکتهای ارایهدهنده خدمات مبتنی بر محتوا برای انجام ندادن اینگونه تبلیغات اخطار جدی ارسال کنند.
غیرفعال کردن سرویس ارزش افزوده با ابلاغ رگولاتوری
در این راستا محمدجواد آذری جهرمی، امروز در توئیتر خود نوشت: گفته بودیم که از حقالناس کوتاه نمیآییم؛ مخصوصاً زمانی که برخی چشم طمع به جیب مردم داشته باشند. با ابلاغ جدید سازمان تنظیم مقررات، از این پس برای سیمکارتهای جدید، سرویس ارزشافزوده غیرفعال است مگر اینکه خود مشترک از ابتدا بخواهد. برای حمایت از مردم وکسبوکارهای حلال این حوزه.
همچنین محمدجعفر نعناکار -مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات- در این خصوص نوشت: خوشحالم بالاخره متدولوژی فعالیتها دارد به مسیر خودش هدایت میشود. سیمکارت دائمی باید از ابتدا سرویس ارزش افزودهاش غیرفعال باشد. سیمکارت اعتباری باید از ابتدا سرویس ارزش افزودهاش فعال باشد. سیمکارت اعتباری باید از ارزش افزوده کسب درآمد کند، نه اینکه از اعتبارش کم شود.
مطابق مصوبه ۱۴۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات نیز برای ارائه خدمات ارزش افزوده پیامکی از سوی اپراتورها تائید مشترک برای فعالسازی الزامی است. بنابراین اپراتور باید در مورد تمامی خدمات ارزش افزوده محتوائی پیامکی، قبل از شروع ارائه خدمات، از طریق یک پیامک در مورد ارائه خدمات از مشترک سوال کند و درصورت تائید مشترک آن را فعال کند. در دورههای گذشته در این پیامکها هیچ اشارهای به عضویت و محاسبه هزینه وجود نداشت و تعداد بسیار زیادی از مشترکین به این صورت برای دریافت خدمات عضو شدند. اما در حال حاضر نحوه ارسال پیامکهای مربوط به خدمات باید به گونهای باشد که هزینه و روش لغو عضویت آن در هر پیامک ارسالی درج شود.
البته مشترکین تلفن همراه درصورت مواجهه با عضویت ناخواسته در خدمات ارزش افزوده پیامکی میتوانند با مراجعه به پایگاه اینترنتی .ir۱۹۵ یا تماس با سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات حوزه ICT به شماره ۱۹۵ شکایت خود را ثبت کنند تا از سوی معاونت نظارت و اعمال مقررات رگولاتوری پیگیری و اقدام لازم انجام شود. مشترکان میتوانند از طریق شمارهگیری #۸۰۰* در تمام اپراتورهای تلفن همراه از سرویسهای ارزش افزودهای که برای آنها فعال است مطلع شده و در صورت عدم تمایل نسبت به حذف آنها اقدام کنند.