ایران اکونومیست- بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در حال حاضر حدود 850 میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری‌های مختلف کلیوی مبتلا هستند. بیماری مزمن کلیه (CKD) عامل حداقل 2.4 میلیون مورد مرگ در سال است و ششمین عامل مرگ و میر محسوب می‌شود.
آسیب شدید کلیه (AKI) به عنوان یکی از مهمترین عوامل بروز بیماری مزمن کلیه، بیش از 13 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد که 85 درصد این موارد در کشورهای کم‌درآمد یا با درآمد متوسط زندگی می‌کنند.
درگزارش سازمان جهانی بهداشت آمده است : حدود 1.7 میلیون نفر سالانه بر اثر AKI در جهان جان خود را از دست می‌دهند. این دو عارضه علاوه بر اینکه مستقیما منجر به افزایش مرگ و میر می‌شوند، خطر بروز بیماری‌هایی از قبیل دیابت، فشار خون بالا، چاقی، بیماری‌های قلبی عروقی و عفونت‌هایی مانند اچ آی وی، مالاریا، سل و هپاتیت را افزایش می‌دهند.
بیماری مزمن کلیه و آسیب شدید کلیه در کودکان بسیار جدی‌تر است و علاوه بر افزایش احتمال مرگ و میر، مشکلات بهداشتی مختلفی را برای آنان در پی دارد.
کلیه اندامی لوبیا شکل و تقریبا به اندازه مشت بسته انسان است و درست زیر قفسه سینه قرار دارد. عملکرد کلیه به زبان ساده، دفع زباله‌های بدن است. کلیه روزانه حدود 200 لیتر خون تصفیه می‌کند و از آن حدود 2 لیتر آب اضافی و مواد زائد غربال می‌کند و از طریق مجاری ادراری دفع می‌کند.
تنظیم فشار خون، تعادل الکترولیتی و تولید سلول‌های قرمز خون به عهده کلیه‌هاست. چنانچه کلیه‌ها یک روز وظایف خود را به درستی انجام ندهند، عملکرد اکثر ارگان‌های بدن، به ویژه قلب مختل می‌شود.
کاهش مصرف نمک در غذا، نوشیدن آب زیاد در طول روز، تناسب اندام و فعالیت روزانه، عدم مصرف خودسرانه دارو، اجتناب از مصرف غذاهای آماده و فست فود، عدم استفاده از دخانیات و الکل و کاهش استرس مهمترین راهکارهای حفظ سلامت کلیه هستند.
تهوع و استفراغ، کاهش میزان ادرار، تورم، به خصوص در ناحیه مچ پا و دور چشم، طعم نامطبوع در دهان و احساس بویی شبیه به ادرار در بازدم، خستگی مزمن، تنگی نفس، کاهش اشتها، مشاهده خون در ادرار، مشاهده کف در ادرار، ایجاد ضایعات پوستی و کاهش حافظه از مهمترین علائم نارسایی کلیه محسوب می‌شوند. لازم است که افراد به محض مشاهده این عوامل؛ به خصوص تغییرات ادرار به پزشک مراجعه کنند. تشخیص انواع بیماری های کلیوی به کمک آزمایش خون و ادرار و سونوگرافی انجام می شود. در صورت مراجعه زودهنگام به پزشک، بسیاری از بیماری های کلیه قابل درمان هستند؛ ولی در صورت بی توجهی به نارسایی منجر می‌شوند.
علیرغم پیشرفت‌های بسیاری که در زمینه بیماری‌های کلیه صورت گرفته، به دلیل افزایش چاقی و اضافه وزن و کم‌تحرکی در سراسر جهان و افزایش مبتلایان به دیابت و فشار خون بالا، بیماری‌های کلیوی رو به افزایش است. علاوه بر تغذیه، ژنتیک و سبک زندگی عوامل محیطی دیگری از جمله جنس، تحصیلات، نژاد، سطح مالی و خطرات شغلی نیز بر میزان ابتلا به بیماری‌های کلیه تاثیرگذارند.
به منظور افزایش سطح آگاهی عمومی و آموزش‌های بهداشتی لازم برای پیشگیری از بیماری‌های کلیه و حفظ سلامت کلیه ها، 14 مارس (بیست و سوم اسفند ماه)، روز جهانی کلیه نام گرفته است. شعار امسال 'سلامت کلیه برای همه، در همه جا' تعیین شده است.
بر اساس آمار ، احتمال ابتلای زنان به بیماری مزمن کلیه 14 درصد و در مردان 12 درصد است؛ با این حال تعداد زنانی که برای درمان بیماری کلیه، دیالیز و پیوند می‌شوند، در بسیاری کشورها به دلیل جنبه‌های روانی، اجتماعی و فرهنگی کمتر از مردان است. آمار نشان می‌دهد در برخی کشورها زنان تمایل بیشتری برای اهدای کلیه دارند؛ در حالی‌که کمتر در بین دریافت‌کنندگان دیده می‌شوند. آگاهی و دسترسی به خدمات بهداشتی عادلانه در این زمینه ضروری است.
**نفروپاتی لوپوس و عفونت کلیه
بعضی بیماری‌های کلیوی از جمله نفروپاتی لوپوس یا عفونت کلیه بیشتر زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نفریت لوپوس یک بیماری کلیوی ناشی از بیماری خود ایمن است. عفونت کلیه (مانند اغلب عفونت‌های مجاری ادراری) در زنان شایع‌تر است.
**بیماری کلیه و بارداری
بیماری مزمن کلیه یکی از مهمترین عوامل کاهش باروری و باروری نامطلوب است. این بیماری می‌تواند برای مادر و جنین خطراتی به همراه داشته باشد. معمولا پیوند کلیه شانس باروری موفق و تولد نوزاد سالم را افزایش می‌دهد.
برخی از مهمترین اهداف برگزاری روز جهانی کلیه عبارتند از:
-تشویق و اتخاذ شیوه سالم زندگی که شامل دسترس به آب سالم، ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و کاهش مصرف دخانیات است.
-غربالگری مستمر بیماری‌های کلیه که شامل آزمایش خون و ادرار است و می‌تواند بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهد.
-اطمینان از دریافت خدمات بهداشتی بیماران.
-تجویز روش‌های درمانی موثر و داروهای مناسب.
-آموزش همگانی برای افزایش آگاهی عمومی در جهت شناسایی علائم اولیه بیماری.
